“Το καλάθι με τα σύκα” – Νίκος Καζαντζάκης

Μια γριούλα πέρασε...

Στάθηκε, ανασήκωσε απ’ το καλάθι που κρατούσε μερικά συκόφυλλα που το σκέπαζαν, διάλεξε και με φίλεψε δυο σύκα...

- Με γνωρίζεις κυρά μου; τη ρώτησα... 

- Όχι παιδί μου, είναι ανάγκη να σε γνωρίζω για να σε φιλέψω;

 - Άνθρωπος δεν είσαι; Άνθρωπος είμαι και εγώ, δεν φτάνει;

Γέλασε... ένα δροσερό κοριτσίστικο γέλιο...

Και τράβηξε το δρόμο της κούτσακούτσα κατά το κάστρο.

Έσταζαν τα δυο σύκα μέλι, ποτέ θαρρώ δεν γεύτηκα πιονόστιμα. Τα ‘τρωγα και με δρόσιζαν τα λόγια της γριάς...

«άνθρωπος είσαι,άνθρωπος κι εγώ, φτάνει!»

Ένα όμορφο ταξίδι σε λέξεις και φράσεις για να μιλάμε και να γράφουμε σωστά.

 

αγγελιαφόρος όχι αγγελιοφόρος
ανιψιός (παλιότερα ανηψιός)
αθυρόστομος όχι ανθηρόστομος
αντικρίζω όχι αντικρύζω
αναντικατάστατος όχι αντικατάστατος
αντικαθιστώ όχι αντικαταστώ
δόθηκε όχι δώθηκε
άναρθρος όχι άναρθος
περισυλλέγω (αόρ. περισυνέλεξα) όχι περισυνελλέγω
ανδριάντας όχι αδριάντας

ανεξεταστέος όχι αναξεταστέος
αφότου όχι αφ' ότου
αφ' ενός  αλλά και αφενός,
αντικαθίστανται όχι αντικαθιστώνται
απαντά (π.χ. σε κείμενο) και όχι απαντάται
απεναντίας όχι απ' εναντίας
απαξιώ, απαξιοίς, απαξιοί / (όχι: απαξιείς, απαξιεί) και ομοίως πληρώ, πληροίς, πληροί
εξαιτίας όχι εξ αιτίας
εξαρχής όχι εξ αρχής
απαρχαιωμένος όχι απαρχειωμένος

απεμπολώ όχι απεμπολίζω
απογοητεύω όχι απαγοητεύω
γαρίφαλο (παλιότερα γαρύφαλλο)
διαμιάς όχι διά μιας
γλιτώνω (παλιότερα, γλυτώνω)
ζήλια (ή ζήλεια;)
απευθείας όχι απ' ευθείας
καβγάς οχι καυγάς
αμαυρώνω όχι αμαυρίζω
κατ' αρχήν αλλά και καταρχήν (όμως κατ' αρχάς)

καημένος (όχι καϋμένος)
αφετέρου αλλά και αφ' ετέρου
καμιά (παλιότερα καμμία)
κόκαλο (παλιότερα κόκκαλο)
μαντίλι (παλιότερα μαντήλι)
μολαταύτα όχι μόλα ταύτα
νιώθω όχι νοιώθω
αλίμονο όχι αλλοίμονο
εκτίνω ποινή όχι εκτίω
ξίδι όχι ξύδι

καταναλωτισμός (ή υπερκατανάλωση) όχι υπερκαταναλωτισμός
επήρεια όχι επίρρεια (αλλά επιρροή)
συμπάθιο (παλιότερα συμπάθειο)
φλιτζάνι (παλιότερα φλυτζάνι)
χρεοκοπία όχι χρεωκοπία
εμβάθυνση όχι εμβάνθυνση
εν τούτοις όχι εντούτοις
εξ ημισείας όχι εξημισείας
παρ'όλα [αυτά] αλλά παρόλο
τέλος πάντων όχι τέλοσπάντων 

εξεπλάγην όχι εκπλάγηκα
συνέβη όχι συνέβηκε ούτε συμβήκε
υπ' όψιν (αλλά και υπόψη)
εξέφρασα όχι έκφρασα
προπετής όχι προπέτης
αποκαθίστανται όχι αποκαθιστώνται //αποκατεστάθη όχι απεκατεστάθη
αποκτώνται όχι αποκτούνται
καταπατούνται όχι καταπατώνται
το απολωλός (πρόβατο) όχι το απολωλόν
εμφορούμαι όχι ευφορούμαι

αποσιωπώμενος όχι αποσιωπούμενος
αποτάθηκα / θα αποταθώ όχι αποτάνθηκα / θα αποτανθώ
ασχολούμαστε, ασχολούμασταν όχι ασχολιόμαστε
επιτίθεμαι / επιτίθενται, προστίθεμαι/προστίθενται
διατίθενται όχι διατίθονται
διηθώ όχι διηθίζω
πηχυαίος όχι πηχαίος
τα χρειώδη όχι τα χρεώδη
άγχος όχι άνχος
γελοίος όχι γελείος

