Ο Εφιάλτης της προσφυγιάς

Όταν αναφερόμαστε στην ένννοια της προσφυγιάς, εννοούμε την  απώλεια της πατρίδας, της ελευθερίας, της αξιοπρέπειας σε συνδυασμό με έντονο φόβο. 

Μεγάλος φόβος για το αύριο, αβεβαιότητα και ανασφάλεια αλλά και θυμός.Δεν μπορείς να ανεχτείς το τσαλάκωμα της ζωής σου ερήμην, μέσα σε σκληρές φούχτες που δεν έχουν μάθει να χαϊδεύουν πληγές. Τρομαγμένα μάτια, τεράστια και πάντα ανοικτά γιατί η απελπισία αγκυλώνει τους μυς του προσώπου που χάνει την ανθρώπινή του υπόσταση. Σε πολλές γωνιές του κόσμου, εκεί που καιροφυλακτεί το μακελειό, γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα αμέτοχα στον πόνο που προκαλούν, δημιουργούν ανθρώπινα ποτάμια τα οποία κυλούν απεγνωσμένα προς κάθε κατεύθυνση για επιβίωση. Η χώρα μας έχει δοκιμαστεί επανειλημμένα απ’ αυτή την επώδυνη διαδικασία και "γνωρίζει"  τι σημαίνει πατρίδα και τι επακολουθεί με την απώλειά της.

Οι λόγοι που γεννούν το φαινόμενο της προσφυγιάς είναι ποικίλοι κι εξαρτώνται από τις συνθήκες που επικρατούν κάθε φορά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Η προσφυγιά και η μετανάστευση θεωρούνται αλληλένδετες έννοιες. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο οι αιτίες που προκαλούν και τα δύο φαινόμενα είναι σχεδόν ίδιες. Η μόνη διαφορά αφορά τις επιπτώσεις που δέχεται η ψυχοσύνθεση του ανθρώπου. Σαφώς τα αίτια είναι κυρίως οικονομικά και πολιτικά. Πολιτικά συμφέροντα, χώρες οι οποίες μπορούν εύκολα να εκμεταλλευτούν και φιλόδοξοι κυβερνήτες συντελούν σε τέτοιου είδους καταστάσεις. Ακόμη κοινωνικά αίτια όπως οι συνθήκες ζωής και διαβίωσης και ο τρόπος ζωής των ανθρώπων ανάλογα με την εποχή τους. Επίσης υπάρχουν και θρησκευτικά αίτια που όπως είναι φανερό έχουν σχέση με την πίστη των ανθρώπων, την παραπλάνηση που μπορούν να δεχτούν ως προς όφελος προς την θρησκεία τους αλλά και την ιδιοσυγκρασία τους. Τέλος αίτια μπορούν να θεωρηθούν τα φυσικά και οικολογικά που έχουν σχέση με τις περιβαλλοντικές συνθήκες κάθε τόπου, όπως και τα ακραία καιρικά φαινόμενα (π.χ. σεισμοί, ηφαιστειακές εκρήξεις κλπ).

Συνέπειες της προσφυγιάς

1. Συνέπειες για τους πρόσφυγες

Θετικές:

 Εξασφαλίζουν την επιβίωση τους και καλύτερο επίπεδο ζωής από αυτό που τους πρόσφερε η χώρα τους, όταν καταλήγουν σε χώρες με υψηλό βιοτικό επίπεδο.

 Όσοι προέρχονται από ταλαιπωρημένες από τον πόλεμο περιοχές, καταφέρνουν να αποφύγουν το θάνατο για τους ίδιους και τα παιδιά τους.

 Βρίσκουν ασφάλεια στη χώρα που τους φιλοξενεί, αν διώκονταν στη χώρα τους για τις πολιτικές τους απόψεις.

 Έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν τα παιδιά τους.Τους παρέχουν περισσότερες ευκαιρίες και καλύτερο μέλλον.

Αρνητικές:

 Aποτελούν αντικείμενο οικονομικής εκμετάλλευσης από ανάλγητα άτομα κατά τη μεταφορά τους.

 Ορισμένοι από αυτούς δεν κατορθώνουν ποτέ να φτάσουν στη χώρα της ‘επαγγελίας’, αφού πεθαίνουν από τις κακουχίες (έλλειψη νερού και φαγητού, κόπωση, δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ασθένειες, ναυάγια, ρίψη στη θάλασσα από τους δουλεμπόρους για να μη συλληφθούν οι ίδιοι).

 Αρκετοί από αυτούς συλλαμβάνονται και προωθούνται πάλι στη χώρα τους ή ζουν υπό δύσκολες συνθήκες σε στρατόπεδα υποδοχής και συγκέντρωσης προσφύγων.

