Έρμαν Έσε «Ο λύκος»

 

1. Σύμφωνα με το Γερμανό συγγραφέα του διηγήματος, υφίσταται στενή εξάρτηση των άγριων ζώων από το φυσικό περιβάλλον; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με συγκεκριμένες αναφορές μέσα από το κείμενο.

2. Να περιγράψετε τις δυσκολίες επιβίωσης που αντιμετωπίζουν συχνά οι λύκοι και γενικότερα τα άγρια ζώα εξαιτίας των κακών καιρικών συνθηκών.

3. Να παρουσιάσετε την υπερβολική σκληρότητα και την εκδικητική μανία που έδειξαν οι άνθρωποι απέναντι στον ανυπεράσπιστο λύκο. Θεωρείτε πως η αντίδρασή τους είναι δικαιολογημένη; Ναι ή όχι και γιατί;

4. Πώς προβάλλονται στο διήγημα τόσο η εικόνα του λύκου όσο και των ανθρώπων; 

5. Να περιγράψετε το ύφος και τη γλώσσα του κειμένου.

6. Να αντιστοιχίσετε τις φράσεις-προτάσεις της Α’ Στήλης με τα κατάλληλα σχήματα λόγου της Στήλης Β’:

Στήλη Α’	Στήλη Β’
«…όμορφα και δυνατά ζώα, φοβερά όμως αποσκελετωμένα»	Ασύνδετο σχήμα
«… κι έμοιαζε με σώμα από πάγο»	Αντίθεση
«έστηναν αυτί γυρεύοντας…»	Επανάληψη
«Οι ταχυδρόμοι κυκλοφορούσαν οπλισμένοι, …να κρατάει όπλο ή… από οπλοφόρους»	Προσωποποίηση
«Με σπασμένα τα μέλη του έσυραν το λύκο στο χωριό»	Παρομοίωση
«… λιπόσαρκος, πεινασμένος, άγρυπνος, άφωνος…»	Οπτική εικόνα
«… το χέρι του θανάτου…»	Μεταφορά

7. Να συγκρίνετε τη ζωή και την κατάντια των δύο λύκων που συναντάμε στο διήγημα του Έσε και στο ποίημα του Μαρκίδη:

Πάμε να δούμε, ρε παιδιά, το λύκο - 

Ποιο λύκο ρε βλαμμένε λένε οι σύντροφοι, 

ο μόνος, κάπως, λύκος που απόμεινε διάγει τις ημέρες του στην πρωτεύουσα νομού 

πίσω απ' το συρματόπλεγμα, πίσω απ' τον προβολέα 

τρώει και κοιμάται, τρώει και παχαίνει, τρώει και δυστυχεί 

δυο τσιγάρα απ' το Βελούχι 

Ο λύκος θέλει νε πέσει χιόνι, θέλει να κρυφτούν τα πρόβατα 

- θέλει να έρθει να πεινάσει 

ο λύκος θέλει το κυνήγι.

Μάριος Μαρκίδης, «Ο λύκος» Μεταξύ Σινά Και Αιλείμ, Έρασμος 1993)

Ακρόπολη - 1890

Το σύνδρομο του μικρού σοφού ( Asperger)

Σκηνοθέτες, επιστήμονες και κάτοχοι βραβείων Νόμπελ έχουν διαγνωστεί με σύνδρομο Asperger. Ο Νεύτων, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο Μπιλ Γκέιτς και ο Στίβεν Σπίλμπεργκ είναι κάποιοι από αυτούς. Τι είναι, λοιπόν, το σύνδρομο του μικρού σοφού;

Ένα αγόρι τριγυρίζει μόνο του στο διάλειμμα και το παιχνίδι του είναι μοναχικό. Προτιμά να παρατηρεί τη φύση και τα έντομα, ενώ ξέρει για τα τρένα και τους πλανήτες περισσότερα και από έναν ενήλικο. Κάποια στιγμή επιθυμεί να παίξει με τα άλλα παιδιά, αλλά είναι αδέξιο ή έντονα ηγετικό ή πολύ μαζεμένο ή ακόμη και πολύ επιθετικό -σε κάθε περίπτωση, κάτι του διαφεύγει, δεν καταλαβαίνει τους κανόνες των παιχνιδιών, αλλά ούτε και τους άγραφους κώδικες των ανθρώπινων σχέσεων. Συνήθως είναι η νηπιαγωγός που παρατηρεί ότι το παιδί δυσκολεύεται να σχετιστεί με τα άλλα παιδιά, αν δεν έχει ήδη παρατηρήσει πρώτος ο γονιός τη διαφορετικότητά του. 

