Αντωνυμίες

Αντωνυμίες ονομάζονται οι κλιτές λέξεις που χρησιμοποιούνται κυρίως στη θέση ονομάτων, ουσιαστικών ή επιθέτων. Διακρίνονται σε εννέα είδη: 
1) προσωπικές 
2) δεικτικές 
3) οριστικές ή επαναληπτικές 
4) κτητικές 
5) αυτοπαθητικές 
6) αλληλοπαθητικές 
7) ερωτηματικές 
8) αόριστες και 
9) αναφορικές.

Ενδεικτικά μερικές απ’ αυτές είναι οι εξής:

Προσωπικές αντωνυμίες

Ενικός Αριθμός
	α’ πρόσωπο	β’ πρόσωπο	γ’ πρόσωπο
Ονομ.	ἐγώ	σύ	-
Γεν.	ἐμοῦ, μου	σοῦ, σου	(οὗ)
Δοτ.	ἐμοί, μοι	σοί, σοι	οἷ, οἱ
Αιτ.	ἐμέ, με	σέ, σε	(ἓ)
Πληθυντικός Αριθμός
Ονομ.	ἡμεῖς	ὑμεῖς	(σφεῖς)
Γεν.	ἡμῶν	ὑμῶν	(σφῶν)
Δοτ.	ἡμῖν	ὑμῖν	σφίσι(ν)
Αιτ.	ἡμᾶς	ὑμᾶς	(σφᾶς)

Δεικτικές αντωνυμίες

	Ενικός Αριθμός			Πληθυντικός Αριθμός
Ον.	οὗτος	αὓτη	τοῦτο	οὗτοι	αὗται	ταῦτα
Γεν.	τούτου	ταύτης	τούτου	τούτων	τούτων	τούτων
Δοτ.	τούτῳ	ταύτῃ	τούτῳ	τούτοις	ταύταις	τούτοις
Αιτ.	τοῦτον	ταύτην	τοῦτο	τούτους	ταύτας	ταῦτα
Κλ.	(ὦ) οὗτος	(ὦ) αὓτη	-	-	-	-

	Ενικός Αριθμός			Πληθυντικός Αριθμός
Ον.	ὃδε	ἣδε	τόδε	οἳδε	αἳδε	τάδε
Γεν.	τοῦδε	τῆσδε	τοῦδε	τῶνδε	τῶνδε	τῶνδε
Δοτ.	τῷδε	τῇδε	τῷδε	τοῖσδε	ταῖσδε	τοῖσδε
Αιτ.	τόνδε	τήνδε	τόδε	τούσδε	τάσδε	τάδε

Αλληλοπαθητική αντωνυμία

	Πληθυντικός Αριθμός
	αρσενικό	θηλυκό	ουδέτερο
Γεν.	ἀλλήλων	ἀλλήλων	ἀλλήλων
Δοτ.	ἀλλήλοις	ἀλλήλαις	ἀλλήλοις
Αιτ.	ἀλλήλους	ἀλλήλας	ἂλληλα

Ερωτηματικές αντωνυμίες

	Ενικός Αριθμός		Πληθυντικός Αριθμός
	Αρσεν. και θηλυκ.	Ουδέτ.	Αρσεν. και θηλυκ.	Ουδέτ.
Ον.	τίς τίνος/τοῦ τίνι/τῷ τίνα	τί	τίνες τίνων τίσι(ν) τίνας	τίνα
Γεν.		τίνος/τοῦ		τίνων
Δοτ.		τίνι/τῷ		τίσι(ν)
Αιτ.		τί		τίνα

Αόριστες αντωνυμίες

	Ενικός Αριθμός		Πληθυντικός Αριθμός
	Αρσεν. και θηλυκ.	Ουδέτ.	Αρσεν. και θηλυκ.	Ουδέτ.
Ον.	τίς τινός/του τινί/τῳ τινά	τί	τινές τινῶν τισί(ν) τινάς	τινά/ ἂττα
Γεν.		τινός/του		τινῶν
Δοτ.		τινί/τῳ		τισί(ν)
Αιτ.		τί		τινά/ ἂττα

Αναφορικές αντωνυμίες

	Ενικός Αριθμός			Πληθυντικός Αριθμός
Ον.	ὃς	ἣ	ὃ	οἳ	αἳ	ἃ
Γεν.	οὗ	ἧς	οὗ	ὧν	ὧν	ὧν
Δοτ.	ᾧ	ᾗ	ᾧ	οἷς	αἷς	οἷς
Αιτ.	ὃν	ἣν	ὃ	οὓς	ἃς	ἃ

