ENOTHTA 11^η   (Πρωτότυπο κείμενο-Μετάφραση)

«Ο σεβασμός προς τους γονείς μέλημα του νόμου»

Ὅς ἄν τολμήσῃ πατέρα ἤ μητέρα ἤ τούτων πατέρας ἤ μητέρας τύπτειν, πρῶτον μέν ὁ προστυγχάνων βοηθείτω, και ὁ μέν μέτοικος ἤ ξένος εἰς προεδρίαν τῶν ἀγώνων καλείσθω βοηθῶν, μή βοηθήσας δέ ἀειφυγίαν ἐκ τῆς χώρας φευγέτω ὁ δέ μή μέτοικος βοηθῶν μέν ἔπαινον ἐχέτω, μή βοηθῶν δέ, ψόγον δοῦλος δέ βοηθήσας μέν ἐλεύθερος γιγνέσθω, μή βοηθήσας δέ πληγάς ἑκατόν τῇ μάστιγι τυπτέσθω. Ἐάν δέ τις ὄφλῃ δίκην αἰκίας γονέων, πρῶτον μέν φευγέτω ἀειφυγίαν ἐξ ἄστεως εἰς τήν ἄλλην χώραν καί πάντων ἱερῶν εἰργέσθω, κατελθών δέ θανάτῳ ζημιούσθω. Ἐάν δέ τις ἐλεύθερος τῷ τοιούτῳ συμφάγῃ ἤ συμπίῃ ἤ τινα τοιαύτην ἄλλην κοινωνίαν κοινωνήσῃ ἤ και μόνον ἐντυγχάνων που προσάπτηται ἑκών, μήτε εἰς ἱερόν ἔλθῃ μηδέν μήτ’ εἰς ἀγοράν μήτ’εἰς πάλιν ὅλως πρότερον ἤ καθήρηται.

Όποιος τυχόν τολμήσει να χτυπήσει τον πατέρα ή την μητέρα του ή τον πατέρα ή τη μητέρα αυτών (των γονιών), πρώτα ας βοηθήσει (το θύμα) ο πρώτος τυχών, και ο μέτοικος ή ο ξένος που βοηθάει να καλείται σε τιμητική θέση στους αγώνες, αν όμως δεν βοηθήσει να απελαύνεται από τη χώρα για όλη του τη ζωή· και αυτός που βοηθά χωρίς να είναι μέτοικος να επαινείται, αλλά αν δεν βοηθήσει να ψέγεται· και αν βοηθήσει δούλος να κερδίζει την ελευθερία του, αλλά αν δεν βοηθήσει να μαστιγώνεται με εκατό χτυπήματα. Και αν κάποιος καταδικαστεί για βιαιοπραγία προς τους γονείς, πρώτα να απελαύνεται για όλη του τη ζωή από την πόλη σε άλλη χώρα και να αποκλείεται από κάθε ιερή τελετή, και αν γυρίσει από την εξορία, να τιμωρείται με την ποινή του θανάτου. Αν κάποιος ελεύθερος φάει μαζί με έναν τέτοιο ή πιει μαζί του ή έχει κάποια άλλη τέτοια σχέση ή συναντώντας τον κάπου έρθει σε επαφή μαζί του με τη θέλησή του, να μη μετέχει σε θρησκευτικές τελετές, ούτε να συμμετέχει στην αγορά και γενικά στα θέματα της πόλης παρά μόνον αφού εξαγνιστεί.

Φύλλο Εργασίας – Ενότητα 11^η

     1) Να επιλέξετε την κατάλληλη λέξη από το Λεξιλογικό Πίνακα (σελ. 86) για να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις:

 ·Η οικονομία της χώρας πλήττεται από τους ………………………………….. που αποκρύπτουν το εισόδημά τους.

 ·Το σχέδιο ……………………………… του κρατούμενου ήταν έτοιμο από καιρό.

 ·…………………………………….. στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο πιστεύοντας ότι θα δικαιωθεί.

 ·Εγκαταλείπει γρήγορα κάθε προσπάθεια, επειδή είναι ……………………………..

 ·Η οικογένειά του τον ……………………………… στο εξωτερικό.