 Τους εκμεταλλεύονται οικονομικά. Εργάζονται πολλές φορές σε σκληρές συνθήκες με χαμηλό ημερομίσθιο και ανασφάλιστοι. Ορισμένες φορές δεν έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας και στερούνται την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

 Αρκετές γυναίκες κακοποιούνται και υπό τη βία αναγκάζονται να εκδίδονται. Οδηγούνται στην πορνεία.

 Στην ξένη χώρα ζουν συχνά σε καθεστώς παρανομίας και γι’αυτό βιώνουν διαρκώς το φόβο μήπως συλληφθούν.

 Ζουν σε δύσκολες βιοτικές συνθήκες, αφού δεν έχουν τα οικονομικά μέσα (κατοικία, τροφή κ.α).

 Είναι δύσκολο να προσαρμοστούν σε μια ξένη χώρα με εντελώς διαφορετική νοοτροπία και πολιτισμό. Έχουν και το πρόβλημα της συνεννόησης, αφού δεν γνωρίζουν τη γλώσσα.

 Ζουν μακριά από την οικογένειά τους, τα αγαπημένα τους πρόσωπα και την πατρίδα τους. Αισθάνονται ξένοι.

 Αντιμετωπίζουν πολλές φορές το ρατσισμό των ντόπιων. Δύσκολα αισθάνονται αποδεκτοί. Αντιμετωπίζονται υποτιμητικά και με καχυποψία.

2. Συνέπειες για τη χώρα προέλευσης

Θετικές:

 Οι μετανάστες στέλνουν στη χώρα τους πολύτιμο συνάλλαγμα.

 Κάποιοι επιστρέφουν στη χώρα τους και αναπτύσσουν 

επιχειρηματική δραστηριότητα με τα χρήματα που έχουν συγκεντρώσει.

 Μεταφέρουν στη χώρα τους θετικά στοιχεία από τον πολιτισμό της χώρας υποδοχής τους.

 Δημιουργούν γέφυρες επικοινωνίας με τις νέες πατρίδες τους.

Αρνητικές:

 Χάνει ένα μέρος του εργατικού δυναμικού της και μάλιστα τους νέους που θα μπορούσαν να προσφέρουν στην ανάπτυξη της χώρας τους.
 Ερημώνονται πληθυσμιακά ορισμένες περιοχές.

3. Συνέπειες για τη χώρα στην οποία καταφεύγουν

Θετικές:

 Εξασφαλίζει φτηνά εργατικά χέρια. Πολλές εργασίες θα κόστιζαν πολύ περισσότερο αν γίνονταν από ντόπιους.

 Υπάρχει εργατικό δυναμικό σε τομείς όπου παρατηρούνταν έλλειψη εργατικών χεριών (π.χ. αγροτικός, κτηνοτροφικός, βιομηχανικός χώρος).

 Οι μετανάστες, αμειβόμενοι με χαμηλά ημερομίσθια, συμβάλλουν στη μείωση του πληθωρισμού.

 Οι μετανάστες συμβάλλουν στη στήριξη του ασφαλιστικού συστήματος με τις εισφορές που καταβάλλουν, σε χώρες όπου παρατηρείται γήρανση του ντόπιου πληθυσμού.

 Μπορούν να αποτελέσουν γέφυρα φιλίας ανάμεσα στη χώρα όπου φιλοξενούνται και στη χώρα προέλευσης τους.

Αρνητικές:

 Αυξάνεται η ανεργία των ντόπιων σε ορισμένους τομείς αφού οι μετανάστες εργάζονται με χαμηλότερο ημερομίσθιο και συχνά ανασφάλιστοι.

 Ενισχύεται η παρανομία και η εγκληματικότητα, όταν οι μετανάστες δεν μπορούν να επιβιώσουν με άλλο τρόπο ή γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από ντόπιους παρανόμους.

 Απειλείται με αλλοίωση η πληθυσμιακή σύνθεση των χωρών στις οποίες καταφεύγουν, άφου ο αριθμός των μεταναστών είναι τεράστιος.

Γονείς και δάσκαλοι: Τι λέει ο δάσκαλος των παιδιών σας και τι εννοεί

Από: Ελένη Χαδιαράκου

Η σχέση των γονιών με το δάσκαλο δεν πάντα και η πλέον αρμονική και αυτό γιατί εμείς οι γονείς πολλές φορές νιώθουμε ότι μας κάνει υποδείξεις για το πώς να «κάνουμε τη δουλειά σας». Το ίδιο ακριβώς ισχύει και αντίστροφα. Κανένας δάσκαλος δεν περιμένει από εμάς να μάθει πώς να κάνει τη δική του δουλειά. Ευτυχώς, έχουν όλοι λάβει την απαραίτητη εκπαίδευση, πολλοί έχουν ιδιαίτερα σημαντική εμπειρία και οι περισσότεροι αγαπούν τόσο τη δουλειά τους ώστε να μπορούν να την κάνουν με συνέπεια, ευαισθησία και εξαιρετικά αποτελέσματα. Εδώ σας παρουσιάζουμε μερικά πράγματα που σας λέει (συνήθως) ο δάσκαλος του παιδιού σας και τις αληθινές τους εξηγήσεις!

