ΑΝΤΟΥΑΝ ΝΤΕ ΣΑΙΝΤ-ΕΞΥΠΕΡΥ

«Ο μικρός πρίγκιπας και η αλεπού»

1.   Πότε γράφτηκε το  συγκεκριμένο  παραμύθι;  Με ποιο τρόπο η εποχή επηρέασε το συγγραφέα του κειμένου;

2.   Η αλεπού εξηγεί στο μικρό πρίγκιπα ότι «ημερώνω» σημαίνει  «δημιουργώ  δεσμούς». Να αναλύσετε αυτήν την άποψη.

3.   Σύμφωνα  με  την αλεπού, ποια  είναι  τα  στάδια  της  τελετής  του  «ημερώματος»;

   

4.   Να  σημειώσετε  ποιοι  από  τους  παρακάτω  χαρακτηρισμούς   ισχύουν  και  να  τους δικαιολογήσετε.

·     Φιλοπερίεργος	·     Ευγενικός
·     Επίμονος	·     Παράξενος
·     Πονηρός	·     Οξύθυμος
·     Συναισθηματικά ανώριμος	·     Εξερευνητής

5.   Το παραμύθι  αυτό  έχει χαρακτηριστεί  συμβολικό  γιατί  τα κεντρικά  πρόσωπα  έχουν συμβολικό  -  δηλωτικό  χαρακτήρα.   Ο  μικρός  πρίγκιπας συμβολίζει κάθε νέο άνθρωπο  που  επιζητεί ν’ ανακαλύψει τη ζωή - τη φιλία – την αγάπη  ενώ η αλεπού την εξυπνάδα και την  ανθρώπινη σοφία. Συμφωνείτε μ’ αυτήν την άποψη; Ναι ή όχι και γιατί;

6.   Το ύφος του παραμυθιού είναι:

·     Σύνθετο, σοβαρό και ειρωνικό

·     Εύθυμο και λιτό

·     Απλό, καθαρό και συμβολικό

7.   Να  αντιστοιχίσετε  τις  παρακάτω  φράσεις-προτάσεις  με τα ανάλογα σχήματα λόγου:

1)   Εγώ δεν ήθελα το κακό σου, μα εσύ θέλησες να σε ημερώσω…	Ø Ακουστική εικόνα
2)   Ήταν μια αλεπού όμοια με εκατό χιλιάδες…	Ø Παρομοίωση
3)   …δε θα ξέρω ποτέ ποια ώρα να φορέσω στην καρδιά μου τα καλά της…	Ø Επανάληψη
4)   Κυνηγάω τις κότες, οι άνθρωποι κυνηγούν εμένα	Ø Μεταφορά
5)   Και θα μ’ αρέσει ν’ ακούω τον άνεμο μέσα στα στάχυα…	Ø Αντίθεση

8.   Τόλης Νικηφόρου, «Έζησα χρόνια και δεν έμαθα»

«Έζησα χρόνια, διάβασα, ταξίδεψα, όμως ποτέ δεν έμαθα ποιος είμαι, τι είναι ο δρόμος και πού βγάζει. Ίσως τα μάτια μου να θάμπωσαν ίχνη ζωής κρυσταλλωμένα στις σελίδες, κάτω απ' το φως όσα κοιτούσα και δεν έβλεπα, εκείνοι που πολύ αγάπησα, ανίδεοι σαν εμένα. Έζησα χρόνια και δεν πήρα απάντηση γι’ αυτό που αστράφτει μέσα μου, αυτό που μου 'δωσε πνοή και με σκοτώνει. Έζησα χρόνια και δεν έμαθα.»

[πηγή: Τόλης Νικηφόρου, Ο πλοηγός του απείρου. Ποιήματα 1966-2002, Νέα Πορεία, Θεσσαλονίκη 2004, σ. 307]

·  Να εντοπίσετε τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ του παραπάνω αποσπάσματος και του κειμένου του Εξυπερύ.

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ

1)  Να εντοπίσετε τα υποκείμενα, αντικείμενα και κατηγορούμενα στα παραδείγματα:

·  Περικλῆς ἄρχων καὶ στρατηγὸς ᾑρέθη.

