" Επάνω σ' ένα ακοίμητο αερόστατο
ατενίζουμε το καθάριο χρώμα τ' ουρανού,
τις ανθισμένες κοιλάδες του μυαλού,
την ανεξίτηλη θαλασσινή δροσιά,
τους ορεινούς στυλοβάτες της απεραντοσύνης...
Οι ψυχές μας γίνονται συνοδοιπόροι..."

Σας καλωσορίζω στο ιστολόγιό μου ελπίζοντας να κάνουμε πολλά ταξίδια - ονειρικά και μακρινά - στο χώρο του πνεύματος, της τέχνης και της δημιουργίας...
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α' Γυμνασίου. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α' Γυμνασίου. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 3 Αυγούστου 2015


Αρχαίες εκφράσεις και η ερμηνεία τους

www.YouKoufMe.GR

·   Σαρδόνιο χαμόγελο: ειρωνικό γέλιο

· Άμοιρος ευθυνών: αμέτοχος ευθυνών

· Γνώθι σαυτόν: να γνωρίζεις τον εαυτό σου

· Εν τη ρύμη του λόγου: στη ροή του λόγου

· Καλώς εχόντων των πραγμάτων: αν είναι καλή η κατάσταση

· Σιγήν ιχθύος: αποφεύγει να μιλήσει κάποιος

· Αποδιοπομπαίος τράγος: εξιλαστήριο θύμα/ όταν κάποιος κατηγορείται χωρίς να φταίει

www.YouKoufMe.GR

· Κατά κόρον: υπερβολικά

· Τυρβάζει περί πολλά: ασχολείται με πολλά πράγματα

· Κρούω τον κώδωνα του κινδύνου: προαναγγέλλω, προειδοποιώ

· Εκ παραδρομής: από απροσεξία

· Αχίλλειος πτέρνα: το αδύνατο σημείο

· Δια πυρός και σιδήρου: με κάθε θεμιτό ή αθέμιτο μέσο

· Ουδέν κακόν αμιγές καλού: ακόμη και στο κακό θα βρεις κάτι καλό

www.YouKoufMe.GR

· Δώρον άδωρον: άχρηστο, ανώφελο

· Ιδίοις όμμασιν: με τα μάτια μου

· Το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού: το να κάνεις δύο φορές το ίδιο λάθος, δεν είναι γνώρισμα ενός συνετού ανθρώπου

· Εξ απαλών ονύχων: από μικρό παιδί

· Ηλίου φαεινότερον: σαφέστατο, πάρα πολύ φανερό

· Κεραυνός εν αιθρία: αναπάντεχο γεγονός

www.YouKoufMe.GR

· Συλλήβδην: συνολικά, συνοπτικά

· Εκ προοιμίου: εξαρχής

· Πνέω τα μένεα: είμαι θυμωμένος

· Το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν: όταν λες λίγα λόγια, είσαι σοφός άνθρωπος

· Πύρρειος νίκη: νίκη που συνοδεύεται από τεράστιες απώλειες

www.YouKoufMe.GR

· Κύκνειο άσμα: το τελευταίο έργο ενός καλλιτέχνη

· Σήμα κατατεθέν: χαρακτηριστικό γνώρισμα

· Γόρδιος δεσμός: δυσεπίλυτο πρόβλημα

· Τετελεσμένο γεγονός: γεγονός που έχει συμβεί

· Δρακόντειος νόμος: σκληρός νόμος

www.YouKoufMe.GR

Πέμπτη 22 Ιανουαρίου 2015


Ταυτοπροσωπία-Ετεροπροσωπία


Το απαρέμφατο είναι ρηματικός τύπος και γι’ αυτό συντάσσεται, δηλαδή παίρνει και το ίδιο υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο κ.τ.λ.
Το υποκείμενο του απαρεμφάτου μπορεί να είναι:
α) το ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος (το αυτό πρόσωπο)
β) διαφορετικό από το υποκείμενο του ρήματος (έτερο πρόσωπο)
Στην πρώτη περίπτωση έχουμε ταυτοπροσωπία, ενώ στη δεύτερη ετεροπροσωπία.