1. Τι λέει ο δάσκαλος: «Η αλήθεια είναι ότι είναι ένα παιδί με ανεξάρτητο πνεύμα.»
Τι εννοεί: «Είναι άτακτο, δεν ακούει τις οδηγίες, είναι απείθαρχο και αντιδραστικό!»

2. Τι λέει ο δάσκαλος: «Ακολουθεί τη δική του αισθητική.»
Τι εννοεί: "Μα πως αφήνουν αυτό το παιδί να ντύνεται έτσι;, να έχει μακριά μαλλιά και να φοράει σκισμένα τζην;"  

3. Τι λέει ο δάσκαλος: «Το παιδί σας δεν εξαντλεί όλες του τις δυνατότητες»

Τι εννοεί: "Είναι ελαφρώς τεμπέλης , γι’ αυτό καλό θα ήταν να το προσέχατε λίγο περισσότερο".
4.Τι λέει ο δάσκαλος: «Έχει σαφώς πολλή υποστήριξη στο σπίτι.»

Τι εννοεί: "Κάνει αυτό που θέλει και εσείς μάλλον δεν τον προτρέπετε να διαβάσει, να υπακούει, να είναι προσεκτικός και πειθαρχημένος. Με λίγα λόγια είναι κακομαθημένο!"

Εναλλακτικά εννοεί: Καλά μη γελιόμαστε. Ξέρω ότι όλες του τις εργασίες τις κάνετε εσείς!

5. Τι λέει ο δάσκαλος: «Προσπαθεί πολύ τελευταία»

Τι εννοεί: «Δεν προσπαθούσε ποτέ, και τώρα προσπαθεί ελάχιστα»

6. Τι λέει ο δάσκαλος: «Έκανα ό,τι ήταν δυνατόν για να το βοηθήσω. Αλλά…».

Τι εννοεί: «Θέλει παιδοψυχολόγο»

7. Τι λέει ο δάσκαλος: «Έχει κάνει σημαντικές προόδους»

Τι εννοεί: «Είστε σε πολύ καλό δρόμο ως γονιός»

8.Τι λέει ο δάσκαλος: «Είναι ένα άψογο παιδί, δεν έχω να του προσάψω τίποτα»
Τι εννοεί: «Είστε εξαιρετικοί γονείς»

Ωστόσο πέρα από όλα αυτά που θα ήθελε να πει κάθε δάσκαλος στους γονείς η αλήθεια είναι μια: Οι δάσκαλοι είναι εκπαιδευτικοί και όχι νταντάδες. Είναι επαγγελματίες που εργάζονται καθημερινά με παιδιά, και συχνά βλέπουν τα παιδιά μας από διαφορετική σκοπιά σε σχέση με αυτή που το βλέπουμε εμείς. Αυτό που θα ήθελαν από εμάς είναι τα εξής:

Αν θέλουν να μας δώσουν κάποιες συμβουλές για το παιδί μας, ας μην αντιδράμε άσχημα. Καλό είναι να ακούμε και να αποδεχόμασταν τις συμβουλές τους, όπως θα κάναμε με ένα γιατρό ή ένα δικηγόρο.

Συνήθως οι γονείς δεν θέλουν να ακούσουν τίποτα αρνητικό για το παιδί τους. Όμως κάποιες φορές, καλό θα ήταν να λαμβάνουμε τις έγκαιρες προειδοποιήσεις τους, ώστε να προλάβουν και να αποτρέψουν κάποιο πρόβλημα που υπάρχει στο σχολείο και μπορεί να γίνει ακόμα μεγαλύτερο σε το μέλλον.

Συνεπώς καλό θα ήταν να αποφεύγουμε τις όποιες δικαιολογίες όταν πρόκειται για τα παιδιά μας. Μερικοί γονείς βρίσκουν δικαιολογίες ανεξαρτήτως των αντικειμενικών δεδομένων, και τότε θα μεγαλώσουν παιδιά που θα εξελιχθούν σε ενήλικες που πάντα θα ψάχνουν δικαιολογίες.

Αν υπάρχει πρόβλημα, ζητήστε από το δάσκαλο να σας υποδείξει μερικές καλές ιδέες για να δώσετε κίνητρο στο παιδί σας εντός και εκτός της τάξης, που να συνάδουν με την προσωπικότητά του.