Κάπως έτσι -με αναρίθμητες, ωστόσο, παραλλαγές- τα πρώτα δείγματα μιας «εκκεντρικής» για τους άλλους συμπεριφοράς μπορεί να γίνουν αντιληπτά και να οδηγήσουν στη διάγνωση του συνδρόμου Asperger (συνήθως στην ηλικία των 5-6 ετών). Όπως εξηγεί η κ. Νατάσσα Γιάννακα, διδάκτορας Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας του Παιδιού, «υπάρχουν πολλά και διαφορετικά προφίλ. Κάποια παιδιά μπορεί να έχουν μαθησιακές δυσκολίες, ενώ άλλα να είναι άριστοι μαθητές, ακόμα και σημαιοφόροι».

Το σύνδρομο Asperger ανήκει στις αναπτυξιακές διαταραχές. Συχνά χαρακτηρίζεται ως αυτισμός υψηλής λειτουργικότητας και τα αίτιά του είναι νευροβιολογικά, ενώ υπάρχει και μεγάλος βαθμός κληρονομικότητας (σε ποσοστό 80% ο ένας γονιός έχει επίσης το σύνδρομο). Ωστόσο, διαφέρει από τον αυτισμό, επειδή τα παιδιά με Asperger έχουν φυσιολογική ή ανώτερη νοημοσύνη και δεν καθυστερούν να μιλήσουν, εν αντιθέσει με τον κλασικό αυτισμό, όπου υπάρχει καθυστέρηση στο λόγο. Eμφανίζεται στα αγόρια 4 φορές συχνότερα από τα κορίτσια, ενώ σε ένα ποσοστό 20% τα άτομα με σύνδρομο Asperger είναι ιδιοφυΐες.

Αν και η αναπτυξιακή διαταραχή μπορεί να είναι από πολύ ελαφριάς έως πολύ βαριάς μορφής, υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά του συνδρόμου εξαιτίας των οποίων συχνά τα παιδιά ή οι ενήλικοι με Asperger φαίνονται «εκκεντρικοί» ή «αφελείς», όπως:

* Η εμφανής δυσκολία να δημιουργήσουν φιλίες παρότι το επιθυμούν.

* Το μοναχικό, φανταστικό και ασυνήθιστο για την ηλικία τους παιχνίδι.

* Η αδυναμία τους να κατανοήσουν το χιούμορ, τα λογοπαίγνια και τις μεταφορές, παρότι το λεξιλόγιό τους είναι ανεπτυγμένο.

* Η προσκόλλησή τους στη ρουτίνα και την επανάληψη των ίδιων πράξεων (στερεοτυπίες) και οι εκρήξεις άγχους και θυμού στις αλλαγές προγράμματος και τις μεταβατικές καταστάσεις (π.χ. αλλαγή σχολείου, ταξίδι).

* Η κινητική αδεξιότητά τους (π.χ. δυσκολεύονται στο πέταγμα της μπάλας, το δέσιμο των κορδονιών, το ποδήλατο, το σκαρφάλωμα).

* Η ευαισθησία σε ήχους, μυρωδιές ή γεύσεις που δεν φαίνεται να ενοχλούν τους άλλους. Τα παιδιά έχουν δυσκολία στη συγκέντρωση προσοχής στην τάξη, επειδή οι θόρυβοι τα ενοχλούν πολύ. 

* Η δυσκολία στο να γράφουν καθαρά (δυσγραφία) και η υπερβολική κούραση κατά το γράψιμο (γι’ αυτό και προβλέπεται η εξέτασή τους με λιγότερη ύλη, σε υπολογιστή ή προφορικά). Τα χαρακτηριστικά αυτά παρατηρούνται στα μισά από τα παιδιά με σύνδρομο Asperger. 

Η ήπια μορφή της αναπτυξιακής αυτής διαταραχής, καθώς και η αδυναμία των γονιών ή και των εκπαιδευτικών να την αναγνωρίσουν, πολλές φορές έχουν ως αποτέλεσμα να μη διαγιγνώσκεται κατά την παιδική ηλικία. Πολλοί ενήλικοι με σύνδρομο Asperger κάνουν για πρώτη φορά αυτοδιάγνωση ερχόμενοι σε επαφή με κάποιο σχετικό δημοσίευμα. Και τότε συνειδητοποιούν από πού πηγάζει η δυσκολία τους να καταλάβουν τον κόσμο, να αναπτύξουν την κοινωνικότητά τους, αλλά και τον λόγο που οι άλλοι τους βλέπουν ως αγενείς ή παράξενους, προερχόμενους από «άλλον πλανήτη».  

Τα άτομα με σύνδρομο Asperger καταπιάνονται -συχνά σε βαθμό εμμονής- με συγκεκριμένα ενδιαφέροντα, όπως π.χ. το διάστημα, τα φυσικά φαινόμενα,  οι μάρκες των αυτοκινήτων, οι διαδρομές, η γεωγραφία, οι υπολογιστές. Αρκετές φορές αυτές οι εμμονές μπορούν να τα βοηθήσουν στην εκμάθηση ενός αντικειμένου και στην επιτυχημένη επαγγελματική τους αποκατάσταση μελλοντικά.