   1. Οὐδεὶς τῶν πολιτῶν ἤθελεν ἀπειθεῖν.
   2. Δοκοῦμεν τὸν Σωκράτην σοφὸν εἶναι.
   3. Δυνάμεθα σῶσαι τὴν πατρίδα.
   4. Ἐντεῦθεν ἐπειρῶντο ἀποχωρῆσαι.
   5. Οὐκ ἐπίσταμαι κιθαρίζειν
   6. Ἐδίδαξε τοὺς παῖδας τοξεύειν.
   7. Πολλοὶ νομίζουσιν Ὅμηρον εἶναι τυφλόν.
   8. Μένων ἐβούλετο πλουτεῖν.
   9. Οὐ θέλω ὑμᾶς ἀγνοεῖν τοὺς νόμους.
   10. Σόλων ἐβούλετο πολίτας φυλάττειν τοὺς νόμους.
   11. Νομίζομεν ὑμᾶς πιστοὺς φίλους εἶναι.
   12. Κῦρος παραγγέλλει τῷ Κλεάρχῳ ἥκειν.
   13. Ἔλεγον Κῦρον ἄριστον ἄρχοντα γενέσθαι
   14. Ὤμοσαν οἵ τε Ἕλληνες καὶ Ἀριαῖος σύμμαχοι ἔσεσθαι.
   15. Κῦρος ὑπέσχετο δώσειν πέντε μνᾶς.
   16.  Λύσανδρος τούς στρατηγούς ἐκέλευσε πλεῖν τὴν ταχίστην.
   17.  Ὁ πατὴρ καὶ ἡ μήτηρ εὐδαίμονά σε ἐπιθυμοῦσι γενέσθαι.
   18.  Φησὶ (ισχυρίζεται) ὁ κατήγορος οὐ δικαίως με λαμβάνειν τὸ ἀργύριον.  
   19.  Ταύτην τὴν πολιτείαν ἀριστοκρατίαν ἐνόμιζε εἶναι.
   20.  Πάντας ὑμᾶς οἴομαι (= νομίζω) γιγνώσκειν τοῦτο.


Δευτέρα 12 Ιανουαρίου 2015


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ


1) Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων προτάσεων με τη σωστή πτώση των λέξεων  που είναι στην παρένθεση:

  • Πλάτων  εἶπε  τὴν  παιδείαν .................. (ἄνθρωπος δοτ. πλ.) δεύτερον  ἤλιον  εἶναι.
  • Οὐδὲν ἄνευ ................. (πόνος, γεν. εν.) καὶ  ………………(ἐπιμέλεια, γεν. εν.)  οἱ θεοὶ  διδόασιν (= δίνουν) ...................... (θνητός, δοτ. πλ.).
  • Κύριε, λῦσαι (= λύτρωσε) τὴν  ψυχήν  μου ἀπὸ ...................... (γλῶσσα δολία, γεν. εν.).
  • Τὸ πείθεσθαι μέγιστον  ἀγαθόν  ἐστι  και  ἐν ..........................(πόλις, δοτ. εν.) καὶ ἐν ........................... (στρατιά, δοτ. εν.) και ἐν .......................... (οἶκος, δοτ.  εν.).
  •  Ὅστις  πρὸς ........................ (ἀγαθὸς  ἄρχων,  αιτ.  εν.) καὶ  ἐν ...........................(πόλεμος, δοτ. εν.) στασιάζει, πρὸς  τὴν  ἑαυτοῦ  σωτηρίαν  στασιάζει.
  • Οὐδὲν   δύναται   γενέσθαι   ἄνευ   .........................  ( τοξότης,  γεν.  πλ. )  καὶ  .......................... (ἱππεύς, γεν. πλ.).
  • Ὀνειδιζόμενός   ποτε     Ἀρίστιππος    ὅτι   ........................ (πονηρός   ἄνθρωπος, δοτ. εν.)  ἐλεημοσύνην  ἔδωκε,  οὐ .........................   (ὁ   τρόπος,  αιτ.  εν.), εἶπεν,  ἀλλὰ ............................ (ὁ ἄνθρωπος, αιτ. εν. )  ἠλέησα.
  • Οἱ  κακοὶ  οὔτε .......................... (νόμος,  δοτ. πληθ.)  οὔτε ...................................... (λόγος ἀγαθὸς, δοτ. πλ. ) πείθονται.
  • Νομίζομεν   τν ……………………….. (πολίτης,  αιτ. εν.) ψυχν  τς   πολιτείας.
  •  Ο …………….. (σοφιστής, ονομ.πλ.) διελέγοντο τος …………. (πλούσιος δοτ.πλ.).
  •   φύσις νευ …………………….. (μάθησις, γεν.εν.) τυφλόν στί.
  •  Σύ παιδείας κα …………………. (δόξα,γεν.εν.) πιθυμες.
  •  γώ   γομαι   πλοτον    καὶ    ………………..    ( πίστις, αιτ. εν )   συμμάχους ……………………….(πόλις,γεν.εν)
       
2) Να σχηματίσετε τις πτώσεις των ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση.