Αν πάλι ανησυχείτε για το παιδί σας, διατυπώστε τις ανησυχίες σας στο δάσκαλο χωρίς ευθεία επίθεση, εξηγώντας του όσα σας διηγείται το παιδί στο σπίτι. Ζητήστε του να σας συμβουλέψει τι πρέπει να κάνει το παιδί για να αισθάνεται ασφάλεια και ζητήστε τη διαβεβαίωσή του ότι μόλις υποπέσει κάτι στην αντίληψή του θα σας ενημερώσει άμεσα.

Και αποφύγετε να του δείξετε ότι είναι ανεπαρκής. Ακόμη κι αν πιστεύετε πως ότι δεν προετοιμάζει τα παιδιά σωστά, διατυπώστε την ερώτηση πιο διπλωματικά ώστε να μην προσβάλετε με ευθύ τρόπο το δάσκαλο. Πείτε για παράδειγμα: «Αναρωτιέμαι γιατί το παιδί μου δεν τα πήγε καλά, εφόσον διαβάσαμε μαζί όλα όσα μας υποδείξατε» και ζητήστε του να σας υποδείξει μερικούς τρόπους να αποφύγετε παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον.

Εμπιστοσύνη, στήριξη και συνεργασία είναι οι τρεις λέξεις κλειδιά  για μια αρμονική συνεργασία μεταξύ δασκάλων και παιδιών!

www.imommy.gr

Λέμε ένα τρανταχτό "όχι" στο σχολικό εκφοβισμό!!!

Eνδοσχολική βία 

Η ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός μεταξύ των μαθητών έχει αρχίσει να γίνεται αντικείμενο προσοχής, συζήτησης και μελέτης και στην Ελλάδα. Θεωρείται πλέον κοινωνικό πρόβλημα. Οι όροι που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν το φαινόμενο είναι: «ενδοσχολική βία», «εκφοβισμός» και «θυματοποίηση». Ορίζουν μια κατάσταση κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά με σκοπό την επιβολή, την καταδυνάστευση και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους, εντός και εκτός σχολείου.

Δυστυχώς, σε πολλές περιπτώσεις τα περιστατικά βίας και εκφοβισμού στα σχολεία δεν αντιμετωπίζονται κατάλληλα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας αποσιωπούνται διότι θεωρείται ότι εκθέτουν και στιγματίζουν τους θύτες, τα θύματα και το κύρος του σχολείου. Γενικά, παρατηρείται έλλειμμα ενημέρωσης, περιορισμένη ευαισθητοποίηση και σχετική άγνοια για τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος, καθώς οι γονείς μιλούν ελάχιστα για το πρόβλημα με τα παιδιά τους, οι μαθητές-θύματα συχνά αντιδρούν με απόσυρση και αποφεύγουν να ζητήσουν βοήθεια από τους ενήλικες και τέλος οι εκπαιδευτικοί συζητούν ελάχιστα στην τάξη τις συμπεριφορές βίας και εκφοβισμού.

Τι νοείται ως σχολικός εκφοβισμός

Η βία στο σχολείο μας απασχολεί συνήθως όταν ασκείται κυρίως σωματικά (σωματική επίθεση). Οπωσδήποτε τα σπρωξίματα, τα χαστούκια, οι γροθιές, οι κλωτσιές  και γενικά η σωματική βία είναι η πιο ανησυχητική εκδήλωση της επιθετικότητας επειδή απειλεί άμεσα την ασφάλεια του παιδιού.

Υπάρχει όμως  και η λεκτική επιθετικότητα που περιλαμβάνει βρισιές, κοροϊδία, ομοφοβικά σχόλια, χειρονομίες  και  γενικά  ταπείνωση με  ύβρεις ή εκφοβισμούς.

Κρυμμένη επιθετικότητα ή εχθρότητα βρίσκουμε και σε ενέργειες που δεν μοιάζουν καθόλου βίαιες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο αποκλεισμός ενός παιδιού από ομάδες συνομηλίκων  και η κακή συνήθεια  να του κρύβουν τα βιβλία, ή  να του πετάνε τα πράγματα. Αυτές οι ενέργειες ουσιαστικά συνιστούν συναισθηματική επίθεση χωρίς χειροδικίες ή βρισιές.

Νεόφερτος είναι και ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός που περιλαμβάνει τη χρήση  e-mail, chat rooms και κινητών με κλήσεις  απειλητικού περιεχομένου, καθώς και τη χρήση κάμερας με σκοπό την απειλή ή ταπείνωση του εφήβου.

Τελικά, βία ή παράγοντας που προάγει τη βία στο σχολείο είναι κάθε φράση ή ενέργεια που ταπεινώνει το παιδί.