Ήταν το 1944 όταν για πρώτη φορά ο αυστριακός παιδίατρος Hans Asperger παρατήρησε ότι 4 αγοράκια που ήταν ασθενείς του είχαν μια παράξενη ιδιοσυγκρασιακή συμπεριφορά, την οποία ονόμασε «Αυτιστική ψυχοπάθεια παιδικής ηλικίας». Επί πολλά χρόνια, οι ειδικοί διαφωνούσαν για το αν το σύνδρομο Asperger αποτελεί ξεχωριστή διαταραχή ή αν πρόκειται για αυτισμό ελαφριάς μορφής. Αν και έχει ταξινομηθεί επισήμως ως ανεξάρτητη διαταραχή, στην τελευταία ταξινόμηση της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (DSM V) αποφασίστηκε να μη θεωρείται πια ξεχωριστή κατηγορία και να ενσωματωθεί στο φάσμα του αυτισμού.

Η μεγαλύτερη δυσκολία των ανθρώπων με σύνδρομο Asperger αφορά στην αλληλεπίδραση με τους άλλους ανθρώπους. Γι’ αυτό και η στήριξη που προσφέρεται από το οικογενειακό και το σχολικό περιβάλλον, καθώς και από θεραπευτές πολλών ειδικοτήτων (ψυχολόγους, εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές κ.ά.), εστιάζει στο να τους βοηθήσει να διαχειριστούν τις σχέσεις τους και να ελέγχουν το άγχος που τους κυριεύει όταν κάτι δεν εξελίσσεται σύμφωνα με το αναμενόμενο πρόγραμμα. Το παιδί με σύνδρομο Asperger έχει ανάγκη υποστήριξης, ώστε να προσαρμοστεί καλύτερα κοινωνικά και να αναπτύξει τις ιδιαίτερες ικανότητές του. «Κάθε παιδί έχει ξεχωριστές δυσκολίες. Μπορεί να προτείνουμε εργοθεραπεία για τη βελτίωση των αισθητηριακών δυσκολιών ή του ψυχοκινητικού συντονισμού, λογοθεραπεία για την εκπαίδευση στην επικοινωνία, στο χιούμορ, στις μεταφορές και στα κρυφά νοήματα των εκφράσεων, ειδική διαπαιδαγώγηση για τις μαθησιακές δυσκολίες, αλλά κυρίως ψυχολογική στήριξη και εκπαίδευση στην κατανόηση συναισθημάτων, στην κοινωνική αλληλεπίδραση, στην εκμάθηση στρατηγικών για την αποφυγή του σχολικού εκφοβισμού (bullying), γιατί τα παιδιά αυτά είναι ευάλωτα στα πειράγματα και τις κοροϊδίες, στη διαχείριση συγκρούσεων, καθώς και συμβουλευτική γονέων. Ιδιαίτερα σημαντική επίσης θεωρείται και η συμμετοχή του παιδιού σε ομάδες κοινωνικών δεξιοτήτων με συνομήλικα παιδιά», εξηγεί η δρ. Γιάννακα.

Μάλιστα το μοντέλο «friends play», που έχει δημιουργήσει η ίδια και ήδη εφαρμόζεται στην Ελλάδα και τη Γαλλία, είναι ένα διεθνώς αναγνωρισμένο ψυχοπαιδαγωγικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών με σύνδρομο Asperger μέσα από ατομικό πρόγραμμα, συμμετοχή σε ομάδα παιδιών, πρόγραμμα στην τάξη και στο διάλειμμα και εκπαίδευση των γονέων (www.friendsplay-yannaca.eu).

ΝΑΤΑΣΣΑ ΓΙΑΝΝΑΚΑ, δρ. Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας του Παιδιού, επιστημονική συνεργάτιδα του Πανεπιστημίου Paris V, ιδρυτικό μέλος και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Ελληνικού Συλλόγου για το Σύνδρομο Asperger (www.asperger.gr).

Η ωραιότερη λέξη της ελληνικής γλώσσας!

Του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά | Αναδημοσίευση κειμένου και εικόνας από: Ο Μικρός Ρωμηός

«Ποία είναι η ωραιοτέρα λέξις της ελληνικής γλώσσης;»

αναρωτιόταν ο Πέτρος Χάρης (Ιωάννης Μαρμαριάδης 1902-1998) πριν από περίπου 80 χρόνια και ξεκινούσε ένα όμορφο δημοσιογραφικό παιχνίδι, δημοσιεύοντας τις απόψεις των σπουδαιότερων λογοτεχνών, δημοσιογράφων αλλά και πολιτικών της εποχής· μιας εποχής κατά την οποία κυρίως ο κόσμος των Τεχνών και των Γραμμάτων ερωτοτροπούσε με τη γλώσσα μας, επηρεασμένος σαφώς από την εθνική πολιτική και τον αστικό εκσυγχρονισμό της σχολικής γνώσης που διαμόρφωνε τη νέα ελληνική γλώσσα.