τῇ ………………….. ..(ἡ ψυχή)          τοῖς ………………………(ὁ ταμίας)
αἱ ………………….. ..(ἡ λύπη)           τῷ ……………………….. (ὁ κόσμος)
τῆς …………………. .(ἡ δόξα)           τοῖς …………………… …(ὁ ἄνθρωπος)
τῶν ………………… .(ἡ μέλισσα)      αἱ …………………. .……(ἡ νῆσος)
τοῦ ……………….. ...(ὁ ἀθλητής)      τοῖς ………………………(τό δῶρον)
ὦ ………………….. ..(ὁ ποιητής)       τῆς ………………………. .(ἡ πόλις)
οἱ …………………….(ὁ νεανίας)       τόν ………………………..(ὁ ἱππεύς)


3) Να σχηματίσετε τις μετοχές και τα απαρέμφατα που λείπουν.
  
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ          ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ         ΑΟΡΙΣΤOΣ           ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
παύειν
                                      ρίσουσα
                                                                            κηρξαι
                                                                                                                 τετριφώς
 διαπράττειν
                                                                           τ πεσαν
                                      λιεύσειν
καταγράφουσα
                                                                                                                  λπικέναι


4) Να σχηματίσετε τα απαρέμφατα των παρακάτω ρημάτων.

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ    ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ   ΑΟΡΙΣΤΟΣ       ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
παιδεύω:
πράττω:
κόπτω:
ρίζω:


5) Να σχηματίσετε τις μετοχές των παρακάτω ρημάτων και στα τρία γένη.

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ            ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ         ΑΟΡΙΣΤΟΣ         ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
Ταράσσω:


Τρίβω:

  
Θαυμάζω:





6) Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής του εμ:

·          πίδαμνος .............................. (ενεστ.)  πόλις  ν  τ πείρ.
·        ππαρχος κα Θεσσαλς δελφο ................................. …….(παρατ.).
·        Α πύλαι ................................ (παρατ.)χαλκα, ο δ πύργοι ψηλοί. 
·        Τ τεχος ............................. (παρατ.) εκοσι ποδν.
·         μες ............................ (παρατ.) ο το δεσμωτηρίου φύλακες;
·        παδες, μες .............................. (ενεστ.) πατέρων γαθν.
·          τύχη κα Φίλιππος .............................. (παρατ.) τν ργων κύριοι.
·         γώ ……………………… (ενεστ.) τ φς.
·        Ο νθρωποι οκ εί γαθοί ……………………… (ενεστ.)


Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014



Αρχαία Ελληνική Γλώσσα

Η Μετοχή

Η μετοχή είναι ρηματικό επίθετο που έχει τις ιδιότητες και του ρήματος (παίρνει δηλ. υποκείμενο, αντικείμενο, προσδιορισμούς, έχει χρόνους και διαθέσεις) και του επιθέτου (έχει δηλ. τρία γένη, τρεις καταλήξεις, πτώσεις, προσδιορίζει ένα ουσιαστικό σαν επιθετικός ή κατηγορηματικός προσδιορισμός, μπαίνει σαν κατηγορούμενο).
Μετοχή:     Επιθετική/Αναφορική
                    Κατηγορηματική
                    Επιρρηματική


Επιθετική/Αναφορική μετοχή:

Ø προσδιορίζει ουσιαστικά ή αντωνυμίες και έχει συνήθως άρθρο.
Ø μεταφράζεται με: ο οποίος/ που + οριστική/μετοχή/επίθετο.
Ø όταν η επιθετική μετοχή είναι έναρθρη, έχει σαν υποκείμενο το άρθρο της.
     Π.χ. Οἱ ἐκπλέοντες εἰσί Ἀθηναῖοι. (υποκείμενο μετοχής: οἱ)
Ø Όταν η επιθετική μετοχή είναι άναρθρη, έχει σαν υποκείμενό της τη λέξη που προσδιορίζει.
     Π.χ. Σύνειμι ἀνθρώποις δυναμένοις ἀναλίσκειν. (υποκείμενο μετοχής: ἀνθρώποις)