 ·…………………………………… στην Ελληνική Πρεσβεία για να του δοθεί άσυλο.

 ·Ο θάνατος ήταν σίγουρος και ……………………………….

 ·Δεν εμφανίστηκε στο δικαστήριο και γι’ αυτό κηρύχθηκε ……………………………….

 ·Στον πόλεμο δεν επιτρέπεται να είσαι ………………………………..

 ·Του μιλούσα αλλά δεν με άκουγε. Ήταν πολύ …………………………………..

     2) Να εντοπίσετε στο κείμενο της 11^ης Ενότητας λέξεις της αρχαίας ελληνικής ομόρριζες με τις παρακάτω:

Εκκλησία		Κάθαρση		Πατροκτόνος
Καταφύγιο		Ακοινώνητος		Μητριαρχία
Σχέση		Ποτό		Άτολμος
Κάθειρξη		Φαγώσιμο		Αλλόγλωσσος
Αφή		Πρωτογενής		Αφιλόξενος

     3) Να τοποθετήσετε τις ακόλουθες λέξεις στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού:

πατέρα		πληγάς		(τῶν) ἱερῶν
τούτων		(τῇ) μάστιγι		τινά
μέτοικος		(τῆς) αἰκίας		πόλιν
(τήν) προεδρίαν		γονέων		(ὁ) προστυγχάνων
τῶν ἀγώνων		(τοῦ) ἂστεως		(τόν) ἔπαινον

     4) Να τοποθετήσετε τα ρήματα στις υπόλοιπες εγκλίσεις + απρφ + μτχ.

Οριστική		τύπτουσι
Υποτακτική			φεύγητε	κοινωνήσῃ
Ευκτική
Προστακτική	ἐχέτω
Απαρέμφατο
Μετοχή

Γιώργος Ιωάννου  «Να 'σαι καλά, δάσκαλε!»

1. Τι είδους αφηγηματικό κείμενο είναι αυτό που διαβάσατε και γιατί;

α) μυθιστόρημα ……………………………………………………………………………………………

β) διήγημα …………………………………………………………………………………………………..

γ) άρθρο ……………………………………………………………………………………………………...

2. Να αιτιολογήσετε τον τίτλο του κειμένου:

3. Πώς παρουσιάζεται ο χαρακτήρας του δασκάλου στην πρώτη παράγραφο; Να υπογραμμίσετε τις λέξεις ή φράσεις που σκιαγραφούν την προσωπικότητά του.  

4. Με ποιους τρόπους προσπαθεί ο δάσκαλος αρχικά να φέρει κοντά στην παράδοση τους μαθητές του;

5. Ο συγκεκριμένος δάσκαλος χρησιμοποιεί τη διδακτική μέθοδο του «σχολείου εργασίας». Να την παρουσιάσετε. Κατά τη γνώμη σας, βρήκε ανταπόκριση στους μαθητές αυτό το μοντέλο σχολικής διδασκαλίας;

6. Να σχολιάσετε την πονηριά του αφηγητή-μαθητή. Γιατί κατέφυγε στη λύση της αντιγραφής;  

7. «Δεν είναι μυστήριο δάσκαλε. Όχι μόνο … όταν το ξαναπήρε»: με μελαγχολική διάθεση ο αφηγητής διατυπώνει μια πρόβλεψη. Ποια είναι αυτή και τι εννοεί; 

8. Ποιες αφηγηματικές τεχνικές εντοπίζονται στο κείμενο; Να τις δικαιολογήσετε επικαλούμενοι συγκεκριμένα χωρία του αποσπάσματος:

9. Η γλώσσα του κειμένου είναι: 
α) απλή, καθημερινή, δημοτική 
β) καθαρεύουσα 
γ) επαρχιώτικη, λαϊκή 
και γιατί;

10. Το ύφος του κειμένου θεωρείται νοσταλγικό, μελαγχολικό, εξομολογητικό και ελαφρώς ειρωνικό. Να τεκμηριώσετε τους πιο πάνω χαρακτηρισμούς:

11. Να αντιστοιχίσετε τις προτάσεις της Στήλης Α’ με τα κατάλληλα σχήματα λόγου της Στήλης Β’: (ένα δεδομένο της Στήλης Β’ περισσεύει)

