ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Οι δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις διακρίνονται σε ονοματικές και σε επιρρηματικές.

Αναφορικές Ονοματικές Προτάσεις

Οι δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις διακρίνονται σε επιθετικές και σε ελεύθερες.

· Οι Επιθετικές εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες (ο οποίος-α-ο, που) και λειτουργούν ως ομοιόπτωτοι προσδιορισμοί. Διακρίνονται με τη σειρά τους σε δύο επιμέρους κατηγορίες: τις Προσδιοριστικές και τις Προσθετικές-Παραθετικές.

1. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΕΣ: αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα του όρου που προσδιορίζουν,  λειτουργούν συντακτικά ως επιθετικοί προσδιορισμοί και δε χωρίζονται με κόμμα.

Π.χ. Τα παιδιά μου είναι τα πρόσωπα που/τα οποία αγαπώ πιο πολύ απ’ όλους.

2. ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣ-ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΕΣ: δεν αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα του όρου που προσδιορίζουν, λειτουργούν συντακτικά ως παραθέσεις και χωρίζονται με κόμμα.

Π.χ. Μας μίλησε για τη μητέρα της, η οποία/που είχε πεθάνει πρόσφατα.

· Οι Ελεύθερες εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες (όποιος, οποιοσδήποτε, όσος, οσοσδήποτε, ό,τι, οτιδήποτε), προσδιορίζουν μια ονοματική φράση που παραλείπεται από την κύρια πρόταση, αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα άλλων προτάσεων και δε χωρίζονται με κόμμα.

Λειτουργούν συντακτικά ως:

Ø Υποκείμενο (Όποιος πει την αλήθεια είναι έντιμος.)

Ø Αντικείμενο (Αγόρασε ό,τι είχε ανάγκη.)

Ø Κατηγορούμενο (Είσαι ό,τι καλύτερο μου έχει συμβεί.)

Ø Ετερόπτωτος προσδιορισμός (Συμφωνώ με τη γνώμη όποιου σκέφτεται λογικά.)

Ø Εμπρόθετος προσδιορισμός (Κανένας απ’ όσους διαγωνίστηκαν δεν πέρασε στον τελικό.)  

Αναφορικές Επιρρηματικές Προτάσεις

Οι Αναφορικές Επιρρηματικές Ελεύθερες προτάσεις εισάγονται με αναφορικά επιρρήματα (όπου, όπως, όποτε, όσο, καθώς, οπουδήποτε, οποτεδήποτε, οσοδήποτε). Αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα άλλων προτάσεων και δε χωρίζονται με κόμμα.

Εκφράζουν:

v Χρόνο (Μπορείς να έλθεις σπίτι μου όποτε θέλεις.)

v Τρόπο (Θα πάμε στο χωριό της μητέρας μου όπως και πέρυσι.)

v Ποσό (Πρέπει να κοπιάσεις όσο δεν μπορείς να φανταστείς για να περάσεις στο Πανεπιστήμιο.)

v Τόπο (Το καλοκαίρι ας πάμε διακοπές όπου θέλεις εσύ.)