	Ενικός Αριθμός			Πληθυντικός Αριθμός
Ον.	ὃσπερ	ἣπερ	ὃπερ	οἳπερ	αἳπερ	ἃπερ
Γεν.	οὗπερ	ἧσπερ	οὗπερ	ὧνπερ	ὧνπερ	ὧνπερ
Δοτ.	ᾧπερ	ᾗπερ	ᾧπερ	οἷσπερ	αἷσπερ	οἷσπερ
Αιτ.	ὃνπερ	ἣνπερ	ὃπερ	οὓσπερ	ἃσπερ	ἃπερ

	Ενικός Αριθμός			Πληθυντικός Αριθμός
Ον.	ὃστις	ἣτις	ὃ,τι	οἳτινες	αἳτινες	ἃτινα/ἃττα
Γεν	οὗτινος/ὃτου	ἧστινος	οὗτινος/ὃτου	ὧντινων	ὧντινων	ὧντινων
Δοτ	ᾧτινι/ὃτῳ	ᾗτινι	ᾧτινι/ὃτῳ	οἷστισι(ν)	αἷστισι(ν)	οἷστισι(ν)
Αιτ.	ὃντινα	ἣντινα	ὃ,τι	οὓστινας	ἃστινας	ἃτινα/ἃττα

Μονεμβασιά...

ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ

ΡΑΨΩΔΙΑ Ζ’ (Ανακεφαλαίωση) / Ερωτήσεις

1) Ν’ αναλύσετε τα παρακάτω χαρακτηριστικά επίθετα:

λοφοσείστης Έκτωρ (στίχ. 369)
λευκόχερην Ανδρομάχην (στίχ. 371)
πολύδωρη (στίχ. 395)
θείος Πηλείδης (στίχ. 414-415)
του Διός αιγιδοφόρου (στίχ. 420)
των ιπποδάμων Τρώων (στίχ. 460)

2) Να συμπληρώσετε τα κενά στις ακόλουθες προτάσεις:

Ø Η ιστορία της πατρικής οικογένειας της Ανδρομάχης από άποψη τεχνικής λειτουργεί ως ………………………………………….. και ……………………………….....

Ø Το όνομα «Σκαμάνδριος» το έδωσαν στο γιό τους ο Έκτορας και η Ανδρομάχη, για να τιμήσουν ……………………………………………………………………………………………………………………....

Ø Το όνομα «Αστυάνακτας» το έδωσαν οι Τρώες στο γιο του Έκτορα, για να τιμήσουν …………………………………………………………………………………………………………………….....

Ø Ο λόγος της Ανδρομάχης στηρίζεται κυρίως στο …………………………………………………………………….............................................................

Ø Ο Έκτορας δεν πείθεται από την Ανδρομάχη να εγκαταλείψει τον πόλεμο, επειδή α)………………………………………………………………………………………………………………………. και β)………………………………………………………………………..........................................................

Ø Για τους ήρωες της Ιλιάδας η θεμελιώδης αξία είναι η ……………………………………………………………......................................................................

3) Πώς ονομάζονται τα ερωτήματα (στίχ. 377-380); Γιατί τα χρησιμοποιεί ο Όμηρος και πώς λειτουργούν από άποψη αφηγηματικής τεχνικής;

4) Ποιο μέρος επιλέγεται από τον Όμηρο ως τόπος συνάντησης των δύο συζύγων και γιατί;

5) Ποια επιχειρήματα χρησιμοποιεί η Ανδρομάχη για να πείσει τον Έκτορα να μην ξαναπάει στη μάχη; Ποια πρόταση του κάνει τελικά;

6) Ποιο στοιχείο αφηγηματικής τεχνικής υπάρχει στους στίχους 407-408 και 432;

7) Το ήθος ποιου προσώπου εξαίρει(=αναδεικνύει) η Ανδρομάχη στο λόγο της; Γιατί σ’ αυτό το σημείο υπάρχει «επική ειρωνεία»;

8) Ν’ αναπτύξετε την ορθολογιστική αλλά και συνάμα μοιρολατρική θεωρία του Έκτορα για την αντιμετώπιση του θανάτου (στίχ. 488-489).

9) Να παρουσιάσετε αναλυτικά την εκτενή παρομοίωση στους στίχους 505-514.

10) Να περιγράψετε τη συναισθηματική κατάσταση της Ανδρομάχης και του Έκτορα σ’ αυτή τη σκηνή.

