ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (ΕΥΘΕΙΕΣ & ΠΛΑΓΙΕΣ)

Οι ερωτηματικές προτάσεις, γνωστές και ως ευθείες ερωτήσεις, είναι ανεξάρτητες προτάσεις (κύριες προτάσεις) που κανονικά χρησιμοποιούμε για να ζητήσουμε μια πληροφορία καθώς και για  να εκφράσουμε μια παράκληση ή μια προσταγή.

Όταν μια ερωτηματική πρόταση δεν εκφέρεται στην αρχική της μορφή (δηλαδή ευθέως και με ερωτηματικό στο τέλος) αλλά εντάσσεται σε μια άλλη φράση ή πρόταση, ονομάζεται πλάγια ερωτηματική πρόταση.

Παράδειγμα:

· «Πώς πέρασες χθες στην εκδρομή;» (Ευθεία ερωτηματική πρόταση)

· Ο φίλος του τον ρώτησε πώς τα πέρασε χθες στην εκδρομή. (Πλάγια ερωτηματική πρόταση)

Οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις έπονται συνήθως μετά από τα ακόλουθα ρήματα και τις ακόλουθες εκφράσεις:

· ρωτώ, απορώ, απαντώ

· λέω, εξηγώ, δείχνω…

· θυμάμαι, ξεχνώ, υπενθυμίζω, ισχυρίζομαι…

· σκέφτομαι, αναλογίζομαι, λογαριάζω, αναρωτιέμαι….

· εκφράζω, νομίζω, συμβουλεύω, ανακοινώνω,

· διατάζω, φαντάζομαι, παρακαλώ, απαιτώ, υπενθυμίζω…

· βλέπω, ακούω…

· καταλαβαίνω, αντιλαμβάνομαι, μαθαίνω, ξέρω, γνωρίζω, αγνοώ…

· δεν είμαι βέβαιος, δεν έχω βεβαιότητα, δεν έλαβα γνώση, δε βρίσκω εξήγηση, δεν πήρα είδηση

Οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις είναι ονοματικές, όπως και οι ειδικές, οι ενδοιαστικές και οι βουλητικές) και επομένως λειτουργούν συντακτικά ως τους ακόλουθους ονοματικούς προσδιορισμούς:

· Υποκείμενο απρόσωπων εκφράσεων (Π.χ. Είναι αξιοθαύμαστο τι έχει πετύχει στη ζωή του μέχρι σήμερα.)

· Αντικείμενο των ρημάτων από τα οποία εξαρτώνται (Π.χ. Δεν καταλαβαίνω πού ήσουν χθες όλη τη μέρα.)

· Επεξήγηση σε λέξη της κύριας πρότασης (Π.χ. Ένα έχω να σε ρωτήσω, πώς  αισθάνεσαι τώρα.)

Άσκηση Εμπέδωσης στις Πλάγιες Ερωτηματικές Προτάσεις

Να αναγνωρίσετε τις πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις που ακολουθούν (εξάρτηση, εισαγωγή, συντακτική λειτουργία) και να τις μετατρέψετε  σε αντίστοιχες ευθείες ερωτήσεις:

1)   Ρώτησα τον αδερφό μου μήπως θέλει να παίξουμε μαζί μπάλα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

2)   Δεν υπάρχει πληροφορία αν θα απεργήσουν αύριο οι νοσοκομειακοί ιατροί .

…………………………………………………………………………………………………………………………………

3)   Η σκέψη μου ήταν κυρίως αυτή, πώς θα ζήσω την οικογένειά μου χωρίς να έχω δουλειά.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

4)   Αυτό μόνο δε σκέφτηκα, τι θα συνέβαινε αν οι γονείς μου μάθαιναν την αλήθεια.

…………………………………………………………………………………………………………………………

5)   Είναι ζήτημα αν κοιμήθηκα καθόλου χθες το βράδυ.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

6)   Δεν ξέρεις πόσο μου έχεις λείψει.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

7)   Δεν έχω ιδέα πού βρίσκεται αυτή η οδός.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

8)   Είναι αξιοπερίεργο πώς πέρασε στο Πανεπιστήμιο με τόσο λίγο διάβασμα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

9)   Δεν ήξερα αν έβλεπα μπροστά μου την παλιά μου συμμαθήτρια από το Δημοτικό ή κάποια που της έμοιαζε.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

10)   Είναι παράξενο πώς συνέβη αυτό το τροχαίο ατύχημα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

11)   Δεν είμαι βέβαιος αν έγραψα καλά στο διαγώνισμα των Μαθηματικών.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

12)   Αναλογίσου τι ωραία που θα ήταν αν είχαμε διακοπές..

…………………………………………………………………………………………………………………………………

13)   Με ρώτησε ποιο λεωφορείο να πάρει για να πάει στην πλατεία Συντάγματος.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

14)   Αμφιβάλλω αν θα καταφέρει να έρθει στη γιορτή μου.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

15)   Δεν είναι ζήτημα αν δεν έχεις καλά ρούχα μαζί σου.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

16)   Η Διευθύντρια του σχολείου πρότεινε να επισκεφτούμε τη Χαλκίδα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

17)   Η φίλη μου με παρακάλεσε να μην απαντήσω σ’ αυτό το τηλεφώνημα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

18)   Δε θα σου πω εγώ πώς πρέπει να συμπεριφέρεσαι.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

19)   Όλοι αναρωτιόμαστε μήπως η αθρόα μετανάστευση των τελευταίων μηνών έχει αρνητικές συνέπειες για τη χώρα μας.

…………………………………………………………………………………………………………………………………