Άσκηση Εμπέδωσης στον Πλάγιο λόγο

Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσετε τα ρήματα που βρίσκονται μέσα στις παρενθέσεις ως ρήματα εξάρτησης.

1) Θα πραγματοποιήσεις αυτό που υποσχέθηκες; (Με ρώτησε…)

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2) Αν και δε με προσκάλεσαν, θα πάω. (Είπε…)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

3) Φύγε από κοντά μου. (Τη διέταξε…)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

4) Τι έχει συμβεί με τον αδερφό μου; (Αναρωτιόταν...)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

5) Σε παρακαλώ, μην πεις τίποτα σε κανέναν. (Με παρακάλεσε…)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6) Αύριο όλα τα τμήματα της Α’ Τάξης θα πάνε εκδρομή στο Αρχαιολογικό Μουσείο. (Η διευθύντρια ανακοίνωσε…)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7) Αν θέλω, μπορώ να τα πάω καλύτερα στο Β’ Τρίμηνο. (Μου απάντησε…)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

8) Είναι αδύνατο να μείνω πια σ’ αυτό το σπίτι. (Ο Πέτρος δήλωσε…)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9) Ετοιμαστείτε για επίθεση και για μια μεγάλη νίκη (Ο διοικητής τούς διατάζει…)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

10) Θα σε υποστηρίξω με όλες μου τις δυνάμεις.. (Μου υποσχέθηκε…)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

11) Γιατί είσαι τόσο προβληματισμένος; (Τον ρώτησε…)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

12) Θα σου τηλεφωνήσω. (Με διαβεβαίωσε…)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

13) Πού θα πάω διακοπές άραγε φέτος το καλοκαίρι; (Αναρωτιέται…)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

14) Μην ξεχάσεις να πάρεις μαζί σου τα ισοθερμικά γάντια. (Η μητέρα με συμβούλευσε…)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

15) Δεν έχω διαβάσει σχεδόν τίποτα για το διαγώνισμα της Ιστορίας. (Παραδέχτηκε…)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

16) Θα τον τιμωρήσω, αν δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του. (Μου ανακοίνωσε...)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

17) Είμαι αθώος. Δεν διέπραξα αυτό το απεχθές έγκλημα. (Ο κατηγορούμενος ισχυριζόταν...)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

18) Σταματήστε να μιλάτε μεταξύ σας και κάντε επιτέλους ησυχία. (Ο καθηγητής απαίτησε…)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

19) Δεν πρόκειται να δεχθώ κανένα από τα επιχειρήματά σου. (Ο πρόεδρος του δικαστηρίου απέρριψε…)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

20) Μάλλον έχεις δίκιο. (Η μητέρα μου θεωρεί…)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

21) Θα ήθελα να προσθέσω κι αυτό. (Ο συμμαθητής μας δήλωσε…)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

22) Μπορείς να μείνεις μαζί μου σήμερα γιατί δε νιώθω καλά; (Η Κατερίνα με παρακάλεσε…)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

23)   Φοβάμαι μήπως έχω πυρετό και αρρωστήσω.(Ο πατέρας μου ανησυχεί…)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

24) Μη βγεις έξω σήμερα! Είπαν ότι θα έχει άσχημο καιρό.(Οι γονείς μου με απέτρεψαν…)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

25) Σε συμπαθώ και σε εκτιμώ. (Με διαβεβαίωσε…)

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

Περί ρατσισμού…

Ένα κοινωνικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στην πόλη μας και γενικότερα στην κοινωνία μας είναι ο ρατσισμός. Λέγοντας ρατσισμό εννοούμε το δόγμα που αναπτύσσεται με σύνδεσμο συγκεκριμένα γνωρίσματα, όπως εθνικά, θρησκευτικά, πολιτιστικά, προκειμένου να αναγάγει μια ομάδα (κοινωνική, φυλετική, θρησκευτική) ως κατώτερη των άλλων.

