ΕΙΡΗΝΗ – ΠΟΛΕΜΟΣ

Ορισμοί Εννοιών

Ειρήνη: η κατάσταση ησυχίας, τάξης και ασφάλειας από κάθε εσωτερικό ή εξωτερικό εχθρό με κύριο χαρακτηριστικό την αρμονική και φιλική σχέση μεταξύ ανθρώπων και κρατών.

Πόλεμος: η ένοπλη σύρραξη-σύγκρουση ανάμεσα σε δύο κράτη ή ομάδες κρατών ή ακόμη και μεταξύ εθνοτήτων ή μειονοτήτων του ίδιου κράτους που ξεσπά ως μια προσπάθεια να επιλυθούν με τα όπλα οι εκάστοτε διαφορές.

Μορφές πολέμου

· Ανάλογα με το σκοπό που επιδιώκει, διακρίνεται σε κατακτητικό – αποικιακό, αμυντικό, απελευθερωτικό, θρησκευτικό, δυναστικό, εμφύλιο.

· Ανάλογα με την έκτασή του και τον τόπο στον οποίο διεξάγεται, διακρίνεται σε τοπικό, παγκόσμιο, «κατά ξηράν», «κατά θάλασσαν».

·  Ανάλογα με τα μέσα (όπλα) με τα οποία διεξάγεται, μπορεί να είναι συμβατικός, χημικός, πυρηνικός.

Αίτια πολέμου

· Ο υποβιβασμός του ανθρώπινου παράγοντα, η απανθρωποίηση της εποχής, η επικράτηση της σκέψης του Ρωμαίου Πλαύτου «homo homini lupus» ότι δηλ. «ο άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος».

· Κρίση αξιών και επικράτηση της αρχομανίας, της απληστίας και εγωιστικών ενστίκτων. Οικονομικά συμφέροντα, διεθνείς συσχετισμοί και πόλοι εξουσίας.

· Οι φανατισμοί ποικίλλων μορφών (π.χ. θρησκευτικοί, πολιτικοί) που πολλές φορές παίρνουν τη μορφή σωβινισμού, ικανού να διεγείρει τις μάζες και να τις οπλίσει για έναν παράλογο και εξοντωτικό αγώνα επέκτασης.

· Η ενεργειακή κρίση απειλεί το μεγαλύτερο ποσοστό του πλανήτη και έχει ως αποτέλεσμα την όξυνση του ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών καθώς και τη ρύθμιση των επικοινωνιακών τους σχέσεων με βασικό γνώμονα τα συμφέροντά τους.

· Η ανάδυση θεωριών και σκέψεων που προβάλλουν τον πόλεμο σαν νόμιμη και αναγκαία πολιτική, επιβεβλημένη εκ των πραγμάτων (π.χ. πόλεμος κατά της τρομοκρατίας, η ιδεολογία περί ζωτικού χώρου που αποτέλεσε επιχείρημα των φασιστικών καθεστώτων στο Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο).

· Η ισορροπία τρόμου που έχει επιβληθεί στο διεθνές πεδίο εξαιτίας των πυρηνικών, που είναι απόρροια της τεχνολογικής προόδου και αποτελούν ζοφερό και επαίσχυντο τίμημα του πολιτισμού μας.

Συνέπειες πολέμου

· Μείωση πληθυσμού και απώλεια ανθρώπινου δυναμικού.

· Καταστροφή διάφορων έργων, ισοπέδωση, μείωση εθνικού πλούτου.

· Κακή λειτουργία κοινωνικών θεσμών, ανατροπή πολιτευμάτων, αναρχία.

· Πλημμελής εκπαίδευση, καθυστέρηση επιστημών και τεχνών.

· Χαλάρωση ηθικής τάξης, κατάλυση συμφωνιών και συνθηκών.

· Δημιουργία κλίματος κατάλληλου για την ανάπτυξη αναρχικών και παρασιτικών στοιχείων (συκοφάντες, προδότες, εκμεταλλευτές).

· Ο πόλεμος γίνεται δάσκαλος της βίας, εξαγριώνει, εξομοιώνει τις ψυχικές διαθέσεις των ανθρώπων με το πολεμικό περιβάλλον, φέρνει στο φως τις βαθιές εσωτερικές ανθρώπινες αντιφάσεις.

· Η σκιά του πολέμου εμποδίζει την ανθρώπινη ευδαιμονία, απογοητεύει.

· Αναδεικνύει τη θηριωδία ως μέσο επίλυσης των διαφορών.

· Έξαρση προσφυγικού κύματος

Αποτελέσματα ειρήνης

· Οικονομική ανάπτυξη

· Ανάδειξη ατομικών και κοινωνικών αρετών

· Καλλιέργεια Παιδείας, γραμμάτων, τεχνών, επιστημών

· Ομαλή λειτουργία του πολιτεύματος, ευνομία

· Διασφάλιση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών

· Ανάπτυξη του διεθνούς διαλόγου και της συνεργασίας

Τρόποι αντιμετώπισης πολέμου αλλά και προστασίας της ειρήνης

· Καλλιέργεια του διαλόγου σ’ όλα τα επίπεδα, δηλ. διάλογος οικονομικός, κοινωνικός, πολιτικός, πνευματικός, εθνικός, διεθνής.

· Ανάπτυξη της διεθνούς συνεργασίας σ’ όλους τους τομείς, όπως για παράδειγμα την τέχνη, την επιστήμη, την οικονομία, τις πολιτιστικές ανταλλαγές, τον αθλητισμό)

· Προσέγγιση των λαών όχι μόνο σε ηγετικό επίπεδο αλλά ανάληψη πρωτοβουλιών από ομάδες κοινωνικές, αθλητικές, καλλιτεχνικές.

· Ενεργοποίηση και ενίσχυση των διεθνών οργανισμών.

· Μείωση της αδικίας και της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

· Εξάλειψη των ηγεμονισμών που αναφύονται μεταξύ των διεθνών δυνάμεων.

· Σεβασμός στις εθνικές, θρησκευτικές και φυλετικές ιδιαιτερότητες.

· Μείωση των εξοπλισμών.

· Ανθρωπιστική Παιδεία και γενικότερη προβολή των ανθρωπιστικών αξιών.

· Αντιμετώπιση του ρατσισμού, του εθνικισμού, του θρησκευτικού φανατισμού.