Νομοσχέδια και γλωσσο-εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις από το 1913 και εντεύθεν, καθώς και το νεοφιλελληνικό γλωσσικό κίνημα που αναπτύχθηκε στο εξωτερικό –κυρίως στη Γαλλία με αιχμή την ίδρυση του Ινστιτούτου της Σορβόνης (1920) από τον Hubert Pernot (1870-1946)– έδιναν νέες διαστάσεις στην ευρεία κατανόηση και διάδοση του ελληνικού πνεύματος τόσο στο εσωτερικό όσο και στην Ευρώπη.

Την ώρα που το παιχνίδι αυτό παιζόταν στον Τύπο της Γαλλίας, στην Ελλάδα ο Π. Χάρης, εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι στον τόπο μας ακόμη και η καθημερινή γλώσσα χώριζε τους ανθρώπους σε στρατόπεδα, καλούσε τους διανοούμενους να απαντήσουν.

Έτσι, ο Κωστής Παλαμάς απάντησε ότι η ωραιότερη λέξη είναι ο «δημοτικισμός», ο Γρηγόρης Ξενόπουλος έβρισκε γοητεία στη λέξη «αισιοδοξία», ο Σπύρος Μελάς χωρίς δισταγμό έβρισκε πιο ελκυστική τη λέξη «ελευθερία» και ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου εξήρε την ομορφιά της λέξης «μοναξιά».

Ο ζωγράφος και καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών Ουμβέρτος Αργυρός επέλεγε τη λέξη «χάρμα» διότι, όπως υποστήριζε, δεν υπάρχει σε καμία άλλη γλώσσα και στα πέντε γράμματά της κλείνει ό,τι χίλιες άλλες λέξεις μαζί.

Ο Σωτήρης Σκίπης ανέσυρε τη λέξη «απέθαντος» από τα βυζαντινά κείμενα, διαχωρίζοντάς την από τη λέξη «αθάνατος», και ο Παντελής Χορν δήλωσε παντοτινή προτίμηση στη λέξη «νειάτα».

Ο αλησμόνητος Αθηναιογράφος Δημήτριος Γρ. Καμπούρογλου, παρά τα χρόνια του, προτιμούσε τη λέξη «ιμερτή», δηλαδή την αγαπητή, την ποθητή. Ο θεατράνθρωπος Νικόλαος Λάσκαρις τη «ζάχαρη», ο ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος τη λέξη «χίμαιρα», ο ζωγράφος Παύλος Μαθιόπουλος το «φως» και ο γλύπτης Μιχαήλ Τόμπρος τη λέξη «ουσία».

Ο Παύλος Νιρβάνας (Πέτρος Κ. Αποστολίδης), προφανώς επηρεασμένος από τον τόπο του (Σκόπελο), αγαπούσε τη λέξη «θάλασσα». Οι ζωγράφοι αποκάλυπταν τις ευαισθησίες τους: Ο Δημήτριος Γερανιώτης ήθελε την «αρμονία», ο Κωνσταντίνος Παρθένης την «καλημέρα» και ο Δημήτριος Μπισκίνης το «όνειρο».

Ως προς τις γυναίκες που κυριαρχούσαν στην πνευματική ζωή, η λαογράφος Αγγελική Χατζημιχάλη ήθελε «πίστη», ενώ η 25χρονη ηθοποιός Ελένη Παπαδάκη, η οποία έμελλε να δολοφονηθεί άδικα στα Δεκεμβριανά του 1944, δήλωνε πως «η λέξις που περικλείει τα περισσότερα πράγματα, τα πάντα θα έλεγα, είναι η λέξις «ΖΩΗ»»!

Η ιατρός και συγγραφέας Άννα Κατσίγρα ήθελε «χαρά» και η καθηγήτρια του Ελληνικού Ωδείου Αύρα Θεοδωροπούλου αναζητούσε την «καλοσύνη».

Ενδιαφέρουσες όμως ήταν και οι απαντήσεις των πολιτικών του 1933:

Ο στρατιωτικός και Πρόεδρος της Γερουσίας Στυλιανός Γονατάς προτιμούσε το «εμπρός», ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου τη λέξη «μάννα» και ο πρόεδρος της Βουλής Θεμιστοκλής Σοφούλης τη λέξη «φιλότιμο» διότι εκφράζει έναν ολόκληρο ηθικό κόσμο και δεν υπάρχει σε άλλη γλώσσα του κόσμου.

