Περί ρατσισμού…

Ένα κοινωνικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στην πόλη μας και γενικότερα στην κοινωνία μας είναι ο ρατσισμός. Λέγοντας ρατσισμό εννοούμε το δόγμα που αναπτύσσεται με σύνδεσμο συγκεκριμένα γνωρίσματα, όπως εθνικά, θρησκευτικά, πολιτιστικά, προκειμένου να αναγάγει μια ομάδα (κοινωνική, φυλετική, θρησκευτική) ως κατώτερη των άλλων.

Το πιο συνηθισμένο είδος ρατσισμού είναι ο φυλετικός ρατσισμός. Οι ρατσιστές πιστεύουν ότι οι άνθρωποι που ανήκουν σε διαφορετική φυλή είναι κατώτεροι από τους ίδιους, διότι θεωρούν ότι υπάρχουν βιολογικές διαφορές μεταξύ των φυλών, έτσι προσδιορίζουν την ανωτερότητα ή την κατωτερότητά τους.

Στην κοινωνία μας υπάρχουν πολλά άτομα που έχουν έρθει μετανάστες στην χώρα μας για να βρουν μια καλή δουλειά και να εξασφαλίσουν ένα άνετο και αξιοπρεπές μέλλον στα παιδιά τους. Αυτοί οι άνθρωποι που ήρθαν στη χώρα μας για να διορθώσουν την ζωή τους, βρίσκονται αντιμέτωποι με αρνητικά, επικριτικά σχόλια για την γλώσσα τους, την εμφάνισή τους καθώς επίσης για την θρησκεία τους και για την διαφορετικότητα του χρώματός τους. Συνήθως οι ρατσιστές δεν στηρίζονται σε βάσιμες αποδείξεις για αυτά που λένε, απλά σε αβάσιμες προκαταλήψεις. Είναι πολλές οι φορές που ακούμε ανθρώπους γύρω μας να αποκαλούν κάποιον με ονομασίες εθνοτήτων αποδίδοντάς τους υβριστική σημασία. Όλα αυτά γίνονται γιατί υποτίθεται ότι οι μετανάστες είναι διαφορετικοί και αρκετοί είναι αυτοί οι οποίοι θεωρούν ότι το διαφορετικό είναι κακό. Επιπλέον, δεν υπολογίζουν τα δικαιώματα που έχουν οι μετανάστες επειδή οι ίδιοι βρίσκονται σε ξένο τόπο. Έτσι οι ρατσιστές θεωρούν ότι μπορούν να καταπατούν κάθε δικαίωμά τους αλλά έχουν και την απαίτηση να εκτελούν τις υποχρεώσεις τους.

της  Ηλιάνας Καλλιώρα

Ερωτήσεις

1) Να δώσετε ένα δικό σας τίτλο στο κείμενο.

……………………………………………………………………………………………………………………

2) Στην τελευταία παράγραφο (Στην κοινωνία μας … τις υποχρεώσεις τους) να δώσετε το διάγραμμά της (Θεματική Περίοδος, Σχόλια-Λεπτομέρειες, Κατακλείδα) και να εντοπίσετε τους τρόπους ανάπτυξής της.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3) Ποιο είναι το πιο συνηθισμένο είδος ρατσισμού σύμφωνα με τη συγγραφέα; Συμφωνείτε με την άποψή της; Να δικαιολογήσετε με επιχειρήματα την απάντησή σας.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4) Ποιοι λόγοι οδηγούν έναν άνθρωπο να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να μεταναστεύσει σε έναν άλλο τόπο, σύμφωνα με το κείμενο; Εσείς μπορείτε να εντοπίσετε κι άλλες αιτίες που οδηγούν στη μετανάστευση;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5) Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις από την ενεργητική στην παθητική σύνταξη και αντίστροφα.

· «Πολλοί μετανάστες βρίσκονται αντιμέτωποι με αρνητικά και επικριτικά σχόλια»

……………………………………………………………………………...............................................

· «Οι ρατσιστές θεωρούν ότι μπορούν να καταπατούν κάθε δικαίωμα των μεταναστών»

……………………………………………………………………………………………………………………..