Το πιο συνηθισμένο είδος ρατσισμού είναι ο φυλετικός ρατσισμός. Οι ρατσιστές πιστεύουν ότι οι άνθρωποι που ανήκουν σε διαφορετική φυλή είναι κατώτεροι από τους ίδιους, διότι θεωρούν ότι υπάρχουν βιολογικές διαφορές μεταξύ των φυλών, έτσι προσδιορίζουν την ανωτερότητα ή την κατωτερότητά τους.

Στην κοινωνία μας υπάρχουν πολλά άτομα που έχουν έρθει μετανάστες στην χώρα μας για να βρουν μια καλή δουλειά και να εξασφαλίσουν ένα άνετο και αξιοπρεπές μέλλον στα παιδιά τους. Αυτοί οι άνθρωποι που ήρθαν στη χώρα μας για να διορθώσουν την ζωή τους, βρίσκονται αντιμέτωποι με αρνητικά, επικριτικά σχόλια για την γλώσσα τους, την εμφάνισή τους καθώς επίσης για την θρησκεία τους και για την διαφορετικότητα του χρώματός τους. Συνήθως οι ρατσιστές δεν στηρίζονται σε βάσιμες αποδείξεις για αυτά που λένε, απλά σε αβάσιμες προκαταλήψεις. Είναι πολλές οι φορές που ακούμε ανθρώπους γύρω μας να αποκαλούν κάποιον με ονομασίες εθνοτήτων αποδίδοντάς τους υβριστική σημασία. Όλα αυτά γίνονται γιατί υποτίθεται ότι οι μετανάστες είναι διαφορετικοί και αρκετοί είναι αυτοί οι οποίοι θεωρούν ότι το διαφορετικό είναι κακό. Επιπλέον, δεν υπολογίζουν τα δικαιώματα που έχουν οι μετανάστες επειδή οι ίδιοι βρίσκονται σε ξένο τόπο. Έτσι οι ρατσιστές θεωρούν ότι μπορούν να καταπατούν κάθε δικαίωμά τους αλλά έχουν και την απαίτηση να εκτελούν τις υποχρεώσεις τους.

της  Ηλιάνας Καλλιώρα

Ερωτήσεις

1) Να δώσετε ένα δικό σας τίτλο στο κείμενο.

……………………………………………………………………………………………………………………

2) Στην τελευταία παράγραφο (Στην κοινωνία μας … τις υποχρεώσεις τους) να δώσετε το διάγραμμά της (Θεματική Περίοδος, Σχόλια-Λεπτομέρειες, Κατακλείδα) και να εντοπίσετε τους τρόπους ανάπτυξής της.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3) Ποιο είναι το πιο συνηθισμένο είδος ρατσισμού σύμφωνα με τη συγγραφέα; Συμφωνείτε με την άποψή της; Να δικαιολογήσετε με επιχειρήματα την απάντησή σας.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4) Ποιοι λόγοι οδηγούν έναν άνθρωπο να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να μεταναστεύσει σε έναν άλλο τόπο, σύμφωνα με το κείμενο; Εσείς μπορείτε να εντοπίσετε κι άλλες αιτίες που οδηγούν στη μετανάστευση;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5) Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις από την ενεργητική στην παθητική σύνταξη και αντίστροφα.

· «Πολλοί μετανάστες βρίσκονται αντιμέτωποι με αρνητικά και επικριτικά σχόλια»

……………………………………………………………………………...............................................

· «Οι ρατσιστές θεωρούν ότι μπορούν να καταπατούν κάθε δικαίωμα των μεταναστών»

……………………………………………………………………………………………………………………..

6) Να καταγράψετε ένα συνώνυμο και ένα αντώνυμο των παρακάτω λέξεων:

	Συνώνυμο
αντιμετωπίζουμε
εννοούμε
είδος
υπάρχουν
δουλειά
εμφάνιση
διαφορετικό

	Αντώνυμο
κατώτερη
διαφορετική
αξιοπρεπές
δικαιώματα
καταπατούν
υποχρεώσεις
συνήθως

ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (ΕΥΘΕΙΕΣ & ΠΛΑΓΙΕΣ)

Οι ερωτηματικές προτάσεις, γνωστές και ως ευθείες ερωτήσεις, είναι ανεξάρτητες προτάσεις (κύριες προτάσεις) που κανονικά χρησιμοποιούμε για να ζητήσουμε μια πληροφορία καθώς και για  να εκφράσουμε μια παράκληση ή μια προσταγή.

