Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Β' Γυμνασίου

Ασκήσεις Εμπέδωσης

ΕΝΟΤΗΤΑ 13^η

1. Να συμπληρωθούν τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος στην Υποτακτική μέσης φωνής:

·   Τί …………………………….. (πράττομαι, α΄ πληθ. αόρ.);

·   Ἐάν  …………………………… ἡ  πόλις,  οἱ  πολῖται  εὐτυχοῦσιν  (αὒξομαι, γ’ ενικ. ενεστ.).

·   Παρασκευάζομαι,   ἵνα  ………………………………. τοὺς    φίλους   (δέχομαι,  α’ ενικ. αόρ.).

·   Ἐὰν  ὁ  ἄρχων τῷ λόγῳ…………………………., καλῶς διοικεῖ (πείθομαι, γ’ ενικ. ενεστ.).

·   ……………………… (θύομαι, α’ πληθ. ενεστ.) τοῖς θεοῖς, ἵνα καλῶς βαίνῃ ἡ ἐκστρατεία.

·   ……………………… (βούλομαι, α΄ πληθ. ενεστ.) ἀγαθοὶ πολῖται εἶναι, ὦ συμπολῖται.

·   Ὁ διδάσκαλος  εὐτυχὴς  ἐστι,  ἐὰν   οἱ   μαθηταὶ   ὀρθῶς   …………………………….. (ἀποκρίνομαι, γ’ πληθ. ενεστ.).

·   Ὁ ὀκνηρὸς  προφάσεις  εὑρίσκει,  ἵνα …………………………. τὰ   δέοντα   ποιῆσαι (ἀναβάλλομαι, γ’ ενικ. ενεστ.).

·   ………………………. (ἀμύνομαι, α΄ πληθ. ενεστ) τοὺς πολεμίους, ὦ συμπολῖται.

·   Οὗτοι άκούουσι τῶν ασμάτων, ἵνα ………………….. τῇ μουσικῇ (τέρπομαι, γ’ πληθ. ενεστ.).

·   Οἱ ἀκοντισταὶ βάλλουσι τοῖς ἀκοντίοις, ἵνα ……………………….. τοὺς πολεμίους (τρέπομαι, γ’ πληθ. ενεστ.).

·   Πέρσαι παρασκευάζονται, ἵνα ………………….. ἐπὶ τοὺς Ελληνας (στρατεύομαι, γ’ πληθ. αόρ.).

ENOTHTA 12^η   (Πρωτότυπο κείμενο-Μετάφραση)

«Τα φαινόμενα απατούν»

Ἔστωσαν δύο ἁμαρτωλοί, ὁ μέν κολαζόμενος, ὁ δέ μή κολαζόμενος. Μή λέγε, μακάριος οὗτος, ὅτι πλουτεῖ, ὀρφανούς ἀποδύει, χήρας βιάζεται. Καίτοι οὐ νοσεῖ, ἀλλ’ ἁρπάζων εὐδοκιμεῖ, τιμῆς μεγάλης ἀπολαύει καί δυναστείας, οὐδέν τῶν ἀνθρωπίνων κακῶν ὑπομένει  ἀλλά τοῦτον μάλιστα θρήνει, ὅτι και νοσεῖ, και οὐ θεραπεύεται. Ἐάν ἴδῃς τινά ὑδέρῳ κατεχόμενον, καί μή τρέχοντα πρός τόν ἰατρόν, ἀλλά τράπεζαν ἔχοντα Συβαριτικήν, μεθύοντα καί ἐπιτείνοντα τήν νόσον, μακαρίζεις τοῦτον, ἤ ταλανίζεις; Ἐάν δέ ἕτερον ἴδῃς ὑδέρῳ κατεχόμενον, ἰατρικῶν ἀπολαύοντα χειρῶν, λιμῷ ἑαυτόν ἐκδιδόντα, φαρμάκοις προσκαρτεροῦντα πικροῖς, οὐχί τοῦτον πολύ μᾶλλον ἐκείνου μακαρίζεις; Ὡμολόγηται ὁ μέν γάρ νοσεῖ, καί οὐ θεραπεύεται ὁ δέ νοσεῖ, καί ἀπολαύει ἰατρείας. Ἐπίπονος μέν ἡ ἰατρεία, ἀλλ’ ὠφέλιμον αὐτῆς τό τέλος. Οὕτως ἐστί καί ἐν τῷ παρόντι βίῳ. Ἰωάννης Χρυσόστομος,  Περί Λαζάρου, ΡG 48.1030-1031 (διασκευή)