Ο αρχηγός του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδος Ιωάννης Σοφιανόπουλος πρότασσε την «ανατολή» και ο ιδρυτής του ίδιου κόμματος Αλέξανδρος Μυλωνάς τη λέξη «πόνος».

 Αισιοδοξία, ελευθερία, μοναξιά, νειάτα, ιμερτή, θάλασσα, αρμονία, καλημέρα, όνειρο, πίστη και ζωή είναι λέξεις με τις οποίες πορευόταν η Ελλάδα πριν από ογδόντα χρόνια. 

Ατένιζε την έξοδο από την οικονομική κρίση, έπαιζε με τη ζωντανή ελληνική γλώσσα και επέτρεπε στην παγκόσμια κοινότητα να βαφτίζεται στα νάματά της.

  http://www.egriechen.info

Γράμμα μητέρας εφήβου προς σχολείο

Η παρακάτω επιστολή είναι πραγματική και μας παραδόθηκε από μητέρα εφήβου που έχει διαγνωσθεί με Διάσπαση Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας.

Προς τους καθηγητές του Κωστή (Τάξη Β Λυκείου)

Αγαπητοί καθηγητές του σχολείου

Έχω σκοπό να γνωρίσω σύντομα τον καθένα ξεχωριστά αλλά επειδή αισθάνομαι ότι κάθε ώρα που περνά είναι σημαντική, θα ήθελα μια πρώτη επαφή μαζί σας μέσω αυτού του σημειώματος.

Ο Κωστής διαγνώστηκε με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής (γνωστή διεθνώς ως ADD) στην Χ τάξη. Είμαι σίγουρη ότι πολλοί από εσάς γνωρίζετε τα χαρακτηριστικά αυτής της διαταραχής αλλά επιτρέψτε μου να σας πω κι εγώ κάποια πράγματα σε σχέση με τον Κωστή.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι η διαταραχή προσοχής δεν είναι απλά μια αόριστη δυσκολία στη συγκέντρωση από την οποία όλοι «πάσχουμε κατά καιρούς».

Η διεθνής βιβλιογραφία έχει καταστήσει σαφές ότι είναι μια νευρολογικής βάσης διαταραχή η οποία παρεμποδίζει τις εκτελεστικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Το αποτέλεσμα είναι μια ευρύτερη δυσκολία στην οργάνωση, στη διαχείριση του χρόνου, στη συγκέντρωση και στην διατήρηση του κινήτρου.

Όλα αυτά είναι παρόντα στον Κωστή ο οποίος πολλές φορές παρουσιάζεται ανοργάνωτος, αφηρημένος και απροετοίμαστος. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Κωστής δεν έχει δυνατότητες. Πολλές φορές τα πάει πάρα πολύ καλά όπως θα έχουν την ευκαιρία να διαπιστώσουν κυρίως οι καθηγητές των θεωρητικών μαθημάτων. Παρόλο αυτά λόγω των παραπάνω δυσκολιών η εικόνα δεν παραμένει σταθερή.

Μερικά συγκεκριμένα σημεία:

• Για τον Κωστή το πιο δύσκολο απ όλα είναι να ξέρει τι έχει να κάνει, πότε και για ποιoν. Μπορεί να λύνει δύσκολες εξισώσεις και να γράφει κώδικα στο μάθημα των υπολογιστών αλλά να δυσκολεύεται να ακολουθήσει σωστά απλές οδηγίες και να καταγράψει σωστά την υλη. Εάν εκείνη τη στιγμή που δίνεται προφορικά μια οδηγία έχει χαθεί χάνει και την πληροφορία. Όταν οι καθηγητές μπορούν να επιβεβαιώνουν ότι έχει καταγράψει σωστά την ύλη για το επόμενο μάθημα αυτό από μόνο του αποτελεί ανυπολόγιστη βοήθεια.
• Είναι δεδομένο ότι κάποιες στιγμές θα «χάνεται». Το να περιμένουμε ότι αυτό δεν θα συμβαίνει είναι σαν να απαιτούμε από έναν μύωπα να βλέπει χωρίς γυαλιά. Στον βαθμό που η επαναφορά του «στην τάξη» μπορεί να γίνει με κατανόηση της διαταραχής του, το ευαίσθητο ηθικό του που πλήττεται, ούτως ή άλλως, από τις ίδιες του τις δυσκολίες, παραμένει θετικό.
• Είναι δεδομένο ότι κάποιες φορές δεν θα προλαβαίνει να ολοκληρώσει τα μαθήματα του. Επειδή η οργάνωση του χρόνου του είναι προβληματική το ρεαλιστικό είναι ότι κάποιες φορές θα δίνει προτεραιότητα σε αυτό που κρίνεται ως πιο σημαντικό π.χ. ένα τεστ. Στην Αμερική και σε κάποιες χώρες της Ευρώπης τα παιδιά με ΔΕΠΥ δικαιούνται να προσκομίζουν λιγότερο φόρτο εργασίας. Εδώ αυτό δεν ισχύει οπότε καταλαβαίνουμε ότι ο Κωστής θα ζει τις συνέπειες αυτής τη συνθήκης. Παρόλο αυτά παρακαλώ θερμά η όποια ασυνέπεια του να γίνεται κατανοητή μέσα στο πλαίσιο της διαταραχής προσοχής και να μην εκλαμβάνεται ως αδιαφορία. Όταν δε κρίνεται κατά περίπτωση ότι μπορεί να του δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία, μια υπενθύμιση ή κάποιος παραπάνω χρόνος αυτό θα ήταν πολύ ενθαρρυντικό.