Όταν μια ερωτηματική πρόταση δεν εκφέρεται στην αρχική της μορφή (δηλαδή ευθέως και με ερωτηματικό στο τέλος) αλλά εντάσσεται σε μια άλλη φράση ή πρόταση, ονομάζεται πλάγια ερωτηματική πρόταση.

Παράδειγμα:

· «Πώς πέρασες χθες στην εκδρομή;» (Ευθεία ερωτηματική πρόταση)

· Ο φίλος του τον ρώτησε πώς τα πέρασε χθες στην εκδρομή. (Πλάγια ερωτηματική πρόταση)

Οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις έπονται συνήθως μετά από τα ακόλουθα ρήματα και τις ακόλουθες εκφράσεις:

· ρωτώ, απορώ, απαντώ

· λέω, εξηγώ, δείχνω…

· θυμάμαι, ξεχνώ, υπενθυμίζω, ισχυρίζομαι…

· σκέφτομαι, αναλογίζομαι, λογαριάζω, αναρωτιέμαι….

· εκφράζω, νομίζω, συμβουλεύω, ανακοινώνω,

· διατάζω, φαντάζομαι, παρακαλώ, απαιτώ, υπενθυμίζω…

· βλέπω, ακούω…

· καταλαβαίνω, αντιλαμβάνομαι, μαθαίνω, ξέρω, γνωρίζω, αγνοώ…

· δεν είμαι βέβαιος, δεν έχω βεβαιότητα, δεν έλαβα γνώση, δε βρίσκω εξήγηση, δεν πήρα είδηση

Οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις είναι ονοματικές, όπως και οι ειδικές, οι ενδοιαστικές και οι βουλητικές) και επομένως λειτουργούν συντακτικά ως τους ακόλουθους ονοματικούς προσδιορισμούς:

· Υποκείμενο απρόσωπων εκφράσεων (Π.χ. Είναι αξιοθαύμαστο τι έχει πετύχει στη ζωή του μέχρι σήμερα.)

· Αντικείμενο των ρημάτων από τα οποία εξαρτώνται (Π.χ. Δεν καταλαβαίνω πού ήσουν χθες όλη τη μέρα.)

· Επεξήγηση σε λέξη της κύριας πρότασης (Π.χ. Ένα έχω να σε ρωτήσω, πώς  αισθάνεσαι τώρα.)

Άσκηση Εμπέδωσης στις Πλάγιες Ερωτηματικές Προτάσεις

Να αναγνωρίσετε τις πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις που ακολουθούν (εξάρτηση, εισαγωγή, συντακτική λειτουργία) και να τις μετατρέψετε  σε αντίστοιχες ευθείες ερωτήσεις:

1)   Ρώτησα τον αδερφό μου μήπως θέλει να παίξουμε μαζί μπάλα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

2)   Δεν υπάρχει πληροφορία αν θα απεργήσουν αύριο οι νοσοκομειακοί ιατροί .

…………………………………………………………………………………………………………………………………

3)   Η σκέψη μου ήταν κυρίως αυτή, πώς θα ζήσω την οικογένειά μου χωρίς να έχω δουλειά.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

4)   Αυτό μόνο δε σκέφτηκα, τι θα συνέβαινε αν οι γονείς μου μάθαιναν την αλήθεια.

…………………………………………………………………………………………………………………………

5)   Είναι ζήτημα αν κοιμήθηκα καθόλου χθες το βράδυ.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

6)   Δεν ξέρεις πόσο μου έχεις λείψει.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

7)   Δεν έχω ιδέα πού βρίσκεται αυτή η οδός.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

8)   Είναι αξιοπερίεργο πώς πέρασε στο Πανεπιστήμιο με τόσο λίγο διάβασμα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

9)   Δεν ήξερα αν έβλεπα μπροστά μου την παλιά μου συμμαθήτρια από το Δημοτικό ή κάποια που της έμοιαζε.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

10)   Είναι παράξενο πώς συνέβη αυτό το τροχαίο ατύχημα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

11)   Δεν είμαι βέβαιος αν έγραψα καλά στο διαγώνισμα των Μαθηματικών.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

12)   Αναλογίσου τι ωραία που θα ήταν αν είχαμε διακοπές..