• Ἡρακλῆς τῆς Ἑλλάδος κατέστη εὐεργέτης.
•  Μιλτιάδην ἐδίωξαν οἱ ἔχθροί
• Οἱ θεοὶ δίκαιοί εἰσιν.
• Ὁ ἔπαινος ἀρχὴ φιλίας γίγνεται.
• Ὅτε ταῦτα ἐγίγνετο, ὁ ἥλιος ἐδύετο
• Χαλεπὰ τὰ δεινὰ ἐστιν.
• Ἀποκλείουσιν οἱ βάρβαροι ἡμᾶς τῆς ὁδοῦ
• Δημοσθένης συνεβούλευεν Ἀθηναίοις ἐκπολεμῆσαι Ὀλυνθίους.
• Τοῦ πολέμου ἐπαύσαντο οἱ Λάκωνες.
• Ἀναμνήσω ὑμᾶς τοὺς τῶν προγόνων κινδύνους.
  
  

 2) Να χαρακτηρίσετε τα απαρέμφατα (ειδικά - τελικά) και να βρείτε το υποκείμενό τους:

 - Νομίζομεν ὑμᾶς πιστοὺς φίλους εἶναι.

 - Κῦρος παραγγέλλει τῷ Κλεάρχῳ ἥκειν.

 - Ἔλεγον Κῦρον ἄριστον ἄρχοντα γενέσθαι.

 - Κροῖσος ἔπεισεν αὐτὸν γυναῖκα ἄγεσθαι.

 - Ὤμοσαν οἵ τε Ἕλληνες καὶ Ἀριαῖος σύμμαχοι ἔσεσθαι.

 - Κῦρος ὑπέσχετο δώσειν πέντε μνᾶς.

 - Λύσανδος ἐκέλευσε πλεῖν τὴν ταχίστην.

3)  Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τα αντικείμενα  προσέχοντας: 

α) αν τα ρήματα είναι αμετάβατα ή μεταβατικά (μονόπτωτα ή δίπτωτα), 

β) ποιο είναι το  άμεσο και ποιο το έμμεσο αντικείμενο, σε ποια πτώση βρίσκεται το καθένα  

γ)  αν υπάρχει κατηγορούμενο του αντικειμένου:

- Κῦρος ἐπεμελεῖτο τῶν βαρβάρων.

- Συνάχθομαι τοῖς φίλοις.

- Ὁ πάππος τὸν Κῦρον καλὴν στολὴν ἐνέδυσε.

- Λακεδαιμόνιοι καλοῦσι Κάστορα καὶ Πολυδεύκην θεούς.

- Οἱ Θετταλοὶ ἐκώλυον τὸν Ἀγησίλαον τῆς παρόδου.

- Πολυκράτης ἐτυράννει Σάμου.

- Ἐγὼ στρατηγήσω ταύτην τὴν στρατηγίαν.

- Ἰδίας νόμιζε τὰς τῶν φίλων συμφοράς.

- Δαρεῖος ἀπέδειξε τὸν Κῦρον σατράπην.

- Παῖς τῷ δωρησαμένῳ τι ἀντεδωρήσατο ἀστραγάλους.

- Οἱ παῖδες γυμνάζονται καθ’ ἡμέραν.

- Ἀθηναῖοι τὸν Σόλωνα νομοθέτην ὠνόμαζον.

- Εἷλκε Ἀχιλλεὺς Ἕκτορα τῆς ζώνης.

- Μὴ ἀποτρέπῃς με τῆς προσπαθείας.

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Β’ Γυμνασίου /  Ενότητα 3^η

Ασκήσεις Εμπέδωσης

Α) Να αντιστοιχίσετε τις παρακάτω λέξεις με τη σημασία τους:

1. Κοσμογονία	·  Θεωρία σχετική με τον κόσμο
2. Κόσμιος	·   Η δημιουργία του κόσμου
3. Κοσμοθεωρία	·   Ευπρεπής
4. Απόκοσμος	·   Στολίζω
5. διακοσμώ	·   Αυτός που ανήκει σ’ άλλον κόσμο

Β) Να αναλύσετε τις παρακάτω λέξεις στα  δύο συνθετικά τους:

ὑλοτόμος	+
κοσμοϊστορικός	+
λαμπαδηδρομία	+
ἐλαιοτριβεῖον	+
κρεοπώλης	+

Γ) Να εντοπίσετε ποιες προτάσεις συνδέονται κατά παράταξη και ποιες καθ’ υπόταξη:

Ø  Φαλῖνος ἐγέλασε καί εἶπε.

Ø  Ἡγεῖτο μέν Χειρίσοφος, ὠπισθοφυλάκει δέ Ξενοφῶν.