Πολλές φορές προσπαθώντας να συζητήσω τα παραπάνω έχω συναντήσει μια επιφύλαξη η οποία μου είναι απολύτως κατανοητή. Κάποιοι καθηγητές φοβούνται ότι εάν λάβουν υπόψιν τους τη ΔΕΠΥ είναι σαν να προσφέρουν στον Κωστή προνομιούχα μεταχείριση. Η ίδια επί χρόνια αντιστεκόμουν στην διάγνωση η οποία φοβόμουν ότι παθολογικοποιεί φυσιολογικές παιδικές-εφηβικές συμπεριφορές. Παρακολουθώντας όμως τον βαθμό και τις αποχρώσεις των δυσκολιών κατάλαβα ότι η επιφύλαξη πηγάζει από την έλλειψη εξοικείωσης με τη φύση του προβλήματος. 

Δεν θα μας ήταν σαφές ότι εάν κάποιο παιδί έχανε την ισορροπία του, θα τον βοηθούσαμε να σηκωθεί χωρίς να θεωρούμε ότι του προσφέρουμε κάποιο ιδιαίτερο προνόμιο; 

Το παιδί με ΔΕΠΥ όταν δεν λαμβάνει υποστήριξη παρουσιάζει ευρύτερα προβλήματα περιθωριοποίησης (και αυξημένες πιθανότητες συννοσηρότητας) που είμαι σίγουρη ότι κανένας ενδιαφερόμενος δεν θα ήθελε να ρισκάρει. Ταυτοχρόνως, όσο ένας μαθητής προχωράει στην εξειδίκευση και επιλέγει τα μαθήματα του τα πράγματα διευκολύνονται σχετικά γιατί σαφώς τα μαθήματα επιλογής πλήττονται λιγότερο από τη διάσπαση.

Κλείνοντας θα ήθελα να πω ότι μια προσωπική μου ανησυχία ήταν στο παρελθόν ότι η διάγνωση ΔΕΠΥ είναι μια ταμπέλα που δεσμεύει και προκαταβάλει. Η εμπειρία μου όμως είναι ακριβώς η αντίθετη. Από τη στιγμή που είχαμε τη διάγνωση και μιλήσαμε ανοιχτά για αυτήν ο Κωστής άρχισε να απομυθοποιεί τα προβλήματα του, να τα διαχειρίζεται και να τα αναγνωρίζει. Ταυτοχρόνως η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία επέτρεψε κατά τη διάρκεια του γυμνασίου την άριστη συνεργασία μεταξύ γονέων, καθηγητών και διεύθυνσης, η οποία έχω τη βεβαιότητα ότι θα συνεχιστεί και στο λύκειο.

Ευχαριστώ εκ των προτέρων για το χρόνο σας και τη συνεργασία.

Η μητέρα του Κωστή

http://www.adhdhellas.org/

Διαχείριση άγχους

Λιάνα Ντάλλα

Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια

Πτυχιούχος Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών

Ειδικός στην αποκατάσταση ατόμων με ανηπηρία Α.Μ.Ε.Α.

Το φυσιολογικό άγχος: Είναι η φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού μπροστά σε έναν πραγματικό κίνδυνο. Ένας μηχανισμός προστασίας που προετοιμάζει τον οργανισμό νααντιδράσει άμεσα σε απειλητικές καταστάσεις.

Για παράδειγμα, ένας μαθητής που προετοιμάζεται για τις πανελλαδικές εξετάσεις είναι φυσιολογικό να διακατέχεται από άγχος. Το άγχος σε αυτή την περίπτωση είναι δημιουργικό γιατί τον κινητοποιεί να καταβάλει μεγαλύτερες προσπάθειες ώστε να μειώσει τις πιθανότητες αποτυχίας.