…………………………………………………………………………………………………………………………………

13)   Με ρώτησε ποιο λεωφορείο να πάρει για να πάει στην πλατεία Συντάγματος.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

14)   Αμφιβάλλω αν θα καταφέρει να έρθει στη γιορτή μου.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

15)   Δεν είναι ζήτημα αν δεν έχεις καλά ρούχα μαζί σου.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

16)   Η Διευθύντρια του σχολείου πρότεινε να επισκεφτούμε τη Χαλκίδα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

17)   Η φίλη μου με παρακάλεσε να μην απαντήσω σ’ αυτό το τηλεφώνημα.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

18)   Δε θα σου πω εγώ πώς πρέπει να συμπεριφέρεσαι.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

19)   Όλοι αναρωτιόμαστε μήπως η αθρόα μετανάστευση των τελευταίων μηνών έχει αρνητικές συνέπειες για τη χώρα μας.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

Άσκηση  Λεξιλογίου

   Να επιλέξετε ποια από τις δύο λέξεις που προτείνονται ταιριάζει καλύτερα στις ακόλουθες προτάσεις:

  1. Έμεινε (κλεινός, κλεισμένος)στο δωμάτιό του για τρεις μέρες.

  2. Ο (ευσταθής, ευσταλής) νεαρός μας εντυπωσίασε όλους.

 3. Στον αέρα περιέχονται (αμελείς, αμελητέες) ποσότητες ευγενών αερίων.

 4. Η σύγκρουση των φανατισμένων οπαδών ήταν(αναπόσπαστη, αναπόφευκτη).

 5. Η (αναμόρφωση, αναμόχλευση) του θέματος δημιούργησε ποικίλες αντιδράσεις.

 6.    Η αρμόδια υπηρεσία (αποδοκίμασε, αποδύθηκε) των ευθυνών της.

 7. Οι απεργοί (αποπερατώθηκαν, αποπειράθηκαν) να εισβάλλουν στην αίθουσα.

  8. Με (απτά, απτόητα) παραδείγματα ο δάσκαλος κατόρθωσε να κάνει τους μαθητές του να κατανοήσουν το αξίωμα.

  9. Οι τρομοκράτες είναι (αυτοτελείς, αυτόκλητοι) προστάτες της κοινωνίας.

10. Η εκτέλεση του αντιπλημμυρικού έργου είναι στη (διάθεση, δικαιοδοσία) της Νομαρχίας.

11. Περίμενε υπομονετικά πολύ καιρό αλλά στο τέλος ήρθε η (δικαιοσύνη, δικαίωση).

12. Λόγω της κρισιμότητας της κατάστασής του αποφασίστηκε να (μεταβιβαστεί, μεταφερθεί) σε νοσοκομείο της πρωτεύουσας.

13. Η (έγερση, εξέγερση) πνίγηκε στο αίμα .

  14. Με (εικασίες, ικεσίες) κι όχι συγκεκριμένες αποδείξεις δεν μπορείς να γίνεις πιστευτός.

15. Δεν μπόρεσε ν’ αντέξει την (έγκριση, κατάκριση) της μικρής κοινωνίας και γι’ αυτό έφυγε.

16. Σύσσωμη η αντιπολίτευση κατέθεσε πρόταση (μορφής, μομφής) στη βουλή για τις τελευταίες ενέργειες της κυβέρνησης.

  17. Η περιπέτειά τους ευτυχώς είχε (αίσιο, πετυχημένο) τέλος.

  18. (Οικειοθελώς, εσκεμμένα) σου έκανα αυτήν την ερώτηση για να δω τις αντιδράσεις σου.

      19. Όλη τη μέρα είχα το (προαίσθημα, συναίσθημα) ότι θα συμβεί κάτι ευχάριστο.

20. Κάθε ποδοσφαιρική ομάδα (μετράει, αριθμεί) έντεκα παίκτες.