"Γιατί" (Γιάννης Μαγκλής)

Άσκηση Εμπέδωσης (στα σχήματα λόγου)

Στις παρακάτω φράσεις-προτάσεις να εντοπίσετε τους εκφραστικούς τρόπους με τους οποίους ο συγγραφέας επιτυγχάνει να κάνει το λόγο του περισσότερο εκφραστικό και παραστατικό (μεταφορά, προσωποποίηση, παρομοίωση, επανάληψη, εικόνα-οπτική /ηχητική/ οπτικοακουστική, ασύνδετο σχήμα, αποσιώπηση κ.α.).

1)   «σαν να ’τανε αδέρφια»:

2)  «Ο νέος στρατιώτης ακούμπησε απάνω στο βράχο το ντουφέκι και το κράνος, άνοιξε τα χέρια πλατιά να ξεμουδιάσει το απανωκόρμι, ανάσανε βαθιά κάνα δύο φορές … πεντακάθαρο νερό»:

3)  «Ο μεγάλος ήλιος … είχε γυρίσει να ξεκουραστεί»:

4)  «δεν είμαι φονιάς, σου τ’ ορκίζομαι, δεν είμαι φονιάς»:

5)  «… σήκωσε μονομιάς τα χέρια και κάτι είπε στη γλώσσα του παρακλητικά, με φοβισμένη, συγκινημένη φωνή»:

6)  «Λίγη ώρα πριν έπεφτε ακόμη αραιό λιανοντούφεκο… Όμως τώρα ήταν πλέρια ησυχία.»:

7)  «Σιδερένιος κύκλος πέρασε γύρω από το κεφάλι του.»:

8)  «Ο άνθρωπος κυλίστηκε πάνω στη γης σπαράζοντας και βογκώντας»:

9)  «… τα πικραμένα χείλη του πληγωμένου του μίλαγαν…»:

10)  «… φονιά και θύμα»:

11)    «Λαχάνιασε, πιάστηκε η καρδιά του, κουράστηκαν τα πόδια, λύγισαν τα γόνατα»:

12)   «Καλέ μου… μουρμούρισε … συντριμμένος»:

13)   «Αχ, τι δροσιά …» είπε:

14)   «Η φλόγα έσβησε από τα σωθικά του»:

15)   «Ο νέος στρατιώτης έσκυψε πάνω από την ξεχειλισμένη γουρνίτσα κι ήπιε άφθονο  το κρύο νεράκι»:

16)   «… κι έστρεψε το βλέμμα ανταριασμένο και άγριο μες στο σκοτάδι»:

17)   «Αδελφέ μου, του ’λεγε γλυκά … αδελφέ μου…»:

18)   «Η νύχτα κατέβηκε ολούθες…»:

Παράλληλο Κείμενο

Στρατής Μυριβήλης, «Η ζωή εν τάφω» 

(απόσπασμα)/1924

Ήταν ένας λόφος άλικος από τις παπαρούνες. Ξεκουραζόταν ένα Ρούσικο Σύνταγμα, που τραβούσε κι αυτό για το μέτωπο. Εκεί μας σταματήσανε κι εμάς. Είχε νερό μπόλικο και πρασινάδα εκεί δίπλα. Στήσαμε πυραμίδες τα όπλα και φάγαμε κοντά τους. Μας σίμωσαν κάτι μεγαλόσωμα παλικάρια με τριανταφυλλιά μάγουλα, με χοντρές μπότες και μπλούζες παιδιάτικες δίχως κουμπιά. Τα πηλίκιά τους είχαν κεραμίδι στενούτσικο. — Γκίρτς; — Γκίρτς. — Κριστιάν; — Κριστιάν. — Ορτοντόξ; — Ορτοντόξ. Μας δεχτήκανε με χαρές σχεδόν παιδιάτικες. Γελούσανε, και μεις γελούσαμε, μας χάριζαν κονσέρβες, σουγιάδες. Με τα μεγάλα τους χέρια μάς χτυπούσανε στην πλάτη. Τραβούσανε και μας δείχναν από την τραχηλιά τους χρυσά, σιντεφένια σταυρουδάκια και φυλαχτάρια κρεμασμένα με αλυσιδίτσες. Σταυροκοπιόντανε με τον ορθόδοξο τρόπο. - Κριστιάν! Κριστιάν! Φάγαμε μαζί, κουβεντιάσαμε ώρες δίχως να καταλαβαίνει γρι ο ένας απ' τη γλώσσα τ' αλλουνού. Όμως συνεννοηθήκαμε περίφημα. Η αγάπη κ’ η όχτρα έχουνε διεθνή γλώσσα.

Ο Στρατής Μυριβήλης, ενώ ήταν φοιτητής στη Φιλοσοφική Σχολή, πήρε μέρος ως εθελοντής στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913). Το συγκεκριμένο απόσπασμα αποτελεί μέρος του μυθιστορήματός του με τίτλο «Η ζωή εν τάφω» και αναφέρεται στην περίοδο μετά τη μικρασιατική καταστροφή (1922)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1)  Να εντοπίσετε τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ των δύο κειμένων.

2) Ποιο από τα δύο κείμενα πιστεύετε ότι «περνά» με μεγαλύτερη επιτυχία το αντιπολεμικό μήνυμα σ’ ένα σύγχρονο αναγνώστη και γιατί;