Το παθολογικό άγχος: Είναι υπερβολική αντίδραση στο ερέθισμα που το προκάλεσε. Ενώ ο κίνδυνος δείχνει να έχει εξαλειφθεί, ο οργανισμός συνεχίζει να είναι σε συναγερμό αναμένοντας μια νέα πιθανή αγχογόνο κατάσταση. Το άγχος δεν βιώνεται με τον ίδιο τρόπο από όλους. Ο κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά. 
Δεν διαθέτουν όλοι τα ίδια αποθέματα ψυχικής δύναμης, ώστε να μπορούν να χειρίζονται το καθημερινό άγχος με λιγότερο για τον ίδιο συνέπειες τόσο σε ψυχικό όσο και σε σωματικό επίπεδο.

Το άγχος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να εκμηδενιστεί, γιατί ο οργανισμός βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη με τα ερεθίσματα που δέχεται από το περιβάλλον τα οποία κάθε φορά ποικίλουν. Το άγχος μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις που απαιτούν την προσαρμογή μας, να επιβιώσουμε και να κινητοποιηθούμε σε επικείμενες απειλές. Είναι φυσικά δυσάρεστο συναίσθημα, αλλά δεν είναι πάντοτε και επικίνδυνο. 
Το άγχος λοιπόν θεωρείται παθολογικό, όταν δημιουργεί προβλήματα στην καθημερινές λειτουργίες, στην πραγματοποίηση και εκπλήρωση στόχων και κατ επέκταση στην ψυχική και συναισθηματική ηρεμία.Τότε λέμε ότι ένα άνθρωπος πάσχει από κάποια αγχώδη διαταραχη.

Ταξινόμηση ψυχικών διαταραχών. Αγχώδεις διαταραχές

Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή 

Υπερβολικό άγχος και ακαθόριστη ανησυχία που καταλαμβάνει όλες τις καθημερινές δραστηριότητες του ατόμου. Τα συμπτώματα που παρατηρεί κανείς σε άτομα με ΓΑΔ είναι, η μυϊκή τάση (το τρέμουλο), εύκολη κόπωση, ταχυκαρδία, αϋπνία, ευερεθιστότητα, δυσκολία στη συγκέντρωση, ναυτία ψυχοκινητική ανησυχία κ.ά.

Διαταραχή πανικού 

Χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες προσβολές έντονου άγχους, δυσφορία τρόμου και εισβάλλουν αιφνίδια. Έχουν διάρκεια περίπου μιας ώρας και φτάνουν στην κορύφωση σε περίπου 10 λεπτά. Συνοδεύονται από: αίσθημα παλμών, εφίδρωση, τρόμο, αστάθεια, πόνος στο στήθος, ναυτία, ζάλη, τάση για λιποθυμία. Τα σωματικά συμπτώματα που εκδηλώνονται εκλαμβάνονται ως καταστροφή. 
Το άτομο έχει την αίσθηση ότι θα πεθάνει, ότι θα χάσει τον έλεγχο και θα οδηγηθεί στην τρέλα. Οι φόβοι ενισχύουν το άγχος και το άγχος με τη σειρά του καλλιεργεί φόβους για εισβολή νέων κρίσεων. 
Με τον τρόπο αυτό παγιώνεται μια χρόνια αγχογόνος κατάσταση.

Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή

Έντονες ιδεοληψίες, που επιμένουν, παρορμήσεις, ενοχλητικές, εικόνες που προκαλούν ανησυχία και άγχος. Μία καθημερινή συνεχής στερεότυπη απασχόληση με τις ίδιες καταστάσεις. 
Βιώνουν έντονα το φόβο και κάνουν αρνητικές σκέψεις ότι κάτι άσχημο θα συμβεί στους ίδιους ή στα αγαπημένα τους πρόσωπα. Το άτομο έχει πλήρη επίγνωση για αυτές τις ιδεοληψίες, αλλά αδυνατεί να απαλλαγεί από αυτές. Στην προσπάθεια του να τις καταπολεμήσει, οδηγείται σε καταναγκασμούς. 
Οι καταναγκασμοί γίνονται μ' έναν στερεότυπο τρόπο και αυστηρούς κανόνες (π.χ. πλένει επίμονα τα χέρια του).

Διαταραχές Συνδεόμενες με το Stress 

Συναντάται κυρίως σε άτομα που έχουν υποστεί ένα ισχυρό ψυχοτραυματικό σοκ (π.χ. τροχαίο ατύχημα βιασμός, απώλεια αγαπημένου προσώπου, βασανιστήρια, σεισμοί κ.α), γεγονός το οποίο για τον καθένα αν το βίωνε θα είχε ανάλογες συνέπειες στον ψυχισμό του. 
Τα κύρια συμπτώματα της διαταραχής είναι: ευερεθιστότητα, καταθλιπτικό συναίσθημα, διαταραχές του ύπνου, εφιάλτες, αναμνήσεις που επαναφέρουν το τραυματικό γεγονός και προκαλούν αναστάτωση.

