Έξι πράγματα που θα έπρεπε να μαθαίνουμε στο σχολείο 

Έξι πράγματα έπρεπε να μαθαίνουμε στο σχολείο. Δεν θα ήταν καν άξιο αναφοράς το θέμα του τι θα έπρεπε να μαθαίνουμε στο σχολείο, αν δεν περνούσαμε τόσα χρόνια από τη ζωή μας σ’ αυτό. Και επίσης, όλοι μας έχουμε κάποιες προσδοκίες απ’ την παιδεία που λαμβάνουμε στα σχολικά μας χρόνια. Αλλά όσο μεγαλύτερες είναι οι προσδοκίες, τόσο μεγαλύτερη είναι και η απογοήτευση. Και επειδή κάποιος θα μπορούσε να πει “καλύτερα να εστιάσουμε σ’ αυτά που μαθαίνουμε, παρά σ’ αυτά που δεν μαθαίνουμε”, αν το κάναμε αυτό θα ήταν σαν να λέγαμε ότι δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Τι θα έπρεπε λοιπόν να μαθαίνουμε στο σχολείο: 

1) Τι είμαστε; Τις πιο τρελές πληροφορίες που μπορεί να φανταστεί κανείς, τις μαθαίνουμε στα σχολικά έδρανα: ποιες δυνάμεις ασκούνται σε ένα αντικείμενο που γυρίζει γύρω από τη Γη, από τι αποτελείται ένα μιτοχόνδριο, πότε είχαν εμφύλιο στην Αίγυπτο, πώς λέγανε τη γυναίκα του Σωκράτη, ποια είναι η πρωτεύουσα της Ουρουγουάης, ποια είναι τα αχώριστα μόρια στη γραμματική, και πολλά άλλα. Αυτό που δεν μας λένε είναι το σημαντικότερο όλων: τι είμαστε. Με την ίδια λογική που για να οδηγήσει κανείς ένα αυτοκίνητο πρέπει να αποκτήσει κάποιες βασικές γνώσεις για τη λειτουργία του, έτσι θα έπρεπε να μαθαίνουμε και κάποια βασικά πράγματα για το πώς λειτουργεί το σύστημά μας. Και δεν εννοούμε γνώσεις ανατομίας όπου χανόμαστε στους ορισμούς και τις περιγραφές, αλλά βιωματικές γνώσεις για το πώς διαμορφώνεται η συμπεριφορά ανάλογα με τις σκέψεις, πώς λειτουργεί ο νους και τι μπορούμε να κάνουμε για να μην πέφτουμε στην παγίδα της ταύτισής μας μαζί του. 

2) Να χαλαρώνουμε. Ασχέτως του τι ζωή θα ζήσει ο καθένας από εμάς και τι εμπειρίες τον περιμένουν, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να μαθαίναμε κάποιες τεχνικές χαλάρωσης. Ασκήσεις αναπνοής, γιόγκα ή διαλογισμός, είναι ίσως οι ευκολότεροι τρόποι που αν τους μαθαίναμε από μικροί θα γλιτώναμε από περιττό άγχος, πόνο και ψυχοσωματικά συμπτώματα. Επίσης, θα μπορούσαν να μας φανούν πολύ χρήσιμα εργαλεία στις κρίσιμες περιόδους της ζωής μας, όταν τα όρια του συστήματός μας δοκιμάζονται και δεν έχουμε κανένα υπόβαθρο αυτοβοήθειας και αυτογνωσίας. 

3) Ποια είναι η σχέση μας με τον νου μας; Ενώ λαμβάνουμε ένα σωρό πληροφορίες και ερεθίσματα, και ενώ γνωρίζουμε ότι η επεξεργασία αυτών των πληροφοριών και ερεθισμάτων γίνεται από τον νου με τη διαδικασία της παραγωγής σκέψεων, δεν μαθαίνουμε το πιο θεμελιώδες: ότι οι σκέψεις είναι απλά μια διαδικασία που συμβαίνει στον οργανισμό μας και ότι το να αντλεί κανείς την αίσθηση ότι γνωρίζει την αλήθεια μέσα από τις σκέψεις του, είναι ίσως η μεγαλύτερη αυταπάτη στην οποία θα μπορούσε να πιστέψει.