6) Να καταγράψετε ένα συνώνυμο και ένα αντώνυμο των παρακάτω λέξεων:

	Συνώνυμο
αντιμετωπίζουμε
εννοούμε
είδος
υπάρχουν
δουλειά
εμφάνιση
διαφορετικό

	Αντώνυμο
κατώτερη
διαφορετική
αξιοπρεπές
δικαιώματα
καταπατούν
υποχρεώσεις
συνήθως

ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (ΕΥΘΕΙΕΣ & ΠΛΑΓΙΕΣ)

Οι ερωτηματικές προτάσεις, γνωστές και ως ευθείες ερωτήσεις, είναι ανεξάρτητες προτάσεις (κύριες προτάσεις) που κανονικά χρησιμοποιούμε για να ζητήσουμε μια πληροφορία καθώς και για  να εκφράσουμε μια παράκληση ή μια προσταγή.

Όταν μια ερωτηματική πρόταση δεν εκφέρεται στην αρχική της μορφή (δηλαδή ευθέως και με ερωτηματικό στο τέλος) αλλά εντάσσεται σε μια άλλη φράση ή πρόταση, ονομάζεται πλάγια ερωτηματική πρόταση.

Παράδειγμα:

· «Πώς πέρασες χθες στην εκδρομή;» (Ευθεία ερωτηματική πρόταση)

· Ο φίλος του τον ρώτησε πώς τα πέρασε χθες στην εκδρομή. (Πλάγια ερωτηματική πρόταση)

Οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις έπονται συνήθως μετά από τα ακόλουθα ρήματα και τις ακόλουθες εκφράσεις:

· ρωτώ, απορώ, απαντώ

· λέω, εξηγώ, δείχνω…

· θυμάμαι, ξεχνώ, υπενθυμίζω, ισχυρίζομαι…

· σκέφτομαι, αναλογίζομαι, λογαριάζω, αναρωτιέμαι….

· εκφράζω, νομίζω, συμβουλεύω, ανακοινώνω,

· διατάζω, φαντάζομαι, παρακαλώ, απαιτώ, υπενθυμίζω…

· βλέπω, ακούω…

· καταλαβαίνω, αντιλαμβάνομαι, μαθαίνω, ξέρω, γνωρίζω, αγνοώ…

· δεν είμαι βέβαιος, δεν έχω βεβαιότητα, δεν έλαβα γνώση, δε βρίσκω εξήγηση, δεν πήρα είδηση

Οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις είναι ονοματικές, όπως και οι ειδικές, οι ενδοιαστικές και οι βουλητικές) και επομένως λειτουργούν συντακτικά ως τους ακόλουθους ονοματικούς προσδιορισμούς:

· Υποκείμενο απρόσωπων εκφράσεων (Π.χ. Είναι αξιοθαύμαστο τι έχει πετύχει στη ζωή του μέχρι σήμερα.)

· Αντικείμενο των ρημάτων από τα οποία εξαρτώνται (Π.χ. Δεν καταλαβαίνω πού ήσουν χθες όλη τη μέρα.)

· Επεξήγηση σε λέξη της κύριας πρότασης (Π.χ. Ένα έχω να σε ρωτήσω, πώς  αισθάνεσαι τώρα.)

Άσκηση Εμπέδωσης στις Πλάγιες Ερωτηματικές Προτάσεις

Να αναγνωρίσετε τις πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις που ακολουθούν (εξάρτηση, εισαγωγή, συντακτική λειτουργία) και να τις μετατρέψετε  σε αντίστοιχες ευθείες ερωτήσεις:

1)   Ρώτησα τον αδερφό μου μήπως θέλει να παίξουμε μαζί μπάλα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

2)   Δεν υπάρχει πληροφορία αν θα απεργήσουν αύριο οι νοσοκομειακοί ιατροί .

…………………………………………………………………………………………………………………………………

3)   Η σκέψη μου ήταν κυρίως αυτή, πώς θα ζήσω την οικογένειά μου χωρίς να έχω δουλειά.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

4)   Αυτό μόνο δε σκέφτηκα, τι θα συνέβαινε αν οι γονείς μου μάθαιναν την αλήθεια.