είμαστε, είστε (ενεστώτας) / ήμαστε, ήσαστε (παρατατικός)
εισέπραξα όχι είσπραξα
ελλοχεύω όχι ελογχεύω
περιθάλπω και όχι περιθάλπτω
εντρυφώ, εντρυφάς, εντρυφά όχι εντρυφείς...
εξοκέλλω όχι εξοκείλλω / αόρ.: εξώκειλα
επίμονος όχι επίμων (αλλά πείσμων, επιμένων)
ευφορία (ψυχική) αλλά εφορεία (...)
εποχικός όχι εποχιακός
θα επιστήσω (την προσοχή) όχι θα εφιστήσω

καθαυτό όχι καθ' αυτό
καταχωρίζω (σε φακέλους), καταχώρισα όχι καταχωρώ, καταχώρησα
καταχώριση (σε φακέλους) όχι καταχώρηση
κραδαίνω όχι καρδαίνω
λιποβαρής όχι ελλιποβαρής
μεσοτοιχία όχι μισοτοιχία
ο μυς, οι μύες (όχι  οι μυς), αλλά τους μυς
ορεσίβιος όχι ορεισίβιος
οστεομυελίτιδα όχι οστεομελίτιδα

παρεισφρέω, παρεισέφρησα και όχι παρεισφρύω, παρεισέφρυσα

πνευμονολόγος όχι πνευμονιολόγος
η προβλήτα  όχι ο προβλήτας
προοιωνίζομαι (π.χ. …την καταστροφή) όχι προιωνίζω
προπετής όχι προπέτης
προσδοκώ, προσδοκάς, προσδοκά / όχι προσδοκείς...
σιωπάς, σιωπά, (των) σιωπώντων όχι σιωπείς, σιωπεί, (των) σιωπούντων
ρολό (χαρτιού) όχι ρολός

στενοχωρώ όχι στεναχωρώ
συγγνώμη όχι συγνώμη

συγχρωτίζομαι όχι συχνωτίζομαι
συγχωρώ  όχι συχωρώ ή συνχωρώ
συνέθεσα όχι σύνθεσα αλλά συντίθεμαι (ενεστ.) και συνετέθην (αόρ., παθητ.)
τίθενται όχι τίθονται
συνελήφθη όχι συλλήφθηκε
ο σωλήνας όχι η σωλήνα
υποθάλπω όχι υποθάλπτω

υποθηκοφυλακείο όχι υποθηκοφυλάκιο
Φινλανδία όχι Φιλανδία
χειρουργός όχι χειρούργος αλλά πανούργος (οι λέξεις σε -ουργος, όταν τονίζονται στο -ου- έχουν αρνητική σημασία, ενώ στο -ός έχουν θετική σημασία, π.χ. δημιουργός, αλλά ραδιούργος)
χλοοτάπητας όχι χλωροτάπητας
η ψήφος (οι ψήφοι)  και όχι ο ψήφος / η μέθοδος (οι μέθοδοι και όχι οι μέθοδες)

(να) παραγάγω: υποτ.αορ. του ρ. παράγω, όχι να παράξω (όλος ο αόριστος: παρήγαγα, παρήγαγες, παρήγαγε, παραγάγαμε, παραγάγατε, παρήγαγαν)

οι αρχικοί χρόνοι: Εν.: παράγω, Παρατ.: παρήγα, Εξακολ. Μελ.: θα παράγω, Συνοπτ. Μελ.: θα παραγάγω, Αορ.: παρήγαγα, Παρακ: έχω παραγάγει, Υπερσ.: είχα παραγάγει, Συντ. Μελ: θα έχω παραγάγει. Τα ίδια ισχύουν και για τα υπόλοιπα σύνθετα ρήματα του "άγω": ανάγω, απάγω, διάγω, ενάγω, εξάγω, συνάγω, υπάγω.

http://www.thessalonikiartsandculture.gr/blog/lia-mallidou/glossika-atopimata-kai-mi#.V8XegluLRMy

Ό,τι μας δίδαξε ο Επίκουρος για την Αυτάρκεια και την Ελευθερία

Αν θέλεις να κυβερνάς τη ζωή σου σύμφωνα με την ανθρώπινη λογική, μάθε πως πραγματικός πλούτος σημαίνει το να αρκούμαστε στα λίγα. Το λίγο ποτέ δε λείπει.