Για ποιούς λόγους ένα παιδί μπορεί να δέχεται επιθέσεις εκφοβισμού και βίας στο σχολείο;

Πάρα πολλοί μαθητές σε όλο τον κόσμο δέχονται επιθέσεις εκφοβισμού και βίας στο σχολείο. Το γεγονός, όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν κάνει κάτι λανθασμένο που να δικαιολογεί την εκδήλωση τέτοιου είδους συμπεριφορών εναντίον τους. Πολλές φορές στόχος γίνεται το «διαφορετικό», το οποίο μπορεί να αφορά σε οποιοδήποτε ανθρώπινο γνώρισμα, είτε εξωτερικό είτε εσωτερικό.

Για παράδειγμα το χρώμα του δέρματος, η εθνικότητα, το φύλο, το βάρος, η σχολική επίδοση, η κοινωνική συστολή..

Για ποιους λόγους ένας μαθητής αναπτύσσει εκφοβιστικές και βίαιες συμπεριφορές;

Η εκδήλωση εκφοβιστικών συμπεριφορών είναι σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα πολυποίκιλων εμπειριών και ερεθισμάτων στα οποία έχει εκτεθεί το παιδί που εκφοβίζει κατά τη διάρκεια της αναπτυξιακής του πορείας. Τα παιδιά που εκφοβίζουν μπορεί σε άλλο χώρο ή χρόνο να ήταν ή και να είναι ακόμα και τώρα αποδέκτες εκφοβιστικών και βίαιων συμπεριφορών.

Οι μαθητές συχνά εκφοβίζουν για να νιώσουν ανώτεροι από τους άλλους καθώς αντλούν ισχύ και δύναμη από τη συγκεκριμένη μορφή συμπεριφοράς. Επίσης, μέσα από την εκδήλωση εκφοβιστικών συμπεριφορών μπορεί να στοχεύουν στο να τραβήξουν την προσοχή, να τύχουν αποδοχής και να γίνουν περισσότερο δημοφιλείς από ότι ήταν στο παρελθόν. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν γίνονται περισσότερο δημοφιλείς, αλλά αντίθετα η πλειοψηφία της μαθητικής κοινότητας τους φοβάται και προσπαθεί να τους αποφύγει. Ακόμα, οι μαθητές που εκφοβίζουν σε αρκετές περιπτώσεις είναι δυστυχισμένοι και προσπαθούν να μεταφέρουν το έλλειμμα χαράς που νιώθουν στους άλλους. Ένα άλλο στοιχείο που συνδέεται με την εκδήλωση εκφοβιστικών συμπεριφορών είναι και τα συναισθήματα ζήλιας που μπορεί να νιώθει το παιδί που εκφοβίζει για τον αποδέκτη της εκφοβιστικής συμπεριφοράς. Οι μαθητές που εκφοβίζουν στοχεύουν στη «διαφορετικότητα» του άλλου για να τον κάνουν να νιώσει άσχημα για τον εαυτό του και να τον απαξιώσουν.

Μορφές ενδοσχολικής βίας

Η ενδοσχολική βία μπορεί να πάρει διάφορες μορφές:

• απειλή τραυματισμού ή φυσικός τραυματισμός κάποιου. Εκδηλώνεται με χειρονομίες, σπρωξίματα, ξυλοδαρμούς,
  συστηματική χρησιμοποίηση υβριστικών εκφράσεων, φραστικών επιθέσεων, προσβολών και απειλών, ειρωνείας, χρήση παρατσουκλιών.
• εκβιασμοί για απόσπαση χρημάτων ή προσωπικών αντικειμένων.Προσπάθεια για κοινωνική απομόνωση, για άσκηση επιρροής στην ομάδα των συνομηλίκων ώστε να αισθανθούν αντιπάθεια για κάποιο συγκεκριμένο συμμαθητή τους.
• αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, των υπηρεσιών MMS και SMS που παρέχουν τα κινητά τηλέφωνα και των διαδικτυακών τόπων κοινωνικής δικτύωσης, χρήση ή παραποίηση των προσωπικών δεδομένων κάποιου ατόμου.
• διάδοση αρνητικών σχολίων εξαιτίας της καταγωγής, της κοινωνικής τάξης, της οικονομικής κατάστασης, της διαφορετικότητας.
• σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση με ανήθικες χειρονομίες, ανεπιθύμητο άγγιγμα, μέχρι και σοβαρές σεξουαλικές επιθέσεις.

Επιπτώσεις της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού στα παιδιά

Οι συνέπειες της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού στα παιδιά είναι σοβαρές και καθοριστικές για την ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη και εξέλιξη.

Τα παιδιά που γίνονται θύματα εκφοβισμού και βίας είναι δυνατόν να νοιώσουν έντονο άγχος και αισθήματα ανασφάλειας, να έχουν φοβίες, να παρουσιάσουν σχολική άρνηση, να απουσιάζουν συχνά από το σχολείο, να οδηγηθούν σε σχολική αποτυχία, να εμφανίσουν μαθησιακές δυσκολίες, ψυχοσωματικά προβλήματα όπως πονοκέφαλους, πόνους στην κοιλιά, διαταραχές ύπνου, καθώς και κατάθλιψη.