 4) Τι είναι τα συναισθήματα και πώς να τα διαχειριζόμαστε; Πολλά δράματα θα είχαν αποφευχθεί αν μαθαίναμε κάποιες δεξιότητες διαχείρισης των συναισθημάτων μας. Όπως και οι σκέψεις, έτσι και αυτά, είναι απλά φαινόμενα που συμβαίνουν μέσα μας. Αντί να ταυτιζόμαστε μαζί τους και να λέμε π.χ. “είμαι θυμωμένος”, θα μπορούσαμε να μάθουμε να αποστασιοποιούμαστε από αυτά και να λέμε “νιώθω να υπάρχει θυμός μέσα μου”. Πολλές συναισθηματικές υπερβολές που προκύπτουν από συσσωρευμένα συναισθήματα, συνδυασμένα με επαναλαμβανόμενα μοτίβα σκέψεων, εντείνουν τη δυστυχία μας, ενώ αυτό που χρειάζεται είναι να μάθουμε να παρατηρούμε αυτά τα φαινόμενα για να εξασθενήσουν. 

5) Τη διαφορά μεταξύ κοινωνικής ταυτότητας και αληθινού εαυτού. Όταν τα παιδιά μαθαίνουν ότι ανήκουν σε μια συγκεκριμένη εθνικότητα (και το ακούνε αυτό επανειλημμένα για πολλά χρόνια), είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσουν αργότερα ότι αυτό αποτελεί μόνο ένα στοιχείο της κοινωνικής τους ταυτότητας και ότι στην πραγματικότητα είναι οργανισμοί-μορφές ενέργειας, χωρίς εθνική καταγωγή και χωρίς έτοιμα πακέτα πεποιθήσεων. Αντίστοιχα, όταν μαθαίνουν να αντλούν την αξία τους από την εικόνα τους, τις επιδόσεις τους ή τα αποκτήματά τους, τους είναι πολύ δύσκολο μετά να εκτιμήσουν τον εαυτό τους και να τον αποδεχτούν άνευ όρων.

 6) Κατανόηση αντί για κριτική “Γιατί αυτός θυμώνει εύκολα; Γιατί ο άλλος είναι βίαιος; Γιατί εκείνος τραβάει συνεχώς την προσοχή πάνω του;” Αυτά και πολλά άλλα παρόμοια ερωτήματα θα ήταν καλό να μπορούμε να τα απαντήσουμε. Δεν απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις ψυχολογίας γι’ αυτό το σκοπό, αλλά να γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι δεν είναι οι συμπεριφορές τους και ότι όλα τα συμπτώματα έχουν τις αιτίες τους. Αλλά αντί να μαθαίνουμε να κατανοούμε την ανασφάλεια και τις μορφές που μπορεί να λάβει η αίσθηση της προσωπικής ανεπάρκειας, αναπτύσσουμε τα αντίθετα αντανακλαστικά: μαθαίνουμε να κρίνουμε, να διαχωρίζουμε, να κατηγοριοποιούμε, να βάζουμε ταμπέλες και να απορρίπτουμε. 

Τέλος, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι ο σκοπός των παραπάνω “προληπτικών” μέτρων, δεν είναι η αποφυγή των δυσάρεστων καταστάσεων ή η αποφυγή του πόνου. Αυτό, απλούστατα, θα ήταν εξωπραγματικό και ανεφάρμοστο. Εξάλλου, τα πολυτιμότερα μαθήματα στη ζωή τα παίρνει κανείς από τον πόνο – ο πόνος είναι που μας ωθεί να γίνουμε πιο συνειδητοί. Το ζητούμενο είναι να μειώσουμε την περιττή δυστυχία. Υπάρχουν πολύ επώδυνες καταστάσεις που θα μπορούσαν να είναι λιγότερο επώδυνες. Όχι ότι δεν θα τις βιώναμε, αλλά θα μπορούσαμε να περικόψουμε την περιττή οδύνη, είτε ζώντας με λιγότερες ψευδαισθήσεις, είτε γνωρίζοντας πώς να χαλαρώνουμε, είτε γνωρίζοντας ότι οι σκέψεις δεν λένε την αλήθεια, είτε ότι τα συναισθήματα είναι απλά φαινόμενα που έρχονται και φεύγουν, είτε ότι η κοινωνική μας ταυτότητα και η εικόνα μας δεν είναι αυτό που είμαστε στην πραγματικότητα, είτε κατανοώντας αντί να κρίνουμε. 

http://www.aytepignosi.com/2014/05/6.html