Κατηγορηματική μετοχή

Ø Δεν παίρνει ποτέ άρθρο και χρησιμοποιείται σαν κατηγορούμενο ή σαν κατηγορηματικός προσδιορισμός στο υποκείμενο ή το αντικείμενο του ρήματος από το οποίο εξαρτάται.
Ø Όταν αναφέρεται μόνο στο υποκείμενό τους, ακολουθεί τα παρακάτω ρήματα που δηλώνουν:
·  Έναρξη και λήξη: ἂρχομαι, ἂρχω, ὑπάρχω (=αρχίζω), παύομαι, λήγω κ.λ.π.
·   Ανοχή, υπομονή, καρτερία, κάματο: ἀνέχομαι, ὑπομένω, καρτερῶ, κάμνω, ἀγορεύω κ.λ.π.
· Ψυχικό πάθος: ἣδομαι, ἀγαπῶ, χαίρω, ἂχθομαι, ἀγανακτῶ, ὀργίζομαι, χαλεπῶς φέρω/βαρέως φέρω, λυποῦμαι, ἀλγῶ, αἰσχύνομαι κ.λ.π.
·  Ευεργεσία, αδικοπραγία, νίκη, ήττα: εὖ ποιῶ, καλῶς ποιῶ, χαρίζομαι, χάριν φέρω (= κάνω χάρη), κακῶς ποιῶ, ἀδικῶ, νικῶ, κρατῶ, ἡττῶμαι, λείπομαι (= είμαι κατώτερος, υστερώ) κ.λ.π.
·   Τα ρήματα: εἰμί, γίγνομαι, ὑπάρχω, διαγίγνομαι, διάγω, διατελῶ, λανθάνω, οἴχομαι, τυγχάνω, φαίνομαι, φανερός εἰμί, δῆλος εἰμί, φθάνω.
Π.χ  Ἂρξομαι ἀπό τῆς ἰατρικῆς λέγων.
Οὐκ ἠνέσχετο σιγῶν. (= δεν ανεχόταν να σιωπά)
Ἣδομαι ἀκούων τοῦτον. (= ευχαριστιέμαι να τον ακούω)
Καλῶς ποιεῖς προνοῶν. (= καλά κάνεις που προνοείς)
Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἒτυχεν ὢν.
Ø Όταν αναφέρεται άλλοτε στο υποκείμενο και άλλοτε στο αντικείμενό τους ακολουθεί τα εξής ρήματα που σημαίνουν:
· Αίσθηση, γνώση, μάθηση, μνήμη: αἰσθάνομαι, ἀκούω, ὁρῶ, οἶδα, ἐπίσταμαι, γιγνώσκω, μανθάνω, ἁλίσκομαι, λαμβάνω, εὑρίσκω, μέμνημαι, ἐπιλανθάνομαι κ.τ.λ.
· Δείξη, δήλωση, αγγελία, έλεγχο: δείκνυμι, δηλῶ, φαίνω, ἀγγέλλω, παρέχω (= παρουσιάζω), ἐλέγχω, ἐξελέγχω κ.τ.λ.
Π.χ. Οἱ φύλακες κατελήφθησαν κοιμώμενοι (= Οι φρουροί πιάστηκαν να κοιμούνται).
Κλέαρχος ἐπιορκῶν ἐφάνη (= Ο Κλέαρχος φάνηκε πως παρέβαινε τους όρκους του)


Επιρρηματική μετοχή

Ø Η μετοχή που χρησιμοποιείται σαν επιρρηματικός προσδιορισμός για να δηλώσει τρόπο, χρόνο, αιτία, εναντίωση, σκοπό, υπόθεση.
Ø Όταν το υποκείμενο της επιρρηματικής μετοχής έχει σχέση με έναν άλλο ρηματικό τύπο της πρότασης στην οποία ανήκει η μετοχή (δηλ. είναι υποκείμενο ή αντικείμενο στο ρηματικό αυτό τύπο ή δοτική προσωπική) τότε η μετοχή λέγεται συνημμένη επιρρηματική μετοχή.
Π.χ.  Κῦρος συλλέξας στράτευμα ἐπολιόρκει Μίλητον.
Ø Όταν το υποκείμενο της επιρρηματικής μετοχής δεν έχει σχέση με έναν άλλο ρηματικό τύπο της πρότασης στην οποία ανήκει η μετοχή και είναι μόνο υποκείμενο της μετοχής, τότε η μετοχή λέγεται απόλυτη επιρρηματική μετοχή (μπαίνει συνήθως σε πτώση γενική και σπάνια σε άλλες πτώσεις)
Π.χ. Ἐλθόντος Ἀλκιβιάδου Σωκράτης ἢρξατο λέγων. (Ἐλθόντος= Γενική απόλυτη χρονική μετοχή, Ἀλκιβιάδου= υποκείμενο μετοχής)

Είδη επιρρηματικών μετοχών




Α) Τροπική μετοχή
ü  Μπαίνει συνήθως σε χρόνο Ενεστώτα.
ü  Ισοδυναμεί με προσδιορισμό του τρόπου.
ü Μεταφράζεται με μετοχή η οποία στη νεοελληνική γλώσσα τελειώνει σε –οντας.
üΟι μετοχές ἂγων, ἔχων, λαβών, φέρων συνήθως είναι τροπικές μετοχές και μεταφράζονται : με + Αιτιατική.
Π.χ. Ἦλθε Κλέαρχος ἔχων ὁπλίτας πεντακοσίους.