Τα παιδιά θύτες, δηλαδή αυτά που ασκούν τη βία και τον εκφοβισμό, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να απομακρυνθούν από το σχολείο, να διακόψουν τη σχολική φοίτηση, να εμφανίσουν τάσεις φυγής από το σπίτι και να εξελιχθούν σε ενήλικες με αντικοινωνική και παραβατική συμπεριφορά.

Πώς φαίνεται ότι ένα παιδί έχει γίνει θύμα ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού;

Σε αυτή την περίπτωση το παιδί μπορεί να κάνει ή να παρουσιάζει κάτι από τα εξής:

• μειωμένη διάθεσή του ή άρνησή του να πάει στο σχολείο με πρόσχημα κάποια αδιαθεσία
• απροσδόκητη μαθησιακή του πτώση που αποτυπώνεται με βαθμούς που πέφτουν,
• περνά το χρόνο του στα διαλείμματα κοντά στους εκπαιδευτικούς και τα γραφεία,
• καθυστερεί να πάει στο σχολείο ή αργεί να επιστρέψει στο σπίτι,
• τα ρούχα του είναι συχνά σκισμένα και κατεστραμμένα,
• έχει σημάδια και μελανιές στο σώμα ή άλλες ενδείξεις επίθεσης και αποφεύγει να εξηγήσει πώς συνέβησαν,
• χάνει συχνά τα πράγματά του,
• ζητάει συχνά χρήματα από τους γονείς του γιατί χάνει αυτά που του δίνουν,
• υπάρχουν ξαφνικές αλλαγές στη διάθεσή του που επιμένουν,
• παραπονιέται για ψυχοσωματικά προβλήματα,
• γίνεται επιθετικό ή υπερβολικά ανήσυχο
• εκφοβίζει ή θυματοποιεί άλλα παιδιά ή τα αδέλφια του
• αρνείται να συμμετέχει σε σχολικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες
• σχεδόν καθημερινά πηγαίνει από διαφορετικό δρόμο στο σχολείο
• έχει εφιάλτες
• απειλεί να αυτοκτονήσει.

Κάποιες αποτελεσματικές πρακτικές, σε επίπεδο σχολείου και τάξης, για εφαρμογή μιας στρατηγικής ενάντια στη βία, είναι:

σε επίπεδο σχολείου:

• διαμόρφωση καλού σχολικού κλίματος και επικοινωνίας, διαλόγου και εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και μαθητές

• δημιουργία ξεκάθαρων κανόνων, που θα συνοψίζονται στο Σχολικό Κανονισμό. Ο Κανονισμός θα είναι προϊόν της συνεργασίας εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων. Μέσω του Σχολικού Κανονισμού θα προβλέπονται μεταξύ άλλων και οι βασικοί τρόποι διαχείρισης βίαιων συμπεριφορών στην καθημερινή σχολική ζωή.
• αξιοποίηση του θεσμού των μαθητικών συμβουλίων έτσι ώστε να επιτευχθεί η κατανόηση, η διαμόρφωση και η τήρηση των σχολικών κανόνων.

• δημιουργία σε κάθε σχολική μονάδα «ομάδας εκπαιδευτικών συμβούλων», που με κατάλληλη εκπαίδευση, ειδικές γνώσεις και δεξιότητες θα παρεμβαίνουν ύστερα από την εκδήλωση βίαιων ενεργειών, με σκοπό τη συμφιλίωση των μαθητών.

• δημιουργία «ομάδας μαθητών φιλίας» που αντιμετωπίζει περιστατικά ενδοσχολικής βίας
• αύξηση της επίβλεψης του σχολικού χώρου
• ευαισθητοποίηση και συνεργασία με τους γονείς, προκειμένου να σταματήσει ο κύκλος αναπαραγωγής και ενθάρρυνσης της ενδοσχολικής βίας
• συμμετοχή υποστηρικτικών μηχανισμών (ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών κλπ), για την επίλυση σοβαρών ζητημάτων που σχετίζονται και με παράγοντες εξωτερικούς των σχολείων, όπως προσωπικά ή οικογενειακά προβλήματα.