Ας υποθέσουμε ότι υπάρχουν δυο κατηγορίες αμαρτωλών, ο ένας είναι αυτός που τιμωρείται, ενώ ο άλλος αυτός που δεν τιμωρείται. Να μη λες ότι (αυτός που δεν τιμωρείται) είναι ευτυχισμένος, γιατί έχει πλούτη, γδύνει ορφανά, και (χρησιμοποιεί βία) επιτίθεται στις χήρες. Και πράγματι δεν νιώθει αδύναμος, αλλά αρπάζοντας προοδεύει και απολαμβάνει μεγάλη τιμή και εξουσία και δεν υποφέρει από καμιά ανθρώπινη δυστυχία· αλλά αυτόν πάρα πολύ να τον θρηνείς, γιατί είναι πραγματικά άρρωστος και δεν θεραπεύεται. Αν δεις κάποιον που πάσχει από υδρωπικία να μην τρέχει στο γιατρό, αλλά να κάθεται σε βαρυφορτωμένο με εδέσματα τραπέζι, να μεθά και να επιδεινώνει την αρρώστια, αυτόν τον καλοτυχίζεις ή τον θεωρείς δυστυχισμένο;  Ενώ αν δεις έναν άλλο που πάσχει από υδρωπικία να απολαμβάνει ιατρικής φροντίδας, να αποφεύγει το φαγητό, να παίρνει με υπομονή πικρά φάρμακα, αυτόν δεν τον θεωρείς πολύ πιο ευτυχισμένο από εκείνον; Είναι κοινά αποδεκτό: γιατί, ο ένας είναι άρρωστος και δεν θεραπεύεται ενώ ο άλλος ασθενεί και ωφελείται από την θεραπεία. Η θεραπεία είναι επίπονη, αλλά ο σκοπός της ωφέλιμος. Έτσι συμβαίνει και στην παρούσα ζωή.

Φύλλο Εργασίας – Ενότητα 12^η

  1) Να τοποθετήσετε τις παρακάτω λέξεις στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:

οὗτος:	ἰατρόν:
ὀρφανούς:	(τῷ) παρόντι βίῳ:
ἁρπάζων:	ἐπίπονος ἰατρεία:
τιμῆς:	ἀνθρωπίνων κακῶν:
δυναστείας:	ἐκείνου:
λιμῷ:	τράπεζαν:
φαρμάκοις:	τινά:
(τό) τέλος:	αὐτῆς

  2) Να τοποθετήσετε τα ρήματα στο ίδιο πρόσωπο των άλλων εγκλίσεων + απρφ + μτχ.

Οριστική	ἀποδύει	ἐστί	μακαρίζεις
Υποτακτική				θεραπεύσωμεν
Ευκτική
Προστακτική
Απαρέμφατο
Μετοχή

  3) Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της Στήλης Α’ με την ερμηνεία τους στη Στήλη Β’. Στη συνέχεια να σχηματίσετε προτάσεις με τις λέξεις της Α’ Στήλης.

(ΠΡΟΣΟΧΗ: δύο λέξεις της Στήλης Β’ περισσεύουν)

Στήλη Α’	Στήλη Β’
αυτοτέλεια	αναποτελεσματικός
ατέλεια	ελλιπής, χωρίς φόρους
εντέλεια	Αυτός που αποβλέπει στο προσωπικό του συμφέρον
ατελέσφορος	Ανεξαρτησία
ατελής	Υποδούλωση
ευτελής	Φθηνός
υποτελής	Τελειότητα
ιδιοτελής	Πολυέξοδος
τελεσίδικος	Ελάττωμα
πολυτελής	Πολυδιάστατος
	Οριστικός, αμετάκλητος
	υπόδουλος

ENOTHTA 11^η   (Πρωτότυπο κείμενο-Μετάφραση)

«Ο σεβασμός προς τους γονείς μέλημα του νόμου»

Ὅς ἄν τολμήσῃ πατέρα ἤ μητέρα ἤ τούτων πατέρας ἤ μητέρας τύπτειν, πρῶτον μέν ὁ προστυγχάνων βοηθείτω, και ὁ μέν μέτοικος ἤ ξένος εἰς προεδρίαν τῶν ἀγώνων καλείσθω βοηθῶν, μή βοηθήσας δέ ἀειφυγίαν ἐκ τῆς χώρας φευγέτω ὁ δέ μή μέτοικος βοηθῶν μέν ἔπαινον ἐχέτω, μή βοηθῶν δέ, ψόγον δοῦλος δέ βοηθήσας μέν ἐλεύθερος γιγνέσθω, μή βοηθήσας δέ πληγάς ἑκατόν τῇ μάστιγι τυπτέσθω. Ἐάν δέ τις ὄφλῃ δίκην αἰκίας γονέων, πρῶτον μέν φευγέτω ἀειφυγίαν ἐξ ἄστεως εἰς τήν ἄλλην χώραν καί πάντων ἱερῶν εἰργέσθω, κατελθών δέ θανάτῳ ζημιούσθω. Ἐάν δέ τις ἐλεύθερος τῷ τοιούτῳ συμφάγῃ ἤ συμπίῃ ἤ τινα τοιαύτην ἄλλην κοινωνίαν κοινωνήσῃ ἤ και μόνον ἐντυγχάνων που προσάπτηται ἑκών, μήτε εἰς ἱερόν ἔλθῃ μηδέν μήτ’ εἰς ἀγοράν μήτ’εἰς πάλιν ὅλως πρότερον ἤ καθήρηται.