11) Η Ανδρομάχη παρουσιάζεται ως αφοσιωμένη σύζυγος αλλά και «εξαρτημένη» από τον Έκτορα. Είναι συναισθηματική, εκδηλωτική, και διακριτικά τρυφερή ενώ παράλληλα τη διακρίνει επινοητικότητα και ευστροφία. Η έντονη επιθυμία να τον κρατήσει κοντά της την κάνει παρεμβατική ενώ τέλος ως μητέρα είναι στοργική κι αφοσιωμένη στο παιδί της.

Ο Έκτορας προβάλλεται ως γενναίος πολεμιστής που διακατέχεται από ηρεμία και ψυχραιμία. Είναι αποφασιστικός, προσηλωμένος στις αρχές του και διορατικός. Επιπλέον προβάλλεται αφοσιωμένος σύζυγος με διακριτική τρυφερότητα καθώς και πατέρας στοργικός και τρυφερός. Φαίνεται, εξάλλου, αισιόδοξος και στοχαστικός ενώ στο τέλος ως αδελφός στέκεται καλός συμπαραστάτης.

Να αιτιολογήσετε τους πιο πάνω χαρακτηρισμούς της Ανδρομάχης και του Έκτορα με βάση τη συγκεκριμένη σκηνή.

Οι αρχαίοι Έλληνες και η οικονομία

Του Οικονομολόγου Νικόλαου Φίλιππα | Αναδημοσίευση από: myrtis 

Η συνεισφορά των αρχαίων Ελλήνων στην ανάπτυξη ιδεών, στο θέατρο, στη φιλοσοφία, στον πολιτισμό, αλλά και στην οικονομική σκέψη είναι αδιαμφισβήτητη. Ακόμη και σήμερα μας εκπλήσσει η πρωτοπορία και η διορατικότητα της σκέψης των προγόνων μας.

Η ενασχόληση των αρχαίων Ελλήνων με τα οικονομικά θέματα παρουσιάζεται κυρίως κατά τη διάρκεια της Κλασικής Περιόδου με τις πρωτοποριακές οικονομικές ιδέες του Ξενοφώντα (430-355 π.Χ.), του Πλάτωνα (427-347 π.Χ.) και του Αριστοτέλη (384-322 π.Χ.), που σύμφωνα με κορυφαίους επιστήμονες, αποτέλεσαν πρόδρομο της μικροοικονομικής, της μακροοικονομικής και της νομισματικής πολιτικής.

Πρώτος ο Σωκράτης συνέλαβε την ιδέα ότι τα οικονομικά αποτελούν επιστήμη -αυτό καταγράφηκε από τον Ξενοφώντα [1], ο οποίος ήταν και ο πρώτος συγγραφέας που χρησιμοποίησε σε σύγγραμμά του τον τίτλο «Οικονομικός», αναφερόμενος στη σωστή διαχείριση του οίκου [2].

Ο Αριστοτέλης στο έργο του κάνει αναφορά στο χρήμα, υιοθετώντας την αρχή ότι ένα αγαθό έχει ρόλο χρήματος λόγω της γενικής αποδοχής του ως μέσο συναλλαγών, η οποία επιβεβαιώνεται με την έκδοση νομισμάτων από τις κρατικές αρχές και όχι λόγω της πραγματικής του αξίας, και ο Πλάτωνας υποστήριζε ότι η πραγματική αξία του χρήματος είναι ανεξάρτητη της αγοραίας αξίας του.

Οι αρχαίοι Αθηναίοι ενσωμάτωσαν τη δικαιοσύνη στην οικονομική τους συμπεριφορά επιδιώκοντας να μεγιστοποιήσουν τα οφέλη της κοινωνικής ζωής για όλους τους πολίτες. Ήδη από την εποχή του Σόλωνα (639 - 559 π.Χ.) οι Αθηναίοι είχαν εισάγει ένα σύστημα συμμετοχής των πολιτών στις δημόσιες δαπάνες σύμφωνα με τη φοροδοτική τους ικανότητα, δίνοντας παράλληλα και κοινωνικά κίνητρα για την εθελοντική ανάληψη υψηλότερης συμμετοχής στις δαπάνες από τους πλουσίους [3].

Φαίνεται λοιπόν ότι οι Αθηναίοι είχαν θέσει τις βάσεις για την αντιμετώπιση και τη μείωση των οικονομικών ανισοτήτων. Ο Αριστοτέλης αναφερόμενος στην έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης διατυπώνει ότι «αδικία σημαίνει το να παίρνει κάποιος περισσότερα απ’ όσα θα έπρεπε από τα αγαθά και λιγότερα από τα κακά» («Ηθικά Νικομάχεια», 1134α 30).