σε επίπεδο τάξης:

• συζήτηση στην τάξη για τον ορισμό, τις μορφές και τις επιπτώσεις της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού
• τρόποι και προτάσεις για πρόληψη και αντιμετώπιση από τους μαθητές: σύνταξη των κανόνων της τάξης ενάντια στη βία
• παροχή βοήθειας από μαθητές σε άλλους, για την επίλυση συγκρούσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε βία
• διεξαγωγή προγραμμάτων και βιωματικών εργαστηρίων που στόχο θα έχουν τη βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων και των σχέσεων συνύπαρξης – συνεργασίας.
• παροχή ευκαιριών για θετική έκφραση της επιθετικότητας (π.χ. μέσω των αθλημάτων)

Τι θα πρέπει να κάνουν οι γονείς

• Συνεργαστείτε στενά με το σχολείο για να πληροφορηθείτε για την έκταση και τη σοβαρότητα του περιστατικού καθώς και για τους τρόπους αντιμετώπισής του
• Παρέχετε στο παιδί σας υποστήριξη και ασφάλεια
• Να του πείτε ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν μόνο αν «σπάσει η σιωπή»
• Να του εξηγήσετε ότι το να μιλήσει στους ενήλικες για περιστατικά βίας και εκφοβισμού δεν αποτελεί «κάρφωμα»
• Ακούστε προσεκτικά τι έχει να σας πει το παιδί σας για τα συναισθήματά του και για τις ανάγκες του
• Παρακολουθείστε την εξέλιξη της κατάστασης αλλά και την υγεία του παιδιού σας
• Αν το παιδί σας παραπονιέται για μεγάλο χρονικό διάστημα ότι έχει σωματικούς πόνους, αν παρατηρείτε ότι έχει δυσκολίες στον ύπνο ή αν αρνείται επίμονα να πάει στο σχολείο, επισκεφτείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας για παιδιά.

Πηγές: «Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου»

 και «Δίκτυο κατά της βίας στο σχολείο»

21 Μαρτίου: Παγκόσμια ημέρα κατά του Ρατσισμού

Πρέπει να τιμωρούνται τα παιδιά και με ποιον τρόπο;

από Έλενα Μπούλια

 

Στο βιβλίο του «How to Behave So Your Children Will, Τοο!» ο ψυχίατρος δρ. Sal Severe προτείνει μεθόδους ώστε η τιμωρία των παιδιών να μην τιμωρεί και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.

Πείτε μας, στο τέλος του κειμένου, τη γνώμη σας για το αν και πώς πιστεύετε ότι θα πρέπει να τιμωρούνται τα παιδιά:

Εξηγώντας και επιβάλλοντας την τιμωρία

Ήταν Σάββατο απόγευμα και ετοιμαζόμασταν να πάμε με τα παιδιά στο λούνα παρκ. Εκείνα, όμως, είχαν αρχίσει να τσακώνονται, και μάλιστα πιο έντονα απ'ό,τι συνήθως. Τα απείλησα με την ελπίδα να σταματήσουν: Αν δεν σταματήσετε να τσακώνεστε δεν θα πάμε πουθενά! Πόσο αφελές εκ μέρους μου! Αν δεν πήγαιναν αυτά, δεν θα πηγαίναμε ούτε εμείς. Ούτε ήταν δυνατόν να βρούμε κάποιον τελευταία στιγμή να τα κρατήσει, προκειμένου να βγούμε μόνο η μαμά τους και εγώ. Τα παιδιά δεν σταμάτησαν να τσακώνονται και δεν πήγαμε πουθενά. Τιμωρηθήκαμε, δηλαδή, και εμείς μαζί τους.

Μία καλύτερη τιμωρία θα ήταν να τα χωρίζαμε την ώρα που ξεκινούσε ο τσακωμός και να τα αναγκάζαμε να παίξει το καθένα μόνο του. Δεν το σκέφτηκα, όμως, εγκαίρως. Νευρίασα και πέταξα μία ανόητη απειλή που κόστισε περισσότερο σε εμένα παρά στα παιδιά μου. Καλό είναι να σκεφτόμαστε πιο προσεκτικά πριν μιλήσουμε. Γιατί ο θυμός δημιουργεί προβλήματα. Σκεφτείτε πώς μία τιμωρία μπορεί να επηρεάσει τόσο εσάς όσο και την υπόλοιπη οικογένεια. Ιδιαίτερα αν έχετε ένα παιδί που αρέσκεται να χειρίζεται εσάς και τα υπόλοιπα μέλη, η επιλογή της τιμωρίας πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά. Φροντίστε, λοιπόν, η τιμωρία αυτή να επηρεάζει μόνο το παιδί που παραφέρθηκε και κανέναν άλλον. Μην πείτε, για παράδειγμα, "δεν θα πάμε μέχρι να μαζέψεις το δωμάτιό σου". Αν πρόκειται να πάτε κάπου όπου και το παιδί θέλει να πάει, η απειλή "δεν θα έρθεις" αυτή μπορεί και να πιάσει. Αν, όμως, έτσι κι αλλιώς, δεν θέλει να πάει εκεί που έχετε κανονίσει, η απειλή αυτή δίνει αυτόματα στο παιδί ισχύ. Του επιτρέπετε να έχει τον έλεγχο σε ολόκληρη την οικογένεια. Ποιος τιμωρείται, λοιπόν;