Όποιος τυχόν τολμήσει να χτυπήσει τον πατέρα ή την μητέρα του ή τον πατέρα ή τη μητέρα αυτών (των γονιών), πρώτα ας βοηθήσει (το θύμα) ο πρώτος τυχών, και ο μέτοικος ή ο ξένος που βοηθάει να καλείται σε τιμητική θέση στους αγώνες, αν όμως δεν βοηθήσει να απελαύνεται από τη χώρα για όλη του τη ζωή· και αυτός που βοηθά χωρίς να είναι μέτοικος να επαινείται, αλλά αν δεν βοηθήσει να ψέγεται· και αν βοηθήσει δούλος να κερδίζει την ελευθερία του, αλλά αν δεν βοηθήσει να μαστιγώνεται με εκατό χτυπήματα. Και αν κάποιος καταδικαστεί για βιαιοπραγία προς τους γονείς, πρώτα να απελαύνεται για όλη του τη ζωή από την πόλη σε άλλη χώρα και να αποκλείεται από κάθε ιερή τελετή, και αν γυρίσει από την εξορία, να τιμωρείται με την ποινή του θανάτου. Αν κάποιος ελεύθερος φάει μαζί με έναν τέτοιο ή πιει μαζί του ή έχει κάποια άλλη τέτοια σχέση ή συναντώντας τον κάπου έρθει σε επαφή μαζί του με τη θέλησή του, να μη μετέχει σε θρησκευτικές τελετές, ούτε να συμμετέχει στην αγορά και γενικά στα θέματα της πόλης παρά μόνον αφού εξαγνιστεί.

Φύλλο Εργασίας – Ενότητα 11^η

     1) Να επιλέξετε την κατάλληλη λέξη από το Λεξιλογικό Πίνακα (σελ. 86) για να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις:

 ·Η οικονομία της χώρας πλήττεται από τους ………………………………….. που αποκρύπτουν το εισόδημά τους.

 ·Το σχέδιο ……………………………… του κρατούμενου ήταν έτοιμο από καιρό.

 ·…………………………………….. στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο πιστεύοντας ότι θα δικαιωθεί.

 ·Εγκαταλείπει γρήγορα κάθε προσπάθεια, επειδή είναι ……………………………..

 ·Η οικογένειά του τον ……………………………… στο εξωτερικό.

 ·…………………………………… στην Ελληνική Πρεσβεία για να του δοθεί άσυλο.

 ·Ο θάνατος ήταν σίγουρος και ……………………………….

 ·Δεν εμφανίστηκε στο δικαστήριο και γι’ αυτό κηρύχθηκε ……………………………….

 ·Στον πόλεμο δεν επιτρέπεται να είσαι ………………………………..

 ·Του μιλούσα αλλά δεν με άκουγε. Ήταν πολύ …………………………………..

     2) Να εντοπίσετε στο κείμενο της 11^ης Ενότητας λέξεις της αρχαίας ελληνικής ομόρριζες με τις παρακάτω:

Εκκλησία		Κάθαρση		Πατροκτόνος
Καταφύγιο		Ακοινώνητος		Μητριαρχία
Σχέση		Ποτό		Άτολμος
Κάθειρξη		Φαγώσιμο		Αλλόγλωσσος
Αφή		Πρωτογενής		Αφιλόξενος

     3) Να τοποθετήσετε τις ακόλουθες λέξεις στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:

πατέρα		πληγάς		(τῶν) ἱερῶν
τούτων		(τῇ) μάστιγι		τινά
μέτοικος		(τῆς) αἰκίας		πόλιν
(τήν) προεδρίαν		γονέων		(ὁ) προστυγχάνων
τῶν ἀγώνων		(τοῦ) ἂστεως		(τόν) ἔπαινον

     4) Να τοποθετήσετε τα ρήματα στις υπόλοιπες εγκλίσεις + απρφ + μτχ.

Οριστική		τύπτουσι
Υποτακτική			φεύγητε	κοινωνήσῃ
Ευκτική
Προστακτική	ἐχέτω
Απαρέμφατο
Μετοχή