Θα μπορούσαμε να ισχυρισθούμε ότι η ιστορία των Αμοιβαίων Κεφαλαίων ανάγεται στην αρχαιότητα. Μετά από τη νικηφόρα για τους Έλληνες έκβαση των Περσικών Πολέμων, ιδρύθηκε η Α' Αθηναϊκή Συμμαχία ή Συμμαχία της Δήλου (478 π.Χ.) με τη συγκέντρωση μιας κοινής περιουσίας, με βασικό σκοπό την προστασία των πόλεων που συμμετείχαν στη συμμαχία από μελλοντικές επιθέσεις.

Για τον λόγο αυτόν τα πρώτα Αμοιβαία Κεφάλαια στην Ελλάδα είχαν ονομασία από την αρχαιότητα όπως Ερμής (Εμπορική, 1972), Δήλος (Εθνική, 1973) και Δελφοί (Κτηματική, 1975) [4]. Έδρα της Συμμαχίας ήταν η ιερή νήσος Δήλος, όπου βρισκόταν το συμμαχικό ταμείο μέχρι το 454 π.Χ., οπότε το κοινό ταμείο μεταφέρθηκε τελικά στην Αθήνα από τον Περικλή, μετατρέποντας ουσιαστικά τη Συμμαχία σε Αθηναϊκή Ηγεμονία.

Θεωρείται δε ότι το συμμαχικό ταμείο αποτέλεσε το οικονομικό υπόβαθρο του «χρυσού αιώνα». O 5ος αιώνας π.Χ. χαρακτηρίζεται και ως ο «χρυσός αιώνας του Περικλή», με βασικούς στόχους της διακυβέρνησής του την ενίσχυση της αθηναϊκής δημοκρατίας και κυριαρχίας, αλλά και τη δόξα της πόλης.

Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Περικλή σημειώθηκε τεράστια πρόοδος στη διακυβέρνηση, στη φιλοσοφία, στις τέχνες, αλλά και στην ανάδειξη της δημοκρατίας, με την Αθήνα να γίνεται σπουδαίο εμπορικό κέντρο. Φαίνεται λοιπόν ότι ο Περικλής έκανε πράξη το ρητό που συνήθιζε να λέει στους Αθηναίους «οι καιροί ου μενετοί» (οι ευκαιρίες δεν περιμένουν), όπως έχει καταγράψει ο ιστορικός Θουκυδίδης.

Αυτήν την περίοδο η Αθήνα κυριαρχεί στον ελληνικό κόσμο, πνευματικά, στρατιωτικά, πολιτικά αλλά και οικονομικά. Οι πόροι χρηματοδότησης αυτής της ανάπτυξης προέρχονταν από φόρους, κυρίως των πιο πλούσιων και από την εκμετάλλευση των μεταλλείων του Λαυρίου, όπου η παραγωγή χρυσού και άλλων πολύτιμων μετάλλων ήταν συνεχής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτη δραστηριοποίηση των τραπεζών στην αρχαία Ελλάδα εντοπίζεται τον 6ο αι. π.Χ. [5]. Η ύπαρξη πλήθους ανόμοιων νομισμάτων έκανε επιτακτική την ύπαρξη των αργυραμοιβών, ατόμων που αναλάμβαναν να ανταλλάξουν τα διάφορα νομίσματα, να ελέγξουν την ποιότητά τους κ.λπ.

Την ίδια περίοδο ιδιώτες συνήθιζαν να καταθέτουν χρήματα στα αρχαία ελληνικά ιερά προς φύλαξη, π.χ. στο ιερό του Απόλλωνα στους Δελφούς και στη Δήλο. Η κατάθεση των χρημάτων σε ιερά παρείχε μεν φύλαξη αλλά περιορίστηκε με το πέρασμα των χρόνων από την παρουσία ιδιωτών «τραπεζιτών» που προσέφεραν τόκο.

Οι Τράπεζες της αρχαίας Αθήνας, αν και δε λειτουργούσαν με τη σημερινή τους μορφή, θεωρούνται πρόδρομοι των σημερινών τραπεζών και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην οικονομική ζωή. Έτσι, οι τραπεζίτες κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. αντικατέστησαν τους αργυραμοιβούς, ενώ παράλληλα δέχονταν ιδιωτικές και δημόσιες καταθέσεις, παραχωρούσαν δάνεια, διαχειρίζονταν περιουσίες, έδιναν εντολές πληρωμής προς τρίτους κ.λπ., θέτοντας τις βάσεις του σύγχρονου χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Ακόμη και οι ρίζες των παραγώγων προϊόντων εντοπίζονται στην εποχή του Θαλή του Μιλήσιου. Σύμφωνα με αναφορές του Αριστοτέλη (Πολιτικά, Ι,11, 1259α 10), ο Θαλής ο Μιλήσιος (624 - 546 π.Χ.) χρησιμοποιώντας τις γνώσεις του στην αστρολογία για να προβλέψει τις χρονιές που θα είχαν αυξημένη σοδειά τα ελαιόδεντρα, πλήρωνε προκαταβολή στα ελαιοτριβεία της Χίου και της Μιλήτου για να εξασφαλίσει το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης των ελαιοτριβείων την περίοδο της συγκομιδής [6]. Σε περίπτωση που επαληθεύονταν οι προβλέψεις του, πωλούσε αυτά τα δικαιώματα σε άλλους παραγωγούς ακριβότερα λόγω της αυξημένης ζήτησης και απεκόμιζε σημαντικά κέρδη.

Παράδειγμα για τη σύγχρονη κοινωνία θα πρέπει να αποτελέσει και η διαφάνεια και η καταπολέμηση της διαφθοράς στον δημόσιο βίο. Απαραίτητη προϋπόθεση (μεταξύ άλλων) για να εκλεγεί ένας Αθηναίος πολίτης βουλευτής τον 5ο αιώνα π.Χ., ήταν να καταγραφεί όλη η περιουσία του, οικογενειακή και ιδιωτική, ακόμη και τα σανδάλια που φορούσε. 

Μετά τη λήξη της θητείας του ο απερχόμενος Βουλευτής λογοδοτούσε για τα πεπραγμένα του. Εάν κατά τη διάρκεια της θητείας του είχε προτείνει και είχε ψηφιστεί νόμος που ήταν αποδεδειγμένα ζημιογόνος για την Αθήνα, έπρεπε να κατασχεθεί από την καταγεγραμμένη περιουσία του όλο το ποσό κατά το οποίο ζημιώθηκε οικονομικά η πόλη και εάν δεν επαρκούσε η περιουσία του, τότε έπρεπε να καλύψει το υπόλοιπο ποσό δουλεύοντας σε δημόσια έργα.

Η πολιτική, η κοινωνική αλλά και η οικονομική ανάπτυξη της αρχαίας Ελλάδας και της Αθήνας της κλασικής περιόδου έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός σημαντικού πολιτισμού που έθεσε τις βάσεις των περισσότερων επιστημών και της δημοκρατίας γενικότερα.

[1] Δούκας, Π., Οικονομικές Θεωρίες, Αρχές Διοίκησης & Αρχαία Ελληνική Σκέψη, Ε' Έκδοση, Εκδόσεις Λιβάνη, Αθήνα, 2007.

[2] Δρακόπουλος, Σ. και Καραγιάννης, Α., Ιστορία της οικονομικής σκέψης, Μια επισκόπηση, Εκδόσεις Κριτική, 2003.

[3] Καραγιάννης, Α., Αρχαιοελληνική πρωτοπορία στα οικονομικά, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 2007.

[4] Φίλιππας, Ν., Αμοιβαία Κεφάλαια: Η ελληνική πραγματικότητα και οι σύγχρονες διεθνείς εξελίξεις, Ιανουάριος 2010.

[5] Τιβέριος, Μ., Τράπεζες και τοκογλύφοι στην αρχαία Ελλάδα, Το Βήμα, 20/06/1999.

[6] Χριστοδούλου, Στ., Παράγωγα προϊόντα για επενδυτές με ρίσκο και ορίζοντα, ΤΑ ΝΕΑ, ΑΝΟΙΧΤΟ ΜΒΑ, Τεύχος 40, Δευτέρα, 7/11/2005.

 http://www.egriechen.info/

       

        Βλέμμα σιωπής

Μη με κοιτάς…

Νιώθω τη θλίψη να με διαπερνά,

αγγίζει τις μικρές φλεβίτσες του ήλιου

που χάνεται.

Σφαλίζω τα βλέφαρα,

δεν αντέχω να σε βλέπω να πονάς.

Κι εγώ κάθομαι σιμά σου,

τυλίγομαι σ’ ένα πέπλο αδράνειας.

Κοίταξέ με,

έστω για μια στιγμή!