ΣΤΗΛΗ Α’	ΣΤΗΛΗ Β’
«Ο καθηγητής μας έφεγγε πια ολόκληρος»	1. αντίθεση
«Πιστά, πιστά, όσο μπορείτε πιο πιστά»	2. ασύνδετο σχήμα
«Σαν ένας θησαυρός κρυφός και αλογάριαστος»	3. οπτικοακουστική εικόνα
«Έφερνε δίσκους, μαγνητόφωνα, σλάιντς»	4. μεταφορά
«Όσο τα άλλα τραγουδούσαν, αγόρια και κορίτσια χόρευαν…»	5. παρήχηση
«Δεν είναι δική σας δουλειά να τα διορθώσετε»	6. επανάληψη
	7. παρομοίωση

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα

Ενότητα 10^η / Β1. Λεξιλογικός πίνακας

  Αφού μελετήσετε προσεκτικά το Λεξιλογικό Πίνακα του σχολικού βιβλίου (σελ. 78), να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις:

  1. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ………………………………………. στην Αθήνα το 1896.

  2. …………………………………….. σε ηλικία 90 ετών. Έφυγε πλήρης ημερών.

  3. Δεν έχουν παντρευτεί αλλά απλώς ………………………………….

 4. Πρέπει να πάρεις …………………………………….. αλλιώς δεν θα σου περάσει η ίωση.

5. Σε μεγάλη ηλικία αποφάσισε να μιλήσει για τον εαυτό της και συνέγραψε την ………………………………………… της.

 6. Η γραπτή εξιστόρηση της ζωής και του έργου ενός σημαντικού προσώπου ονομάζεται …………………………………………

 7. Η αστυνομία συνέλαβε ορισμένους …………………………… μετανάστες και προχώρησε στην άμεση απέλασή τους.

  8. Πολλή συζήτηση γίνεται στην Ευρώπη για τη …………………………………. του ελληνικού χρέους.

  9. Είναι ένας ………………………… τύπος που λατρεύει τα βουνά και το χειμώνα.

10. Στο σημερινό ωρολόγιο πρόγραμμα σπουδών του Γυμνασίου έχουν ενσωματωθεί και οι ………………………………………….. δράσεις.

  11. Το …………………………………. επίπεδο πολλών χωρών της Αφρικής είναι ιδιαίτερα χαμηλό.

  12. Δεν την αντέχω πλέον. Μου έχει κάνει το βίο ………………………………….

  13. Στη μέση της πλατείας στέκεται ένας …………………………………. πλάτανος. Ζει πάρα πολλά χρόνια.

  14. Καταδικάστηκε από το δικαστήριο σε …………………………. δεσμά.

  15. Περιμένει με ανυπομονησία και αγωνία τα αποτελέσματα της ……………………………..

  16. Είναι άνθρωποι της ………………………….. που αγωνίζονται για την εξασφάλιση των βασικών μέσων της ζωής.

  17. Αποφάσισαν να υπογράψουν ένα σύμφωνο …………………………… αντί να τελέσουν το γάμο τους στο Δημαρχείο.

  18. Ο βάτραχος είναι ένα ……………………………….. ζώο.

  19. Οι ορειβάτες κατόρθωσαν να …………………………….  μένοντας σ’ ένα εγκαταλελειμμένο καταφύγιο.

 20. Χρειάζεται να κάνεις πολύ …………………………….. άσκηση για να πετύχεις τους στόχους σου στη γυμναστική.

 21. Δεν έχουν έλθει ακόμη στο σχολείο δύο καθηγητές: ένας μαθηματικός κι ένας ……………………………………

 22. Έχει αποκτήσει πολλές εμπειρίες και ……………………………….. μέσα από τη δουλειά του.

 23.  Είναι ένα ………………………………… ζώο που ενεργοποιείται κατά τη διάρκεια της ημέρας και ηρεμεί τη νύχτα.

  24. Η κλωνοποίηση έρχεται σε σύγκρουση με πολλούς κανόνες της ………………………………..

  25. Δυστυχώς δεν υπήρχαν ………………………………… για όλους τους επιβάτες του πλοίου.