…………………………………………………………………………………………………………………………

5)   Είναι ζήτημα αν κοιμήθηκα καθόλου χθες το βράδυ.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

6)   Δεν ξέρεις πόσο μου έχεις λείψει.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

7)   Δεν έχω ιδέα πού βρίσκεται αυτή η οδός.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

8)   Είναι αξιοπερίεργο πώς πέρασε στο Πανεπιστήμιο με τόσο λίγο διάβασμα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

9)   Δεν ήξερα αν έβλεπα μπροστά μου την παλιά μου συμμαθήτρια από το Δημοτικό ή κάποια που της έμοιαζε.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

10)   Είναι παράξενο πώς συνέβη αυτό το τροχαίο ατύχημα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

11)   Δεν είμαι βέβαιος αν έγραψα καλά στο διαγώνισμα των Μαθηματικών.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

12)   Αναλογίσου τι ωραία που θα ήταν αν είχαμε διακοπές..

…………………………………………………………………………………………………………………………………

13)   Με ρώτησε ποιο λεωφορείο να πάρει για να πάει στην πλατεία Συντάγματος.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

14)   Αμφιβάλλω αν θα καταφέρει να έρθει στη γιορτή μου.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

15)   Δεν είναι ζήτημα αν δεν έχεις καλά ρούχα μαζί σου.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

16)   Η Διευθύντρια του σχολείου πρότεινε να επισκεφτούμε τη Χαλκίδα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

17)   Η φίλη μου με παρακάλεσε να μην απαντήσω σ’ αυτό το τηλεφώνημα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

18)   Δε θα σου πω εγώ πώς πρέπει να συμπεριφέρεσαι.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

19)   Όλοι αναρωτιόμαστε μήπως η αθρόα μετανάστευση των τελευταίων μηνών έχει αρνητικές συνέπειες για τη χώρα μας.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

1      

   Βραδινή περιδιάβαση

Μάτια άγρυπνα και πονεμένα,

μελαγχολούν από τα βάσανα.

Πόδια που περπατούν νωχελικά,

αφουγκράζονται μέσα στο σκοτάδι τους ήχους.

Ξάφνου μια κραυγή εμφανίζεται.

Η καρδιά πάλλεται ,

η αγωνία συνθλίβει τον κάματο.

Πύρινες γλώσσες σε περικυκλώνουν,

χάνεις το θάρρος να αγωνιστείς.

Η μητρική αγκαλιά στέκεται παράμερα,

σε παρακολουθεί με δέος,

διοχετεύει δύναμη.

Το αχνό φως εισέρχεται μέσα στις γρίλιες,

υπενθυμίζει πως μια καινούρια μέρα ελαύνει.

10 μαθήματα ευτυχίας που μάθαμε από τους Αρχαίους Έλληνες...

Όπως πίστευε ο Επίκουρος, ο  άνθρωπος είναι κάτι μεγάλο και πολύτιμο. Την ευτυχία, τη μακαριότητα, την έχει μέσα του, φτάνει να παραμερίσει όσα τον ενοχλούν και του κάνουν κόλαση τη ζωή. Εδώ σας δίνουμε 10 μικρά αλλά πολύτιμα μαθήματα ευτυχίας που μας δίνουν οι αρχαίοι πρόγονοι μας!

1. Κάνε τα πάντα με αγάπη! 

"Ζούμε με συναισθήματα, όχι με τις ώρες στο ηλιακό ρολόι. Θα έπρεπε να μετράμε το χρόνο με τους χτύπους της καρδιάς."  Αριστοτέλης 

"Η αγάπη είναι η αιτία ενότητας όλων των πραγμάτων" Αριστοτέλης 

2. Αγκάλιασε τις προκλήσεις και μάθε από αυτές 

Όπως λέει και το αρχαίο γνωμικό: «Ζήσε το σήμερα και ξέχασε το παρελθόν». Οι προκλήσεις είναι πάντα μια ευκαιρία για κάτι καινούριο. Ακόμη και το ΟΧΙ μπορεί να γίνει μια νέα για να κινηθούμε σε μια νέα κατεύθυνση. Το μεγαλύτερο εμπόδιο στη ζωή μας είναι ο εαυτός μας. 

«Οι μικρές ευκαιρίες είναι συχνά η αρχή μεγάλων έργων».Δημοσθένης 

3. Πίστεψε στον εαυτό σου, άκουσε τον και μην παίρνεις πολύ σοβαρά αυτά που σου λένε οι άλλοι.  

Κανείς δεν γνωρίζει τον εαυτό σου καλύτερα από εσένα τον ίδιο. Και κανείς τα παιδιά σου. Θα συναντήσεις πολλούς ανθρώπους που δεν θα μοιραστούν τις ίδιες ιδέες, τις ίδιες απόψεις και το ίδιο όραμα με εσένα, όσον αφορά την ανατροφή των παιδιών. Θα υπάρξουν πολλοί που θα σου δώσουν δωρεάν συμβουλές για το πώς θα πρέπει να είναι η ζωή σου ως μητέρα ή πατέρας. Άκουσε τους χωρίς να τους κρίνεις και ακολούθησε αυτό που σου λέει η καρδιά σου 

«Εκείνος που ξέρει να ακούει επωφελείται ακόμη κι από εκείνους που μιλούν άσχημα». Πλούταρχος 

«Μάθε να είσαι σιωπηλός, άφησε το μυαλό ήσυχο να ακούσει και ν’ απορροφήσει». Πυθαγόρας 

4. Ονειρέψου αυτά που θέλεις, και όχι αυτά που δεν θέλεις 

Είναι σημαντικό να ονειρευόμαστε, να κάνουμε μεγάλα όνειρα και να μην σταματήσουμε ποτέ να ονειρευόμαστε. Αλλά πάντα να ελπίζουμε στα καλύτερα 

«Μην ξοδεύεις αυτό που έχεις επιθυμώντας αυτό που δεν έχεις. Θυμήσου ότι αυτό που έχεις τώρα, είναι κάτι απ’ όλα αυτά που κάποτε ονειρεύτηκες να αποκτήσεις» Επίκουρος 

5. Ποτέ μην τα παρατάς και ποτέ μη χάνεις την πίστη σου 

Αντικατέστησε τον φόβο με την ελπίδα.Η ταπεινοφροσύνη, ή αγάπη και η πίστη, μπορούν να κάνουν θαύματα. Και όλα θα συμβούν την κατάλληλη στιγμή και την κατάλληλη εποχή. 

«Δεν υπάρχει τίποτα «μεγάλο» που δημιουργείται ξαφνικά…Ένα τσαμπί σταφύλια χρειάζεται χρόνο να ανθίσει, να καρποφορήσει και να…ωριμάσει»! Επίκτητος 

6. Πάντα να σκέφτεσαι και να «νιώθεις» θετικά

Η θετική σκέψη είναι δημιούργημα των αρχαίων Ελλήνων. Εστιάστε πάντα στο παρόν και στους λόγους για τους οποίους χαίρεστε! Απομακρύνετε από τη ζωή σας τους αρνητικούς ανθρώπους και φροντίστε πάντα να περιβάλλεστε από ανθρώπους με θετική ενέργεια. Και όπως λένε και οι Αρχαίοι ημών πρόγονοι: 

«Η ιατρική είναι συνυφασμένη με την ουσία του νου»  Ιπποκράτης  

«Η ευτυχία εξαρτάται από τον εαυτό μας» Αριστοτέλης 

7. Ψάξε μέσα σου τις απαντήσεις 

Πάντα η σκέψη και η ενδοσκόπηση μας βοηθάει να βρούμε τη σωστή λύση, όταν νιώθουμε μπερδεμένοι 

«Αυτό που μπορούμε να επιτύχουμε εσωτερικά θα αλλάξει την εξωτερική πραγματικότητα.» Πλούταρχος 

8. Οι δύσκολες καταστάσεις είναι που μας κάνουν πιο θαρραλέους  

«Το θάρρος μας δε φαίνεται στις καθημερινές μας χαρούμενες σχέσεις, αλλά στις προκλήσεις της ζωής και τις αντιξοότητες» Επίκουρος   

9. Μην αντιστέκεσαι στο πεπρωμένο σου

«Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από το πεπρωμένο του» Πλάτων 

«Στον  καθένα υπάρχουν τρεις αρετές: Η σύνεση, η δύναμη και η καλή τύχη» Ίων ο Χίος 

10. Δες τα λάθη σου θετικά και σαν εμπειρίες που θα κινούνται προς την κατεύθυνση των ονείρων σου. 

«Αυτός που κάνει τα περισσότερα κάνει τα περισσότερα λάθη» Ευριπίδης

http://www.apotis4stis5.com/

Ο καλός μαθητής και ο ρόλος των γονέων

Tο σχολείο είναι ένας από τους πιο σημαντικούς σταθμούς στη ζωή κάθε ανθρώπου, αλλά ακόμα σημαντικότερος φαίνεται και είναι όταν διανύει κάποιος τη σχολική ηλικία. Ακόμη και για τον πιο «αδιάφορο» μαθητή είναι επώδυνο να μην τα καταφέρνει, να έχει αποτυχίες, να μην μπορεί να προσαρμοστεί στο σχολικό περιβάλλον. Υπάρχει όμως η «συνταγή της επιτυχίας» που κάνει τον καλό μαθητή και πως οι γονείς μπορούν να συνεισφέρουν σ’ αυτό; 

O πιο καλός ο μαθητής… 

Τι σημαίνει καλός μαθητής; Πολύ απλό, θα έλεγαν οι περισσότεροι. Είναι ο μαθητής που είναι επιμελής, συνεπής στις σχολικές του υποχρεώσεις, δεν έχει ο ίδιος και δεν δημιουργεί προβλήματα στο σχολείο, στους δασκάλους και στους συμμαθητές του και, γενικά, παίρνει καλούς βαθμούς και δεν δυσκολεύεται ιδιαίτερα στις εξετάσεις. Όλα αυτά είναι σωστά και κατανοητά, δεν παύουν όμως να αποδίδουν μια αρκετά στατική εικόνα αυτού που ονομάζουμε «καλό μαθητή», αγνοώντας έτσι τους δύο βασικότερους παράγοντες που διαμορφώνουν, ο καθένας με τον τρόπο του, την έννοια αυτή: Τα παιδιά, τους ίδιους δηλαδή τους μαθητές από τη μία και τους γονείς από την άλλη.

Τι συμβαίνει «εδώ και τώρα» 

Δεν μπορούμε όμως να αγνοήσουμε ότι, όταν μιλάμε για καλούς μαθητές, μιλάμε για παιδιά και συγκεκριμένα για παιδιά ηλικίας από 6 έως 18 ετών. Αυτά τα δώδεκα χρόνια της σχολικής σταδιοδρομίας είναι χρόνια διαρκούς και πολύ ραγδαίας ανάπτυξης, χρόνια συνεχόμενων αλλαγών στην προσωπικότητα, το συναισθηματικό κόσμο, το γνωστικό επίπεδο, τις αντιδράσεις, τη συμπεριφορά του κάθε παιδιού. Αυτές όλες οι αλλαγές, οι έντονες και συνήθως αναπάντεχες μεταπτώσεις στον τρόπο που κάθε παιδί βιώνει τον κόσμο γύρω του και μέσα του, δεν είναι απλώς μικρά, δευτερεύοντα μικροπροβληματάκια που πρέπει να ξεπεραστούν το γρηγορότερο για να συνεχίσει το παιδί να είναι λειτουργικό και αποτελεσματικό στις μαθητικές του υποχρεώσεις, αλλά είναι το «εδώ και τώρα», η καθημερινή, ζωντανή και συχνά πολύ δύσκολη πραγματικότητά τους.

«Επενδύοντας» στα παιδιά 

Από την άλλη μεριά, έχουμε τους γονείς. Είναι αυτοί που έχουν τις προσδοκίες, τα όνειρα που -όσο στεγνό και άχαρο κι αν ακούγεται- έχουν «επενδύσει» με πολλούς τρόπους στο παιδί ή στα παιδιά τους και περιμένουν και μέσα από τις επιδόσεις του στο σχολείο (αν όχι κυρίως μέσα από αυτές), να «ανταμειφθούν», να δουν τις προσπάθειές τους να καρποφορούν. Για τους γονείς, το «καλός μαθητής» είναι συχνά πολύ προσωπική υπόθεση. Καταρχήν, είναι η αγνή χαρά και ικανοποίηση να βλέπουν το παιδί τους να τα καταφέρνει και να μη δυσκολεύεται. Είναι όμως και πολλά άλλα: είναι η προσωπική τους επιβεβαίωση ότι τα έχουν καταφέρει καλά ως γονείς. Είναι μια -πολλές φορές αβάσιμη- ανακούφιση ότι το παιδί τους εξασφαλίζει ένα -σύμφωνα με τα κριτήριά τους- καλό μέλλον. Είναι, ακόμη, «ξόρκι» για τις δικές τους κακοτυχίες ή αποτυχίες («Εσύ θα καταφέρεις αυτό που δεν κατάφερα εγώ»), «τρόπαιο» σε ανταγωνιστικά παιχνίδια με άλλους, «τροφή» για τη ματαιοδοξία τους.

Oι καλοί βαθμοί και η κατάθλιψη 

O καλός μαθητής, λοιπόν, είναι αυτός που ξεπερνά ακάθεκτος όλες τις δυσκολίες και τις μεταπτώσεις της ηλικίας του και συνεχίζει να «φέρνει καλούς βαθμούς», εκπληρώνοντας έτσι τις προσδοκίες των γονιών του. Υπάρχουν παιδιά που το καταφέρνουν. Γιατί έτσι είναι φτιαγμένα, γιατί στάθηκαν σε μερικά πράγματα τυχερά, γιατί είχαν πάντα την κατάλληλη στήριξη. Υπάρχουν όμως και άλλα που δεν τα καταφέρνουν, που το να είναι πάντα καλοί μαθητές κάποια μέρα το πληρώνουν αρκετά ακριβά. Λέει η μητέρα του Γιώργου, που είναι 14 ετών: «Το ότι ήταν καλός μαθητής ήταν για μας απόδειξη ότι όλα πάνε καλά. Είχαμε μπερδέψει το παιδί Γιώργο με το μαθητή. Το ότι δεν πήγαινε σινεμά ή βόλτα με τους φίλους του, ότι είχε απομονωθεί, δεν μας απασχολούσε ιδιαίτερα, γιατί λέγαμε ότι αν είχε προβλήματα, θα έπεφταν και οι σχολικές του επιδόσεις. Πόσο έξω μπορεί να πέφτει κανείς ως γονιός… Όταν άρχισαν οι εφιάλτες και ο παιδοψυχολόγος μάς μίλησε για κατάθλιψη, τότε δυστυχώς το καταλάβαμε».

Διάβασμα και τεμπελιά 

Ίσως λοιπόν είναι απαραίτητο να αναθεωρήσουμε κάπως τις αντιλήψεις περί καλών μαθητών και να τις προσαρμόσουμε στο κάθε παιδί ξεχωριστά. Καλός μαθητής είναι αυτός που τα καταφέρνει στο σχολείο και στα μαθήματα, αλλά όχι σε βάρος της προσωπικής του ευτυχίας. Όταν δηλαδή υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στις σχολικές επιδόσεις και στην ευχαρίστηση, στο παιχνίδι, στην παρέα με συνομηλίκους, στην τεμπελιά και στο χασομέρι, απαραίτητο συστατικό, ιδιαίτερα της εφηβικής ηλικίας. Είναι όχι μόνο άχρηστο, αλλά και πολύ επικίνδυνο να είναι κάποιος πρώτος μαθητής και μια μέρα να αναγκαστεί να «εγκαταλείψει» επειδή «κάηκε το σύστημα». Καλός μαθητής είναι κι αυτός που οι επιδόσεις του δεν είναι πάντα οι ίδιες, αλλά μπορεί να πέφτουν όταν κάτι σοβαρό τον απασχολεί, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ήρθε η συντέλεια του κόσμου, ούτε για τους γονείς του και, κατά συνέπεια, ούτε για τον ίδιο. Καλός μαθητής είναι κι αυτός που είναι καλός σε ορισμένα μαθήματα και σε άλλα λιγότερο. Καλός μαθητής είναι επίσης και εκείνος που παίρνει μέτριους βαθμούς και είναι ευχαριστημένος, έχει ενδιαφέροντα πράγματα που αγαπάει και προσπαθεί γι’ αυτά, έστω κι εξωσχολικά. Ίσως πρέπει να γίνουμε λίγο πιο γενναιόδωροι με τον τίτλο του καλού μαθητή και να τον διευρύνουμε.

Καλός είναι μόνο ο πρώτος; 

Καλός μαθητής είναι μόνο ο πρώτος μαθητής ή αυτός που είναι ανάμεσα στους πρώτους; Δυστυχώς, εμείς οι γονείς, σπρωγμένοι εν μέρει από τις προσωπικές μας φιλοδοξίες και εν μέρει από το σχολικό σύστημα, τείνουμε να παίρνουμε ως βασικότερο κριτήριο αξιολόγησης του καλού μαθητή τις μελλοντικές πιθανότητες που έχει (όπως τις έχουμε εκτιμήσει βέβαια οι ίδιοι χρόνια πριν) να πάει καλά στις εκάστοτε Πανελλήνιες και να μπει σε μια «καλή σχολή». Ίσως, όμως, να είναι προτιμότερο, για το καλό των παιδιών κυρίως, να αξιολογούμε τις σχολικές τους επιδόσεις την κάθε στιγμή (χωρίς να αλληθωρίζουμε προς το μέλλον), σύμφωνα με τις προσπάθειες που καταβάλλουν, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και τις υπόλοιπες «επιδόσεις» σε άλλους τομείς της ζωής τους.

Η καλύτερη «συνταγή»

Μιλώντας λοιπόν γι’ αυτό τον πιο «διευρυμένο» καλό μαθητή, μπορούμε να δούμε τι χρειάζεται και τι μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να τα πηγαίνει καλά στο σχολείο.

Η ενθάρρυνση για την αυτονομία. Το σχολείο είναι δουλειά του παιδιού. Μια σχολική σταδιοδρομία που αρχίζει με τη λογική: «έχουμε να κάνουμε μαθήματα» και με συνεχείς παραινέσεις των γονιών στο παιδί για να μελετήσει, μπαίνει σε κακές βάσεις. Η αυτονομία μαθαίνεται σιγά-σιγά, πριν και μετά την αρχή του σχολείου, όταν οι γονείς εμπιστεύονται τα παιδιά τους και τα ενθαρρύνουν να κάνουν πράγματα μόνα τους, να συμμετέχουν ανάλογα με την ηλικία τους σε δουλειές του σπιτιού, να έχουν φίλους και να διαχειρίζονται τις σχέσεις τους.

Η αναγνώριση και η εκτίμηση αυτού που προσπαθεί ένα παιδί είναι κάτι το οποίο χρειάζεται μεγάλη γενναιοδωρία εκ μέρους των γονιών και, ίσως, κάτι παραπάνω. Πρέπει να είναι όσο πιο ειλικρινείς γίνεται. Ένα καθήκον των γονιών είναι να αναγνωρίσουν μέσα τους και να μετριάσουν, όσο γίνεται, την τελειομανία και την υπέρμετρη φιλοδοξία τους σε σχέση με τα παιδιά τους, γιατί δεν υπάρχει το τέλειο παιδί, όπως δεν υπάρχουν οι τέλειοι γονείς. Σχετικά με τα μαθήματα του σχολείου, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εμπιστευτούμε το παιδί ότι θα βρει το δικό του ρυθμό και τρόπο, ενώ ας έχουμε υπόψη ότι όσο περισσότερη πίεση ασκούμε, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να συμβεί αυτό.

Η βοήθεια στην οργάνωση της δουλειάς

Αυτό φυσικά δεν είναι εύκολο, γιατί η ανησυχία των γονιών βάζει σε δοκιμασία την υπομονή τους. Επειδή, όμως, οι φωνές και ο θυμός τελικά δεν έχουν κανένα θετικό αποτέλεσμα, έχει πιο ουσιαστική σημασία το να βοηθήσουν το παιδί τους να βρει τρόπους να είναι πιο συστηματικό. Να βρει πού του αρέσει να διαβάζει, ποια ώρα, να μην το αφήνουν περισσότερο από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, ανάλογο της ηλικίας του (π.χ. όχι παραπάνω από μισή με μία ώρα στην πρώτη τάξη, μία με μιάμιση στη δευτέρα και στην τρίτη κ.ο.κ.), να κοιτάει πρώτα τι έχει και μετά να αρχίζει, να κάνει μικρά ενδιάμεσα διαλείμματα, να εναλλάσσει γραπτές με προφορικές ασκήσεις, για να μένει συγκεντρωμένο. Όλα αυτά έχουν μεγάλη σημασία και πολλά παιδιά πελαγώνουν γιατί δεν μπορούν να οργανώσουν τη μελέτη τους και όχι τόσο γιατί δυσκολεύονται με το περιεχόμενο.

Τα παιδιά χρειάζονται τη στήριξη των γονιών

Προσοχή όμως: Όχι για να τους υπενθυμίζουν συνέχεια ότι έχουν κι άλλα μαθήματα, ότι δεν τα πήγαν αρκετά καλά στο τεστ και για να τα κρατάνε καθισμένα 4 ώρες στην καρέκλα μέχρι να τελειώσουν τη μελέτη τους. Χρειάζονται τους γονείς για βοήθεια σε ό,τι δεν καταλαβαίνουν και δυσκολεύονται. Για να έχουν κάποιον που θα τα ακούσει, όταν έστω και μικροπροβληματάκια με τη συμμαθήτρια, τη δασκάλα, το γυμναστή, τον καλύτερο φίλο, τον καθηγητή της Χημείας τους προκαλούν ανησυχία, ένταση, λύπη.

Μην μπερδεύετε το μαθητή με το παιδί 

O ρόλος των γονιών είναι να μη συγχέουν το μαθητή με το παιδί και να δίνουν στο παιδί τους να καταλαβαίνει ότι μια αποτυχία στο σχολείο δεν σημαίνει γι’ αυτούς ότι απογοητεύονται ή ότι κλονίζεται η αγάπη τους γι’ αυτό. Αυτό μπορεί πολλοί γονείς να το θεωρούν αυτονόητο («Αλίμονο, εγώ το παιδί μου το αγαπάω ό,τι κι αν κάνει, ό,τι μαθητής κι αν είναι»), πολύ συχνά, όμως, του δίνουν άλλα μηνύματα. Με την πρόθεση να του δείξουν ότι «πρέπει να το πάρει στα σοβαρά», το τιμωρούν, το μαλώνουν ή δείχνουν μόνο τη δυσαρέσκεια και την απογοήτευσή τους, χωρίς να προσπαθήσουν καν να το καταλάβουν και να το βοηθήσουν. Για να ξεπεράσουν όμως τις δυσκολίες τους, τα παιδιά χρειάζονται ανθρώπους που ενδιαφέρονται να ακούσουν και να καταλάβουν. Με τον τρόπο αυτό, μαθαίνουν να ζητούν βοήθεια όταν τη χρειάζονται και να μην εγκαταλείπουν όταν κάτι δεν πάει καλά. Χρειάζονται γονείς που καταλαβαίνουν ότι πραγματικά καλός μαθητής είναι μόνο αυτός που είναι καλά και στην υπόλοιπη ζωή του.

Αρθογράφος: Λουίζα Bογιατζή, συμβουλευτική ψυχολόγος.

vita.gr