Β) Χρονική μετοχή
ü  Μπαίνει σ’ όλους τους χρόνους εκτός από Μέλλοντα.
ü  Συνήθως μπαίνει σε χρόνο Αόριστο.
ü  Ισοδυναμεί με χρονική πρόταση που μεταφράζεται με: όταν, μόλις, αφού, ενώ.
ü Δηλώνει το προτερόχρονο, το σύγχρονο και το υστερόχρονο.
ü  Πολλές φορές συνοδεύεται από χρονικά επιρρήματα: ἃμα, αὐτίκα, ἔτι, εὐθύς, ἐξαίφνης, εἶτα, ἔπειτα, ἐνταῦθα, ἢδη, μεταξύ, οὓτω, τότε
Π.χ. Δειπνήσαντες δέ ἀπελαύνετε. (= Όταν δειπνήσετε, αναχωρείτε)


Γ) Τελική μετοχή
ü  Μπαίνει σε χρόνο Μέλλοντα και σπάνια σε Ενεστώτα.
ü  Λέγεται και μετοχή του σκοπού.
ü  Ισοδυναμεί με τελική πρόταση που μεταφράζεται με: για να, με το σκοπό να.
ü Παίρνει σχεδόν πάντα μπροστά της το ὡς. Όταν, όμως, συντάσσεται με ρήματα που δηλώνουν κίνηση, τότε συνήθως δεν παίρνει το ὡς.
Π.χ. Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς πολεμήσοντες. (= για να πολεμήσουν)

Δ) Αιτιολογική μετοχή
ü  Μπαίνει σ’ όλους τους χρόνους ( σπάνια σε Μέλλοντα)
ü  Ισοδυναμεί με αιτιολογική μετοχή που μεταφράζεται με: επειδή, γιατί, διότι.
ü  Συχνά συνοδεύεται από: ἃτε, ἃτε δή, οἷα, οἷα δή, οἷον, οἷον δή και δηλώνει πραγματική αιτιολογία.
Π.χ. Οἷον διά χρόνου ἀφιγμένος ἀσμένως ᾖα. (= επειδή πραγματικά είχα φθάσει έγκαιρα, ερχόμουν τραγουδώντας)
ü  Συνοδεύεται πάντα από το ὡς και δηλώνει υποκειμενική αιτιολογία.
Π.χ. Ἐνταῦθα ἒμενον ὡς τό ἄκρον κατέχοντες. (= Έμεναν εκεί γιατί κατά τη γνώμη τους κρατούσαν την άκρη)
ü  Συνοδεύεται πάντα από το ὣσπερ και δηλώνει ψεύτικη αιτιολογία.
Π.χ. Λέγει ὡς ὑβριστής εἰμί, ὣσπερ μέλλων ἀληθῆ λέγειν. (…σαν να πρόκειται να λέει την αλήθεια)


Ε) Εναντιωματική μετοχή
ü  Μπαίνει σ’ όλους τους χρόνους εκτός από Μέλλοντα.
ü  Ισοδυναμεί με εναντιωματική πρόταση που μεταφράζεται με: αν και, μολονότι.
ü  Συχνά συνοδεύεται η μετοχή από τα: καί, καίπερ, καίτοι, καί ταῦτα, πάνυ, περ ενώ το ρήμα από τα ὃμως, ἀλλ’ ὃμως, ἀλλά και, ὃπως, εἶτα, ἔπειτα.
Π.χ. Εἰσήλθετε ὑμεῖς καίπερ οὐ διδόντος τοῦ νόμου.


ΣΤ) Υποθετική μετοχή
ü Μπαίνει σ’ όλους τους χρόνους εκτός από Μέλλοντα.
ü Ισοδυναμεί με υποθετική πρόταση και μεταφράζεται με: εάν, αν.
ü Συνήθως βρίσκεται κοντά της δυνητική οριστική ή ευκτική ή δυνητικό απαρέμφατο.
Π.χ. Οὐκ ἂν δύναιο μή καμών εὐδαιμονεῖν. (= Εάν δεν κουραστείς, δε θα μπορέσεις να ευτυχήσεις)