Φοβικές Διαταραχές (Φοβίες).

Παράλογος και υπερβολικός φόβος από την παρουσία ή την αναμονή ενός συγκεκριμένου αντικειμένου ή κατάστασης (π.χ. ύψη, δάγκωμα από ζώο, ενέσεις, θέα αίματος, κ.α.). Το άτομο έχει επίγνωση ότι ο φόβος του είναι παράλογος και υπερβολικός. Ο ασθενής, στην προσπάθεια του να υπερνικήσει το δυσάρεστο συναίσθημα, συνειδητά επιλέγει τρόπουςδιαφυγής.

Οι φοβίες κατηγοριοποιούνται, με κριτήριο το φοβογόνο αντικείμενο. Έτσι έχουμε:

• Τις ειδικές Φοβίες (ζωοφοβίες, φοβίες στοιχείων της φύσεως, φοβίες αίματος, τραυματισμού και ενέσεων)
• υψοφοβίες
• ακροφοβίες

• κλειστοφοβίες
• Κοινωνική Φοβία. Το άτομο διακατέχεται από έντονο φόβο όταν πρόκειται να έρθει σε επαφή με κοινωνικές εκδηλώσεις. 
  Πολλές φορές ξεχνά ότι σε παρόμοιες καταστάσεις είχε καταφέρει να διατηρήσει την ψυχραιμία του και επανέρχεται στους ίδιους δυσλειτουργικούς τρόπους συμπεριφοράς. 
• Έχει αρνητική εικόνα για τον εαυτό και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Πιστεύει ότι όλοι οι άλλοι τα καταφέρνουν καλύτερα από εκείνον σε όλους τους τομείς της ζωής τους ενώ για τον εαυτό του πιστεύει ότι είναι αποτυχημένος και μονίμως εκτίθεται σε λάθη. 
• Αγοραφοβία. επίμονος φόβος του άτομου να βρίσκεται σε μέρη που αν του συμβεί για παράδειγμα μια κρίση πανικού, η δυνατότητα διαφυγής θα είναι δύσκολη. Άρα όσο πιο δύσκολη είναι η έξοδος τόσο το άγχος του εντείνεται. Συνηθισμένα μέρη που αποφεύγουν άτομα με αγοραφοβία είναι: τα super market, τα αεροπλάνα τα λεωφορεία, το μέτρο, τα μπαρ κ.λ.π.

Πρακτικές που βοηθούν στη μείωση του άγχους

- Αποσπάστε την προσοχή σας από δυσάρεστες σκέψεις και ασχοληθείτε με κάτι ευχάριστο.

- Κρατήστε σημειώσεις σε κάποιο ημερολόγιο για όσα χρειάζεται να κάνετε. Όταν έχετε πολλά πράγματα να κάνετε, οργανώστε τις ανάγκες σας σε μια λίστα με σειρά προτεραιότητας.

- Μάθετε να ελέγχετε τις σκέψεις που σας προκαλούν άγχος. Δεν ωφελεί να αγχώνεστε για πράγματα που δεν είναι στο χέρι σας να αλλάξουν.

- Μην λέτε πάντα "ναι" για να γίνεται ευχάριστος σε κάποιους, γιατί πιθανόν να αναλαμβάνεται περισσότερες υποχρεώσεις από αυτές που πραγματικά μπορείτε να κάνετε

- Αναγνωρίστε στον εαυτό σας το δικαίωμα να λέει "όχι". Το όχι δεν σημαίνει άρνηση, αντιθέτως θέτετε στους άλλους τα δικά σας όρια.

- Μοιραστείτε με αγαπημένα σας πρόσωπα τα συναισθηματικά σας. Η συμβουλή τους μπορεί να είναι πολύτιμη. Να θυμάστε ότι όταν το άγχος μοιράζεται, γίνεται το μισό.

- Βάλτε ρεαλιστικούς και πραγματοποιήσιμους στόχους. Δεν μπορείτε να τα κάνετε όλα.

- Μην φοβάστε τα λάθη. Μέσα από τα λάθη μαθαίνουμε τι να αποφεύγουμε όταν βρεθούμε σε παρόμοιες καταστάσεις.

- Μάθετε να αναπνέετε βαθιά και αργά. Το επίπεδο της έντασης ενός ανθρώπου καθρεφτίζεται στον τρόπο που αναπνέει. 

- Αφιερώστε καθημερινά λίγα λεπτά στον εαυτό σας.

- Κρατήστε στους πνεύμονες τον αέρα και στη συνέχεια εκπνεύστε αργά. Κάθε φορά που εκπνέεται νοιώστε ότι αποβάλετε το άγχος. Κάθε φορά που βιώνετε έντονο άγχος επαναλάβετε την άσκηση περίπου πέντε φορές.

http://lianadalla.gr/

Popeye village - Μάλτα