Τι να κάνετε με το παιδί στο οποίο απαγορεύσατε να πάει κάπου μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια; Φωνάξτε την baby-sitter και αφήστε το μόνο μαζί της. Αν, μάλιστα, το παιδί είναι μεγάλο και έχει δικό του «χαρτζιλίκι» μπορείτε να κρατήσετε από αυτό ένα ποσό για να πληρώσετε την baby-sitter. Το παιδί θα μάθει, έτσι, ότι η συμπεριφορά του δεν θα αναγκάσει την υπόλοιπη οικογένεια να μείνει στο σπίτι και να μην διασκεδάσει. Επιλέγετε, λοιπόν, τιμωρίες που έχουν επίπτωση στο παιδί, όχι σε εσάς. Με τη μέθοδο αυτή θα πάρουν ένα καλό μάθημα και τα υπόλοιπα παιδιά. Η κακή συμπεριφορά επηρεάζει μόνο αυτόν που την εκδήλωσε.

Πολλοί γονείς συχνά αναρωτιούνται πώς μπορούν να μειώσουν τον χρόνο τηλεθέασης του παιδιού. Αν οι γονείς αποφασίσουν να κλείσουν την τηλεόραση, θα ζημιωθούν και οι ίδιοι, αλλά και τα υπόλοιπα παιδιά. Μην την κλείνετε, λοιπόν, επειδή θέλετε να περιορίσετε ένα παιδί. Κρατήστε την ανοιχτή και επιβάλλετε στο υπό περιορισμό παιδί να πάει σε κάποιο άλλο δωμάτιο.

Βρείτε τιμωρίες που μπορούν να εφαρμοστούν εύκολα

Έτσι θα μπορέσετε να τις τηρήσετε μέχρι το τέλος. Αν η τιμωρία είναι «άβολη» ή απαιτεί κόπο και από εσάς, δεν θα μπορέσετε να είστε συνεπείς. Ένας πατέρας μου είπε ότι κάθε φορά που ο γιος του παρακούει αυτά που του λέει, κλειδώνει τα βιντεοπαιχνίδια του σε ένα ντουλάπι για τρεις ώρες.

«Και πόσο συχνά γίνεται αυτό;», τον ρώτησα. «Μία ή δύο φορές την εβδομάδα», μου είπε. Μου εξήγησε, βέβαια, στη συνέχεια ότι το παιδί παρακούει τους γονείς του πολύ περισσότερες φορές ανά εβδομάδα, απλά ο πατέρας του δεν έχει κουράγιο να μπαίνει στη διαδικασία του «κλειδώματος» κάθε λίγο και λιγάκι.

Ο μπαμπάς αυτός, λοιπόν, εφαρμόζει μία τιμωρία που δεν είναι ιδιαίτερα βολική, με αποτέλεσμα να μην την τηρεί συστηματικά. Ο γιος του, λοιπόν, δεν μαθαίνει στους κανόνες της οικογένειας. Μαθαίνει ότι μπορεί να παρακούει τους γονείς του όποτε θέλει, απλά κάποιες από αυτές τις φορές δεν θα μπορεί να παίζει με τα παιχνίδια του.

Εξηγήστε την τιμωρία

Να λέτε πάντα στο παιδί για ποιον λόγο το τιμωρείτε. Όταν εξηγείτε την τιμωρία όχι μόνο το βοηθάτε να καταλάβει αλλά και να συνεργαστεί. Εξηγήστε ότι είστε με το μέρος του. Δεν είστε εχθρός του. Αλλά προσπαθείτε να το βοηθήσετε να πάρει ένα μάθημα για το μέλλον που θα το οδηγήσει σε πιο σωστές αποφάσεις:

«Δεν θέλω να σε πληγώσω ούτε να σε κάνω να θυμώσεις. Τιμωρείσαι γιατί πήρες μία λάθος απόφαση με την συμπεριφορά σου. Θέλω να μάθεις από αυτό το λάθος, ώστε την επόμενη φορά να σκεφτείς διαφορετικά. Δεν θέλω να σκεφτείς ότι είμαι εδώ για να σε μαλώνω. Είμαι εδώ για να σε βοηθάω».

Εξηγήστε στο παιδί ότι δεν προσπαθείτε να το πληρώσετε με το ίδιο νόμισμα. Και αγνοήστε σχόλια που θα σας εξοργίσουν, όπως «περιμένεις να πιστέψω ότι το κάνεις για εμένα; Ναι σίγουρα!». Δώστε εξηγήσεις μία μόνο φορά και μην μπείτε στη διαδικασία μακροσκελών εξηγήσεων και διαπραγματεύσεων.

Πηγή: Familyeducation

Λεωφορεία μιας άλλης εποχής...