Ο Εφιάλτης της προσφυγιάς

Όταν αναφερόμαστε στην ένννοια της προσφυγιάς, εννοούμε την  απώλεια της πατρίδας, της ελευθερίας, της αξιοπρέπειας σε συνδυασμό με έντονο φόβο. 

Μεγάλος φόβος για το αύριο, αβεβαιότητα και ανασφάλεια αλλά και θυμός.Δεν μπορείς να ανεχτείς το τσαλάκωμα της ζωής σου ερήμην, μέσα σε σκληρές φούχτες που δεν έχουν μάθει να χαϊδεύουν πληγές. Τρομαγμένα μάτια, τεράστια και πάντα ανοικτά γιατί η απελπισία αγκυλώνει τους μυς του προσώπου που χάνει την ανθρώπινή του υπόσταση. Σε πολλές γωνιές του κόσμου, εκεί που καιροφυλακτεί το μακελειό, γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα αμέτοχα στον πόνο που προκαλούν, δημιουργούν ανθρώπινα ποτάμια τα οποία κυλούν απεγνωσμένα προς κάθε κατεύθυνση για επιβίωση. Η χώρα μας έχει δοκιμαστεί επανειλημμένα απ’ αυτή την επώδυνη διαδικασία και "γνωρίζει"  τι σημαίνει πατρίδα και τι επακολουθεί με την απώλειά της.

Οι λόγοι που γεννούν το φαινόμενο της προσφυγιάς είναι ποικίλοι κι εξαρτώνται από τις συνθήκες που επικρατούν κάθε φορά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Η προσφυγιά και η μετανάστευση θεωρούνται αλληλένδετες έννοιες. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο οι αιτίες που προκαλούν και τα δύο φαινόμενα είναι σχεδόν ίδιες. Η μόνη διαφορά αφορά τις επιπτώσεις που δέχεται η ψυχοσύνθεση του ανθρώπου. Σαφώς τα αίτια είναι κυρίως οικονομικά και πολιτικά. Πολιτικά συμφέροντα, χώρες οι οποίες μπορούν εύκολα να εκμεταλλευτούν και φιλόδοξοι κυβερνήτες συντελούν σε τέτοιου είδους καταστάσεις. Ακόμη κοινωνικά αίτια όπως οι συνθήκες ζωής και διαβίωσης και ο τρόπος ζωής των ανθρώπων ανάλογα με την εποχή τους. Επίσης υπάρχουν και θρησκευτικά αίτια που όπως είναι φανερό έχουν σχέση με την πίστη των ανθρώπων, την παραπλάνηση που μπορούν να δεχτούν ως προς όφελος προς την θρησκεία τους αλλά και την ιδιοσυγκρασία τους. Τέλος αίτια μπορούν να θεωρηθούν τα φυσικά και οικολογικά που έχουν σχέση με τις περιβαλλοντικές συνθήκες κάθε τόπου, όπως και τα ακραία καιρικά φαινόμενα (π.χ. σεισμοί, ηφαιστειακές εκρήξεις κλπ).

Συνέπειες της προσφυγιάς

1. Συνέπειες για τους πρόσφυγες

Θετικές:

 Εξασφαλίζουν την επιβίωση τους και καλύτερο επίπεδο ζωής από αυτό που τους πρόσφερε η χώρα τους, όταν καταλήγουν σε χώρες με υψηλό βιοτικό επίπεδο.

 Όσοι προέρχονται από ταλαιπωρημένες από τον πόλεμο περιοχές, καταφέρνουν να αποφύγουν το θάνατο για τους ίδιους και τα παιδιά τους.

 Βρίσκουν ασφάλεια στη χώρα που τους φιλοξενεί, αν διώκονταν στη χώρα τους για τις πολιτικές τους απόψεις.

 Έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν τα παιδιά τους.Τους παρέχουν περισσότερες ευκαιρίες και καλύτερο μέλλον.

Αρνητικές:

 Aποτελούν αντικείμενο οικονομικής εκμετάλλευσης από ανάλγητα άτομα κατά τη μεταφορά τους.

 Ορισμένοι από αυτούς δεν κατορθώνουν ποτέ να φτάσουν στη χώρα της ‘επαγγελίας’, αφού πεθαίνουν από τις κακουχίες (έλλειψη νερού και φαγητού, κόπωση, δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ασθένειες, ναυάγια, ρίψη στη θάλασσα από τους δουλεμπόρους για να μη συλληφθούν οι ίδιοι).