Ø  Εἰ ἄλλως γιγνώσκεις, δίδασκε.

Ø  Κύνας τρέφομεν, ἵνα φυλάττωσι τάς οἰκίας.

Ø  Ὁρᾶς, ὦ Ἱππία, ὃτι ἐγώ ἀληθῆ λέγω.

Δ) Στις παρακάτω προτάσεις να επισημάνετε ποιες λέξεις εισάγουν δευτερεύουσες προτάσεις:

·  Φοβοῦμαι μή πάθωμεν ταῦτα.

·  Εἰ εἰσί βωμοί, εἰσί καί θεοί.

·  Ἐξωστράκισαν Κίμωνα ἳνα αὐτοῦ μή ἀκούσειαν τῆς φωνῆς.

·  Ἐγώ γάρ Ἀθηναίους, ὣσπερ καί οἱ ἄλλοι Ἓλληνες λέγουσι, λέγω σοφούς εἶναι.

· Πρωταγόρας ἐρῲτα, εἰ οὐκ αἰσχύνομαι τᾀγαθά δεινά καλῶν.

· Ἀνάγκη οὖν, εἰ καί μή δεινός πρός τοῦτο πέφυκα, βοηθεῖν τῷ πατρί.

Ε) Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της λέξης που είναι μέσα στην παρένθεση:

Ø  Ἐν τῷ ………………………………… (ὁ πυθμήν) τῆς θαλάσσης πολλοί ὀργανισμοί βιοῦσιν.

Ø  Οἱ Ἀργεῖοι προσέφερον πολλά δῶρα τοῖς …………………………….. (ὁ γείτων)

Ø  Οὗτοι οἱ γέροντες σώας τάς ………………………….. (ἡ φρήν)

Ø  Τοῖς ἀπίστοις …………………………… (ὁ ῥήτωρ) μή πιστεύετε.

Ø  Τοῦ ………………………… (ὁ ποιμήν) ὁ βίος μεστός πόνων ἐστίν.

Ø  Ἀχιλλεύς ἐμάχετο τῷ …………………………….. (ὁ Ἓκτωρ)

Ø  Οἱ θεοί ἀμβροσίᾳ καί …………………………….. (τό νέκταρ) τρέφονται.

Ø  Τά πλοῖα εἰς τόν …………………………. (ὁ λιμήν) εἰσέπλεον.

Ø  Ἡμεῖς ὁρῶμεν τήν ………………………… (ἡ χιών) πίπτουσαν.

Ø  Τοῦ …………………………….. (τό στῖφος) τῶν Περσῶν Ἀριαῖος ἡγεῖτο.

ΣΤ) Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις των τριτόκλιτων ουσιαστικών στις παρακάτω προτάσεις:

·  Πείθου τῷ πατρ… καί τῇ μητρ…

·  Ἡμεῖς ἐσμέν Ἓλλην… τό γένος.

·  Οἱ μαθηταί ἀναγιγνώσκουσι τά τοῦ Σωκράτ… ἔργα.

·  Οἱ ἀστέρ… αἲθουσιν ἐν τοῖς αἰθέρ…

·  Πιστεύω εἰς ἔναν Θεόν πατέρ… παντοκράτορ…

·  Ἐν τῷ λουτῆρ… ἀπέθανεν Ἀγαμέμνων, ὁ τῶν Ἑλλήν… στρατηγός.

Ζ)  Να διαγράψετε το τύπο που είναι λανθασμένος:

Ø  τόν λιμέναν   -   τόν λιμένα

Ø  τοῖς κλητήροις   -    τοῖς κλητήρσι

Ø  τοῖς πατέρσι   -    τοῖς πατράσι

Ø  τῷ ξίφει   -   τῷ ξίφι

Ø  Μακεδῶνος   -   Μακεδόνος

Ø  (ὦ) θύγατερ   -   (ὦ) θυγάτερ  

Ø  οἱ αὐτοκράτορες   -     οἱ αὐτοκράτοραι 

Ø  τά πάθη   -   τά πάθοι

Ø  τοῦ νιπτῆρος   -    τοῦ νιπτήρου

Ø  τοῦ πατρός   -   τοῦ πατέρος

Ευλογημένες και χαρούμενες ας είναι αυτές οι γιορτινές ημέρες!!!

"A Winter's Evening" 

Anders Andersen-Lundby (1841-1923)