Λορέντζος Μαβίλης «Καλλιπάτειρα»

«Ἀρχόντισσα Ροδίτισσα, πῶς μπῆκες; 

Γυναῖκες διώχνει μιὰ συνήθεια ἀρχαία 

ἐδῶθε.» «Ἔχω ἕνα ἀνίψι, τὸν Εὐκλέα, 

τρία ἀδέρφια, γιό, πατέρα, Ὀλυμπιονίκες·

νὰ μὲ ἀφήσετε πρέπει, Ἑλλανοδίκες, 

κι ἐγὼ νὰ καμαρώσω μὲς τὰ ὡραῖα 

κορμιά, ποὺ γιὰ τὸ ἀγρίλι τοῦ Ἡρακλέα 

παλεύουν, θαυμαστὲς ψυχὲς ἀντρίκειες.

Μὲ τὲς ἄλλες γυναῖκες δὲν εἶμ᾿ ὅμοια· 

στὸν αἰῶνα τὸ σόι μου θὰ φαντάζει 

μὲ τῆς ἀντρειᾶς τ᾿ ἀμάραντα προνόμια·

μὲ μάλαμα γραμμένο τὸ δοξάζει 

σὲ ἀστραφτερὸ κατεβατὸ μαρμάρου 

ὕμνος χρυσός, τοῦ ἀθάνατου Πινδάρου.»

1. Ποιο είναι το θεματικό κέντρο του ποιήματος;

2. Ο ποιητής συνέθεσε το έργο του το 1899, δηλ. τρία χρόνια μετά την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα. Πιστεύετε ότι αυτό το γεγονός ενεργοποίησε την έμπνευση    του Λ. Μαβίλη; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας.

3. Η Ροδίτισσα αρχόντισσα, Καλλιπάτειρα, ήταν κόρη του ολυμπιονίκη Διαγόρα, θεία του ολυμπιονίκη Ευκλέα, αδελφή τριών ολυμπιονικών και μητέρα του ολυμπιονίκη Πεισίδωρου. Η συγγένειά της με τα παραπάνω πρόσωπα την έσωσε από βέβαιο θάνατο; Ναι ή όχι και γιατί; 

     

4. Γιατί στη δεύτερη στροφή οι αθλητές χαρακτηρίζονται από τον ποιητή ως «… θιαμαστές ψυχές αντρίκιες»;

5. Το συγκεκριμένο ποίημα έχει τη μορφή σονέτου, δηλ. έχει σταθερή μορφή που αποτελείται από δύο τετράστιχες και δύο τρίστιχες στροφές. Αποτελείται συνολικά από 14 στίχους με συγκεκριμένα σχήματα ομοιοκαταληξίας (σταυρωτή αββα στις δύο πρώτες στροφές και ποικίλοι συνδυασμοί στις δύο τελευταίες, πλεκτή ή ζευγαρωτή): να εντοπίσετε το προαναφερόμενο μοτίβο στο ποίημα.

6. Να χαρακτηρίσετε – με αιτιολόγηση -  το ύφος  του ποιήματος. 

7. Γιατί η επιλογή της διαλογικής μορφής για την περιγραφή του συγκεκριμένου ιστορικού περιστατικού θεωρείται ιδιαίτερα πετυχημένη;

8. Να αναλύσετε τις  ακόλουθες μεταφορές:

·      «διώχνει μια συνήθεια…»:

·      «τα αμάραντα προνόμια»:

·      «ύμνος χρυσός»:

9. Ποια ήταν τα ήθη της αρχαίας ανδροκρατικής κοινωνίας;

 10.  Στη σύγχρονη εποχή ποια είναι η σχέση της γυναίκας με τον αθλητισμό;

11. «… στον αιώνα το σόι μου θα φαντάζει»: Πώς θα χαρακτηρίζατε τα λόγια αυτά, αν είχαν πραγματικά ειπωθεί από την Καλλιπάτειρα;

12. Να περιγράψετε το ήθος και τη συναισθηματική κατάσταση της Καλλιπάτειρας: