" Επάνω σ' ένα ακοίμητο αερόστατο
ατενίζουμε το καθάριο χρώμα τ' ουρανού,
τις ανθισμένες κοιλάδες του μυαλού,
την ανεξίτηλη θαλασσινή δροσιά,
τους ορεινούς στυλοβάτες της απεραντοσύνης...
Οι ψυχές μας γίνονται συνοδοιπόροι..."

Σας καλωσορίζω στο ιστολόγιό μου ελπίζοντας να κάνουμε πολλά ταξίδια - ονειρικά και μακρινά - στο χώρο του πνεύματος, της τέχνης και της δημιουργίας...

Δευτέρα 20 Απριλίου 2015



Άγνωστες πτυχές από το ναυάγιο του Τιτανικού

Ένας αιώνας και 4 χρόνια συμπληρώθηκαν αυτήν την εβδομάδα από το ναυάγιο του Τιτανικού που στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 1.500 επιβάτες.
Το βρετανικό υπερωκεάνιο βυθίστηκε στις 15 Απριλίου του 1912, μετά από σύγκρουση με παγόβουνο στα ανοιχτά του Ατλαντικού Ωκεανού.
Ήταν μία από τις πιο θανατηφόρες ναυτικές τραγωδίες σε καιρό ειρήνης, καθώς το πλοίο ήταν το μεγαλύτερο πλοίο της εποχής εκείνης. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι επρόκειτο για το παρθενικό ταξίδι του πλοίου, έκαναν τον Τιτανικό πηγή έμπνευσης για διάφορους καλλιτέχνες, με πιο γνωστή ίσως την κινηματογραφική μεταφορά του Τζέιμς Κάμερον.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η ιστορία του Τιτανικού είναι γνωστή στους πάντες, υπάρχουν ορισμένες σημαντικές λεπτομέρειες γύρω από το διάσημο ναυάγιο που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν. Ας δούμε ορισμένες εξ αυτών…

  • Οι καιρικές συνθήκες ήταν άψογες
Άγνωστες πτυχές από το ναυάγιο του Τιτανικού (2)
Αν και εύκολα θα μπορούσε να φανταστεί κάποιος ότι τα κύματα, η βροχή και η ομίχλη θα έκαναν αθέατο το παγόβουνο που χτύπησε το πλοίο, οδηγώντας το στον υγρό του τάφο, στην πραγματικότητα οι καιρικές συνθήκες ήταν άψογες. Καθώς ο Τιτανικός ξεκίνησε να πλέει προς το χαμό του, οι καιρός ήταν τέλειος. Ούτε αέρας, ούτε κύματα υπήρχαν και η θάλασσα ήταν επίπεδη, ενώ το μόνο που έσπαγε την ηρεμία ήταν τα κύματα που προκαλούσε το υπερωκεάνιο ενώ έσκιζε τη θάλασσα. Όμως αυτός ο τέλειος καιρός, ήταν ίσως η καταδίκη του Τιτανικού.
Σύμφωνα με το μετεωρολόγο, Edward Lawrence, ακόμη και ένας μέτριος κυματισμός θα ήταν αρκετός να σπρώξει φωσφορίζον πλαγκτόν γύρω από τις άκρες του παγόβουνου. Το πλαγκτόν, το οποίο λάμπει έντονα όταν διαταραχθεί, θα έκανε ορατό το παγόβουνο. Μάλιστα, ο δεύτερος αξιωματικός του πλοίου, Charles Lightoller, ανέφερε συγκεκριμένα την απουσία πλαγκτόν σαν έναν από τους λόγους που οδήγησαν στην καταστροφή. Επιπλέον, ο ήπιος καιρός μπορεί να εμποδίσει την ξαφνική άνοδο και πτώση της θερμοκρασίας που συνήθως προειδοποιεί τους ναυτικούς για την είσοδο σε περιοχή με παγόβουνα.
Δυστυχώς, από τη στιγμή που το παγόβουνο εντοπίστηκε, δεν υπήρχε σχεδόν καθόλου χρόνος για την αποφυγή της σύγκρουσης. Από την έρευνα του ’12 για το ναυάγιο, διαπιστώθηκε ότι ο Τιτανικός είχε μόνο 37 δευτερόλεπτα για να προσπαθήσει να αλλάξει πορεία, παρόλο βέβαια που πιο σύγχρονες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για τουλάχιστον 1 λεπτό.

  • Το πλοίο είχε πάρει φωτιά καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού
Άγνωστες πτυχές από το ναυάγιο του Τιτανικού (3)
Λίγο πριν ο Τιτανικός σαλπάρει για το παρθενικό του ταξίδι, μια φωτιά ξεκίνησε μια φωτιά στις αποθήκες κάρβουνου του πλοίου. Όπως αποκαλύφθηκε από τη βρετανική έρευνα του δυστυχήματος, οι φλόγες μαίνονταν όταν το πλοίο σάλπαρε για τη Νέα Υόρκη, δημιουργώντας μια εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση για τους επιβάτες.
Σύμφωνα με τον επιζήσαντα θερμαστή, J. Dilley, «δεν σβήσαμε αυτήν τη φωτιά και μεταξύ των θερμαστών υπήρχε συζήτηση σχετικά με το ότι έπρεπε να αδειάσουμε τις μεγάλες αποθήκες άνθρακα αφότου αποβιβάζαμε τους επιβάτες στη Νέα Υόρκη και μετά να καλούσαμε τα πυροσβεστικά πλοία ώστε να μας βοηθήσουν να κατασβήσουμε την πυρκαγιά». Αυτό, ωστόσο, δεν χρειάστηκε, καθώς ο Dilley ισχυρίστηκε ότι ο φλόγες έσβησαν όταν το παγόβουνο έσκισε το πλοίο, γεμίζοντας τις αποθήκες νερό.
Άλλα μέλη του πληρώματος, από την άλλη, ισχυρίστηκαν ότι η φωτιά κατασβήστηκε επιτυχώς μια μέρα πριν τη σύγκρουση. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο Τιτανικός είχε φωτιά για όλο σχεδόν το ταξίδι του. Αυτό φυσικά δεν ήταν απαραίτητα καταστροφικό, καθώς οι ατσάλινες αποθήκες ήταν σχεδιασμένες ώστε να περιορίσουν την πυρκαγιά στα κάρβουνα. Ωστόσο, αύξανε το ρίσκο του ταξιδιού και ο διευθύνων σύμβουλος Bruce Ismay της εταιρείας White Star Line, ισχυρίστηκε ακολούθως, ότι ο ιδιοκτήτης του πλοίου J.P. Morgan ανάγκασε το πλήρωμα να πλεύσει στη μέγιστη ταχύτητα προκειμένου να «φτάσει στη Νέα Υόρκη και να αποβιβάσει τους επιβάτες πριν συμβεί η αναπόφευκτη έκρηξη».

  • Ο καπετάνιος κόπηκε στις εξετάσεις πλοήγησης
Άγνωστες πτυχές από το ναυάγιο του Τιτανικού (4)
Ο καπετάνιος του Τιτανικού, Edward John Smith, έχει γίνει θέμα αμέτρητων μύθων καθώς τη μοιραία νύχτα βυθίστηκε μαζί με το πλοίο του. Πολλοί πιστεύουν ακόμη ότι ο ίδιος έσωσε τη ζωή ενός παιδιού πριν εξαφανιστεί στον Τιτανικό. Ωστόσο, η ηρωική αυτή εικόνα δεν είναι απολύτως αληθής.
Όχι μόνο ο καπετάνιος Smith αγνόησε αρκετές προειδοποιήσεις πάγου και απέτυχε να κρατήσει το πλοίο σε μια λογική ταχύτητα, αλλά επέτρεψε ακόμη σωστικά σκάφη να εγκαταλείψουν το πλοίο μισοάδεια: για παράδειγμα, στο πρώτο σκάφος που έφυγε επέβαιναν μόλις 27 άτομα όταν ο προβλεπόμενος χώρος ήταν για 65. Επιπλέον, ο Smith απέτυχε να εκδώσει μια καθαρή εντολή εκκένωσης του πλοίου, κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα πολλοί επιβάτες να μην αντιληφθούν τη σοβαρότητα της κατάστασης και να παγιδευτούν μέσα στο σκάφος.
Επιπλέον, το 2012, αποκαλύφθηκε ότι ο Σμιθ είχε στην πραγματικότητα αποτύχει στις εξετάσεις πλοήγησης την πρώτη φορά που έδωσε. Τελικά πέρασε τις εξετάσεις το 1888. Ειρωνεία της τύχης, ήταν ότι πριν την καταστροφή του Τιτανικού, ο Σμιθ είχε αποκτήσει το προσωνύμιο «ο εκατομμυριούχος καπετάνιος», εξαιτίας της φήμης του για τις ικανότητές του.

  • Λάθη και θεωρίες
Άγνωστες πτυχές από το ναυάγιο του Τιτανικού (5)
Όλοι γνωρίζουμε ότι το ναυάγιο του Τιτανικού προκλήθηκε από τη σύγκρουση με το παγόβουνο. Ωστόσο, κατά τα επόμενα χρόνια, προτάθηκαν πλήθος ερμηνειών προκειμένου να εξηγήσουν γιατί το υπερωκεάνιο έπεσε πάνω στο παγόβουνο. Αμέσως μετά την καταστροφή, έρευνες τόσο από Αμερικανούς, όσο και Βρετανούς, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το πλοίο ταξίδευε με υπερβολικά μεγάλη ταχύτητα. Εάν αυτό δεν συνέβαινε, η ζημιά θα ήταν μικρότερη ή ακόμη και θα είχε αποφευχθεί εντελώς. Με τον τρόπο που σημειώθηκε όμως η σύγκρουση, 6 διαμερίσματα του πλοίου άνοιξαν, δύο παραπάνω δηλαδή από αυτά που θα μπορούσαν να πλημμυρίσουν επιτρέποντας στο πλοίο όμως να επιπλεύσει.
Το 2010, η συγγραφέας Louise Patton, εγγονή του δεύτερου αξιωματικού Charles Lightoller, δήλωσε ότι το πλοίο θα μπορούσε να αποφύγει εντελώς τη σύγκρουση, εάν ο πηδαλιούχος, Robert Hitchins, δεν είχε πανικοβληθεί και έστριβε προς τη λάθος κατεύθυνση. Σύμφωνα με την Patton, ο παππούς της συνωμότησε για να κρατήσει κρυφό το λάθος τόσο από τις αμερικανικές, όσο και από τις βρετανικές έρευνες, πιστεύοντας ότι η αλήθεια θα κατέστρεφε τη φήμη των White Star Line και των υπόλοιπων μελών του πληρώματος.
Από την άλλη, δύο αστρονόμου του Πανεπιστημίου του Τέξας υποπτεύονται ότι για την κίνηση του παγόβουνου ευθύνεται ένα σχετικά σπάνιο φαινόμενο με το φεγγάρι που σημειώνεται κάθε φορά που η σελήνη φτάνει στο κοντινότερο σημείο της με τη Γη ενώ έχουμε πανσέληνο. Στις 4 Ιανουαρίου του 1912, σημειώθηκε κάτι τέτοιο με τη σελήνη να φτάνει μάλιστα στην κοντινότερη απόσταση με τη Γη τα τελευταία 1.400 χρόνια! Επιπλέον, αυτό συνέβη μια μέρα μετά το περιήλιο της Γης (η μικρότερη απόσταση της Γης από τον Ήλιο). Σαν να μην έφτανε αυτό, υπήρχε ευθυγράμμιση της Σελήνης και του Ήλιου, κάτι που προκάλεσε μια ασυνήθιστα ισχυρή παλίρροια.
Τα παραπάνω φαινόμενα έκαναν εξαιρετικά επικίνδυνο το ταξίδι του Τιτανικού, μιας και η ισχυρή παλίρροια έστειλε ένα μεγάλο αριθμό παγόβουνων στο δρόμο του υπερωκεάνιου.

  • Οφθαλμαπάτες
Άγνωστες πτυχές από το ναυάγιο του Τιτανικού (6)
Καθώς ο Τιτανικός βυθίζονταν, εξέπεμψε πλήθος σημάτων κινδύνου. Ωστόσο, ένα πλοίο που βρίσκονταν κοντά, το Californian, φαίνεται πως τα αγνόησε, ακόμη και όταν ρουκέτες έλαμψαν στο νυχτερινό ουρανό. Ο καπετάνιος του Californian έχασε τη δουλειά του εξαιτίας του σκανδάλου, καθώς ορισμένοι ισχυρίστηκαν ότι σκοπίμως αγνόησε τις ρουκέτες. Ωστόσο, η έρευνα αποκάλυψε μια πιο εύλογη εξήγηση. Αυτή ήταν η διάθλαση του φωτός.
Τη νύχτα του ναυαγίου, ο Τιτανικός έπλεε σε μια περιοχή θερμικών αναστροφών, όπου στρώματα κρύου βρίσκονται κάτω από μια περιοχή θερμού αέρα. Η θερμική αναστροφή προκαλεί την ανώμαλη διάθλαση του φωτός, που μπορεί να δημιουργήσει αντικατοπτρισμούς. Σύμφωνα με τον ιστορικό Tim Maltin, αρκετά πλοία που έπλεαν τη νύχτα εκείνη στην περιοχή, κατέγραψαν ένα μεγάλο αριθμό αντικατοπτρισμών. Ο Maltin είναι πεπεισμένος ότι οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές για την ανώμαλη διάθλαση του φωτός και πως αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί οι υπεύθυνοι έχασαν τελείως το παγόβουνο μέχρι να είναι πλέον πολύ αργά.


Πηγή: Newsbeast.gr
 http://newsone.gr




1           
     Εαρινός αοιδός


Αφουγκράζομαι τους καταλυτικούς παφλασμούς της θάλασσας.
Νιώθω πως η ψυχή μου απελευθερώνεται, γαληνεύει.
Υγρό αεράκι αναπηδά στο μελένιο ουρανό,
συντροφεύει τα καραβάκια
που χάνονται…
Οι σταλακτίτες των βουνών αιωρούνται σαν πασχαλινές λαμπάδες.
Φωτίζεται η φύση,
αναγεννιέται η ζωή…
μάχομαι τη φθορά ενός ανελέητου χειμώνα,
πορεύομαι σ’ ένα ανηφορικό δρομάκι
που όμως οδηγεί στην ανάσταση.
Μια ανάσταση σώματος, καρδιάς, ψυχής…





ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 8η


Ασκήσεις εμπέδωσης στις μετοχές

1)  Να χαρακτηρίσετε τις μετοχές ως προς το είδος τους (π.χ. χρονική, αιτιολογική κ.τ.λ.)

·  Ήλθε τρέχοντας να πει τα νέα.
· Ξημερώνοντας η Πρωτοχρονιά, ήμασταν όλοι εξαντλημένοι.
· Αφήνοντας τη δουλειά στη μέση, δε θα κερδίσεις τίποτε.
·  Θαρρώντας πως έχει δίκιο, άρχισε να διαμαρτύρεται.
· Δε θα περάσεις στο Πανεπιστήμιο γυρνώντας συνέχεια έξω.
·  Πηγαίνοντας στο σχολείο, συνάντησα ένα φίλο μου.
·  Έτρεχε μαζί του θέλοντας και μη.
·  Πέρασε το ποτάμι κολυμπώντας.
· Προσπαθώντας τόσα χρόνια, δεν κατάφερα να τον πείσω.
·  Περνώντας την πόρτα, χωρίζουμε.

2) Να συμπληρώσετε με (ο) ή (ω) τις παρακάτω μετοχές.

Αυξάν…ντας
Πι…μένος
Επαιν…ντας
Καταγγέλλ…ντας
Ιδ…μένος
Υποσχ…μενος
Καμ…μένος
Στεφαν…μένος
Περν…ντας
Παίρν…ντας
Διδασκ…μενος
Φορτ…μένος
Ειπ…μένος
Προσπαθ…ντας

3) Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες φράσεις με μετοχές.

· Τα είπε αυτά, επειδή νόμιζε πως είχε δίκιο.
· Κατέβαινε από το βουνό με τραγούδια και γέλια.
· Οι μέρες που πέρασαν, πίσω μένουν μια θλιβερή γραμμή κεριών που έσβησαν
· Αν ανατρέχαμε στο παρελθόν, θα μπορούσαμε να βγάλουμε συμπεράσματα για το μέλλον.
· Την ώρα που ερχόταν στο σχολείο, την είδε ξαφνικά μπροστά του.
· Μόλις άκουσαν το νέο, βουβάθηκαν για μια στιγμή όλοι.
· Καθώς θ’ ανεβαίνεις, σβήσε και τα φώτα.
· Επειδή δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει, κοιτούσαμε με απορία.
· Μας έδειχνε τις παλιές φωτογραφίες με χέρι που έτρεμε.
· Θα έλθεις μαζί μου είτε θέλεις είτε δε θέλεις.

4) Να αντικαταστήσετε τις μετοχές με άλλες φράσεις χωρίς ν’ αλλάξει το νόημα.

· Μην μπορώντας να τον υπομείνει άλλο, άνοιξε την πόρτα κι έφυγε.
·Το κλεμμένο αυτοκίνητο βρέθηκε σε ερημική τοποθεσία.
· Ήταν δυσαρεστημένος από την εξέλιξη της υπόθεσης.
· Ανέβαινε τις σκάλες αγκομαχώντας.
· Ο συννεφιασμένος ουρανός προμήνυε την καταιγίδα που θα ακολουθούσε.
· Βραδιάζοντας δυναμώνει το κρύο.
· Ρωτώντας πάει κανείς στην Πόλη.
· Ένα ζευγάρι πέρασε κουβεντιάζοντας.
· Μας κοιτούσε στεναχωρημένος.
· Περασμένα μεγαλεία και "διηγώντας" τα να κλαις…
· Κλαίγοντας πιστεύεις πως θα σε λυπηθώ.
· Μετά τον καυγά έφυγε σαστισμένος.


Σάββατο 18 Απριλίου 2015


ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 14η



 ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ – ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ  ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

ΑΣΚΗΣΗ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ

Να χαρακτηρίσετε τους υπογραμμισμένους (ονοματικούς ή επιρρηματικούς προσδιορισμούς) στις παρακάτω προτάσεις:

·    Κῦρος, ὁ βασιλεύς, ἐμάχετο Δαρείῳ.
·    Μιμηταὶ τῶν προγόνων βουλόμεθα γενέσθαι.
·    Ἡ Πάραλος ἔπλευσε εἰς τὰς Ἀθῆνας βοηθήσουσα.
·    Ὀλίγοι τῶν ἀνθρώπων σοφοί εἰσι.
·    Λέγω ὑμῖν πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν.
·    Τούτων αἴτιος Σωκράτης ἐστί.
·    Πολλοὶ ἀπέθανον λιμῷ.
·    Οἱ ἱατροὶ ὠφέλιμοι τοῖς ἀνθρώποις εἰσί.
·    Χαίρω ὅτι εὐδοκιμεῖς.
·    Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο πρὸς ναυμαχίαν.
·    Θεραπεύσει σε ὁ κοινὸς ἱατρός, χρόνος.
·    Οὐ καταισχυνῶ (=δεν θα ντροπιάσω) ὅπλα τὰ ἱερά.
·    Κῦρος ὡρμᾶτο ἀπὸ Σάρδεων ἐπὶ Μίλητον.
·    Τῇ πρώτῃ ἡμερᾳ ἀφίκοντο εἰς Σάμον.
·    Θουκυδίδης Ἀθηναῖος συνέγραψε τὸν πόλεμον τῶν Πελοποννησίων καὶ τῶν Ἀθηναίων.
·     Ὁ Ἀσωπὸς δύο μὲν παῖδας εἶχεν, εἴκοσι δὲ θυγατέρας.
·     Ἡρακλῆς ἱδρύσατο βωμὸν Πέλοπος.
·    Οἰκίαν ἐκτήσατο δύο ταλάντων.
·     Ἀφικόμεθα εἰς τὴν νῆσον τῶν Φαιάκων, τὴν Σχερίαν.



Παρασκευή 17 Απριλίου 2015

      
   
Άλογος λόγος



Αργοστάθηκες…
Με κοίταξες... 
Βαθιά, δειλά, γλυκά.
Πλησίασες καλύπτοντας το διάκενο ανάμεσά μας.
Μια οικειότητα, μια αίσθηση δροσιάς
γέμισε το παγερό βραδάκι.
Άραγε, θυμάσαι εκείνες τις όμορφες στιγμές
στοχασμού και περισυλλογής;
Η καρδιά μου χτυπούσε ακατάπαυστα,
Το μυαλό μου μηχανευόταν
διαύλους ευγενούς προσέγγισης,
η ψυχή μου ανυψωνόταν
σε μαρμάρινες κλίμακες απελευθέρωσης.
Ο έρωτάς μας
δέσμιος μιας μικρής πυγολαμπίδας
που χάνεται μέσα στον αδυσώπητο χρόνο.



Πέμπτη 9 Απριλίου 2015


   Αναβίωση




Αποχαιρετάς έναν αβυσσαλέο χειμώνα.
Κρατάς σε απόσταση
τους παγερούς δαίμονες της σιωπής,
στον καθάριο ουρανό υψώνεις τους βραχίονες,
προσεύχεσαι.
Παρακαλείς να στερέψουν τα δάκρυα,
να πολεμήσεις τον αρματηλάτη πόνο,
ένα νηπενθές τέλος να αποδώσεις,
ένα καταφύγιο αγαλλίασης να βρεις,
να πορευτείς προς την κάθαρση.
Τα τείχη δε σε πτοούν πλέον…
Τι κι αν βρίσκεσαι κοντά
στην πορφυρή αδυσώπητη δύση,
εσύ νιώθεις σαν μόλις να γεννήθηκες…
Ως κοινωνός της ζωής παλινδρομείς.









Η σημασία της μάχης των Θερμοπυλών στην αρχαία εποχή



«Ποιος από τους μεταγενέστερους» γράφει ο Διόδωρος ο Σικελιώτης (ΙΑ’, 11, 2) σχολιάζοντας τη θυσία των 300 Σπαρτιατών στις Θερμοπύλες, «δεν θα ζηλέψει την παλικαριά αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι, καθώς βρέθηκαν στην αρπάγη μιας συντριπτικά υπέρτερης καταστάσεως, σωματικά υπέκυψαν, έμειναν όμως αήττητοι στην ψυχή. Γι’ αυτό, μόνο αυτοί από όλη την ιστορία αναφέρονται». Αυτή η ηθική νίκη έδωσε το κουράγιο στους Έλληνες να συντρίψουν τους Πέρσες στη Σαλαμίνα και στις Πλαταιές και να απομακρύνουν τον θανάσιμο κίνδυνο από την πατρίδα τους. 


Οι Έλληνες εκείνης της εποχής κατανόησαν ήδη από τότε τη βαρύνουσα σημασία της θυσίας των ομοεθνών τους στις Θερμοπύλες. 

Στους τάφους των νεκρών πολεμιστών χαράχτηκαν τρία επιγράμματα του λυρικού ποιητή Σιμωνίδη του Κείου. Ο τελευταίος, επίσης, προέβη σε άλλο κείμενό του στην αξιολόγηση των νεκρών πολεμιστών: «Το μαύρο σύννεφο του θανάτου τους βρήκε, όμως αυτοί δεν θα πεθάνουν, αν και νεκροί, αφού η δόξα της αρετής τους επάνω θα τους ανεβάζει από τα δώματα του Άδη». Σύγχρονο άγαλμα του Λεωνίδα. Ο Σπαρτιάτης βασιλιάς τιμήθηκε και από τους συγχρόνους του Έλληνες. 





Η τοποθεσία της μάχης, έγινε σημείο αναφοράς για τον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Στις Θερμοπύλες ανεγέρθη, λίγο μετά τη μάχη ένας πέτρινος λέων, ως μια έντεχνη υπόμνηση του ονόματος του νεκρού Σπαρτιάτη βασιλιά. Περί το 440 π.Χ. τα λείψανα του Λεωνίδα μεταφέρθηκαν στη Σπάρτη. Η ιδιαίτερη τιμητική ταφή χαρακτηρίστηκε υπερβολική από τον Ηρόδοτο. 

Ωστόσο, ήταν ανάγκη εκείνη την περίοδο για τη σπαρτιατική πολιτεία να επαναβεβαιώσει τον ρόλο της ως υπερασπιστή της ανεξαρτησίας των Ελλήνων. Ήταν η εποχή που ανέβαινε δυναμικά η Αθήνα και αναλάμβανε ηγετικό ρόλο στον αντιπερσικό αγώνα. 

Όσο οδεύουμε προς τον Πελοποννησιακό Πόλεμο η αντίληψη αυτή των Σπαρτιατών αρχίζει να αλλάζει. Ο περσικός κίνδυνος πλέον φαίνεται μακρινός. Ο νέος εχθρός για την ανεξαρτησία των ελληνικών πόλεων ενσαρκώνεται στις επεκτατικές διαθέσεις της αθηναϊκής δημοκρατίας. Χρέος λοιπόν της Σπάρτης είναι να προστατέψει τις ελληνικές πόλεις όπως έπραξαν τότε οι υπερασπιστές των Θερμοπυλών. Το παράδειγμα των Θερμοπυλών ήταν τόσο επιβλητικό, ώστε χρησίμευε και ως αφορμή επίκλησης για ηρωική στάση ακόμη και στους Αθηναίους ρήτορες. Έτσι, ο Λυσίας υπενθυμίζει την γενναία στάση της Σπάρτης κατά τη διάρκεια των Περσικών Πολέμων, περισσότερο όμως για να επιτιμήσει στη συνέχεια τη φιλοτυρρανική εξωτερική της πολιτική. 

Τον 4ο αι. π.Χ. ο Λυκούργος, ο οποίος ανήκε στην αντιμακεδονική παράταξη, αναφέρει τις Θερμοπύλες ως παράδειγμα ηρωικής αρετής (Κατά Λεωκράτους 106-7, 128-30). 

Θεωρεί, μάλιστα, ότι οι Αθηναίοι όφειλαν να διαπνέονται από ίδιο πνεύμα και να αντιταχθούν στη μακεδονική επέκταση προς τη νότιο Ελλάδα. 

Ακόμα και ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος συνέβαλε στη διαιώνιση της ανάμνησης των Θερμοπυλών, σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς. Ύστερα από τη νίκη εναντίον των Περσών στο Γρανικό ποταμό, έδωσε εντολή να σταλούν στην Αθήνα 300 περσικές πανοπλίες ως λάφυρα. Επέμεινε να αφιερωθούν στον ναό της Αθηνάς στην Ακρόπολη, συνοδευόμενες από την γνωστή επιγραφή: «Αλέξανδρος, ο γιός του Φιλίππου, και οι λοιποί Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων, από τους βαρβάρους που κατοικούν στην Ασία. 

Πράγματι την εποχή εκείνη οι Σπαρτιάτες διακρίθηκαν μόνο δια της απουσίας τους από την πανελλήνια εκστρατεία εναντίον της Περσίας. Πόσο διαφορετικά ήταν όλα το 480 π.Χ όταν οι Σπαρτιάτες ήταν οι αναγνωρισμένοι ηγέτες των Ελλήνων στην προσπάθεια αναχαίτισης του Ξέρξη. 

Αυτή ακριβώς την τεράστια διαφορά του τότε με το τώρα θέλησε να υπογραμμίσει ο Αλέξανδρος αφιερώνοντας 300 πανοπλίες. Ήταν σαν να έλεγε στους συγχρόνους του Σπαρτιάτες: «αυτές για τους  300 των Θερμοπυλών, από τους οποίους υπολείπεστε πολύ σε γενναιότητα». Ο Μέγας Αλέξανδρος συνέβαλε στη διαιώνιση της ανάμνησης της μάχης των Θερμοπυλών. 





Κατά την ελληνιστική περίοδο οι Σπαρτιάτες ανήγειραν ένα μόνιμο ιερό-ηρώο στην πόλη τους, το ονομαζόμενο Λεωνίδειο. Παράλληλα, καθιέρωσαν ετήσιες εορτές προς τιμήν του, τα Λεωνίδαια. Η διάρκεια αυτών των εορτών, όμως πιθανότατα ατόνησε κατά τη φάση παρακμής της Σπάρτης, την ύστερη ελληνιστική εποχή. 

Η θυσία του βασιλιά Λεωνίδα και των πολεμιστών του και η αίγλη που την περιέβαλε αποτέλεσε ισχυρότατο κίνητρο ώστε, όχι μόνο ιδιώτες, αλλά και κοινότητες να εφευρίσκουν συγγενικούς δεσμούς με την πολιτεία του Ευρώτα σε μια προσπάθεια να πετύχουν αναγνώριση και αποδοχή. 

Έτσι έγινε και στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ., ο τότε Μέγας Αρχιερέας της Ιερουσαλήμ ισχυρίστηκε ότι είχαν κοινή καταγωγή οι  Εβραίοι και οι Σπαρτιάτες από τον Αβραάμ και τον Μωυσή. 

Ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Αρεύς ανταποκρίθηκε – έτσι τουλάχιστον ισχυρίζεται το κείμενο των Μακκαβαίων-θετικά στους εβραϊκούς ισχυρισμούς. Σύμφωνα με τον Πολ Κάρτλεζ, καθηγητή ελληνικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, αυτή ήταν μια μέθοδος των Εβραίων για να βρουν μια θέση συμβολικά μέσα στην τάξη του ελληνιστικού κόσμου και πιο πρακτικά, να αποκτήσουν έναν πιθανό σύμμαχο (δηλαδή τον βασιλιά Αρεα) ενάντια στις καταχρήσεις των επιθετικών ντόπιων μοναρχών του οίκου των Σελευκιδών. 


Νίκος Γιαννόπουλος 
ιστορικός

Πηγή: mixanitouxronou.gr