 Αρκετοί από αυτούς συλλαμβάνονται και προωθούνται πάλι στη χώρα τους ή ζουν υπό δύσκολες συνθήκες σε στρατόπεδα υποδοχής και συγκέντρωσης προσφύγων.

 Τους εκμεταλλεύονται οικονομικά. Εργάζονται πολλές φορές σε σκληρές συνθήκες με χαμηλό ημερομίσθιο και ανασφάλιστοι. Ορισμένες φορές δεν έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας και στερούνται την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

 Αρκετές γυναίκες κακοποιούνται και υπό τη βία αναγκάζονται να εκδίδονται. Οδηγούνται στην πορνεία.

 Στην ξένη χώρα ζουν συχνά σε καθεστώς παρανομίας και γι’αυτό βιώνουν διαρκώς το φόβο μήπως συλληφθούν.

 Ζουν σε δύσκολες βιοτικές συνθήκες, αφού δεν έχουν τα οικονομικά μέσα (κατοικία, τροφή κ.α).

 Είναι δύσκολο να προσαρμοστούν σε μια ξένη χώρα με εντελώς διαφορετική νοοτροπία και πολιτισμό. Έχουν και το πρόβλημα της συνεννόησης, αφού δεν γνωρίζουν τη γλώσσα.

 Ζουν μακριά από την οικογένειά τους, τα αγαπημένα τους πρόσωπα και την πατρίδα τους. Αισθάνονται ξένοι.

 Αντιμετωπίζουν πολλές φορές το ρατσισμό των ντόπιων. Δύσκολα αισθάνονται αποδεκτοί. Αντιμετωπίζονται υποτιμητικά και με καχυποψία.

2. Συνέπειες για τη χώρα προέλευσης

Θετικές:

 Οι μετανάστες στέλνουν στη χώρα τους πολύτιμο συνάλλαγμα.

 Κάποιοι επιστρέφουν στη χώρα τους και αναπτύσσουν 

επιχειρηματική δραστηριότητα με τα χρήματα που έχουν συγκεντρώσει.

 Μεταφέρουν στη χώρα τους θετικά στοιχεία από τον πολιτισμό της χώρας υποδοχής τους.

 Δημιουργούν γέφυρες επικοινωνίας με τις νέες πατρίδες τους.

Αρνητικές:

 Χάνει ένα μέρος του εργατικού δυναμικού της και μάλιστα τους νέους που θα μπορούσαν να προσφέρουν στην ανάπτυξη της χώρας τους.
 Ερημώνονται πληθυσμιακά ορισμένες περιοχές.

3. Συνέπειες για τη χώρα στην οποία καταφεύγουν

Θετικές:

 Εξασφαλίζει φτηνά εργατικά χέρια. Πολλές εργασίες θα κόστιζαν πολύ περισσότερο αν γίνονταν από ντόπιους.

 Υπάρχει εργατικό δυναμικό σε τομείς όπου παρατηρούνταν έλλειψη εργατικών χεριών (π.χ. αγροτικός, κτηνοτροφικός, βιομηχανικός χώρος).

 Οι μετανάστες, αμειβόμενοι με χαμηλά ημερομίσθια, συμβάλλουν στη μείωση του πληθωρισμού.

 Οι μετανάστες συμβάλλουν στη στήριξη του ασφαλιστικού συστήματος με τις εισφορές που καταβάλλουν, σε χώρες όπου παρατηρείται γήρανση του ντόπιου πληθυσμού.

 Μπορούν να αποτελέσουν γέφυρα φιλίας ανάμεσα στη χώρα όπου φιλοξενούνται και στη χώρα προέλευσης τους.

Αρνητικές:

 Αυξάνεται η ανεργία των ντόπιων σε ορισμένους τομείς αφού οι μετανάστες εργάζονται με χαμηλότερο ημερομίσθιο και συχνά ανασφάλιστοι.

 Ενισχύεται η παρανομία και η εγκληματικότητα, όταν οι μετανάστες δεν μπορούν να επιβιώσουν με άλλο τρόπο ή γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από ντόπιους παρανόμους.

 Απειλείται με αλλοίωση η πληθυσμιακή σύνθεση των χωρών στις οποίες καταφεύγουν, άφου ο αριθμός των μεταναστών είναι τεράστιος.