Οι άνθρωποι επιθύμησαν τη δύναμη και τη δόξα για να στηρίξουν το έχει τους σε στέρεα θεμέλια και να μπορούν να ζουν τη ζωή τους ήσυχα μες στα πλούτη. Μάταιος κόπος. Στον αγώνα τους να φτάσουν ψηλά, σπέρνουν το δρόμο της ζωής με δυσκολίες και κινδύνους. Κι από την κορυφή, σαν κεραυνός ο φθόνος τούς χτυπά και τους γκρεμίζει με καταφρόνια μες σε τρομερά Τάρταρα. Γιατί από το φθόνο, όπως κι από τον κεραυνό, καίγονται οι ψηλές κορφές και κάθε τι που ξεχωρίζει πάνω από τ’ άλλα. Αξίζει περισσότερο να προσαρμόζεται κανείς ήσυχα παρά να θέλει να υποτάξει τον κόσμο στην εξουσία του και να κυβερνά βασίλεια. Ασ’τους να χύνουν άσκοπα ματωμένο ιδρώτα εξουθενωμένοι, καθώς παλεύουν στο στενό μονοπάτι της φιλοδοξίας, αφού οι γνώσεις τους υπαγορεύονται από ξένα χείλη, κι οι επιθυμίες τους καθορίζονται από αυτά που ακούν από άλλους κι όχι απ’ τα δικά τους αισθήματα. 

Όποιος κατάλαβε ποια είναι τα όρια που θέτει η ζωή, γνωρίζει πόσο εύκολο είναι να αποκτηθεί ό,τι διώχνει τον πόνο της στέρησης και κάνει τη ζωή τέλεια στο σύνολό της. Κι έτσι δεν έχει ανάγκη από πράγματα που αποκτώνται με ανταγωνισμούς.

Η φτώχεια, αν εκτιμηθεί σύμφωνα με το φυσικό σκοπό της ζωής, είναι μεγάλος πλούτος. Ενώ τα αμέτρητα πλούτη σημαίνουν μεγάλη φτώχεια.

Έχει και η λιτότητα τα όριά της. Όποιος το παραβλέπει αυτό, παθαίνει κάτι αντίστοιχο μ’ εκείνον που δεν βάζει φραγμό στις επιθυμίες του.

Για όποιον δεν είναι αρκετό το λίγο, τίποτα δεν είναι αρκετό. (Και έλεγε πως ήταν έτοιμος να παραβγεί με τον Δια σε ευτυχία, αρκεί να είχε ψωμί και νερό).

Η αυτάρκεια είναι ο μεγαλύτερος πλούτος.

Ο σοφός, ακόμα κι όταν περιοριστεί στα απαραίτητα, ξέρει περισσότερο να δίνει παρά να παίρνει’ τέτοιο θησαυρό αυτάρκειας έχει ανακαλύψει.

Ζώντας κανείς ελεύθερα, δεν μπορεί να αποχτήσει μεγάλη περιουσία, γιατί κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο χωρίς δουλικότητα προς τις μάζες ή την εξουσία. Μπορεί ωστόσο να ’χει όλα τα καλά σε διαρκή αφθονία. Κι αν τύχει να αποκτήσει μεγάλη περιουσία, εύκολα θα τη μοιράζει καταπώς πρέπει, κερδίζοντας τη συμπάθεια των συνανθρώπων του.

Κακό πράγμα η ανάγκη δεν είναι όμως διόλου αναγκαίο να ζει κανείς υπό καθεστώς ανάγκης.

Μέγιστος καρπός της αυτάρκειας είναι η ελευθερία.

Την ευδαιμονία και τη μακαριότητα δεν τις φέρνουν τα μεγάλα πλούτη ούτε η πληθωρική δραστηριότητα ούτε οι εξουσίες ούτε η ισχύς, αλλά η αλυπία, η πραότης των συναισθημάτων κι η ψυχική διάθεση που αναγνωρίζει τα όρια που έχει θέσει η φύση.

Μικροεμπόδια βάζει η τύχη στο σοφό άνθρωπο. Τα μεγαλύτερα και τα πιο σημαντικά ζητήματα τα έχει διευθετήσει η λογική του, και σ’ όλη του τη ζωή η λογική θα τα διευθετεί.

Είναι ανόητο να ζητάει κανείς από τους θεούς αυτά που μπορεί ο ίδιος να εξασφαλίσει για τον εαυτό του.

Δεν ελευθερώνουν την ψυχή από την ανησυχία και δεν φέρνουν την αληθινή χαρά τα αμέτρητα πλούτη ή η δόξα κι ο θαυμασμός του πλήθους ή οτιδήποτε άλλο οφείλεται σε αίτια απεριόριστα.

Ο ρηχός άνθρωπος στην ευημερία αποχαυνώνεται και στη συμφορά καταρρακώνεται.

Αν θες να κάνεις πλούσιο τον Πυθοκλή, μη του δίνεις περισσότερα λεφτά. Αφαίρεσέ του την επιθυμία να πλουτίσει.

Η φύση μάς διδάσκει να θεωρούμε μικρά τα όσα μας φέρνει η τύχη μας διδάσκει, όταν είμαστε τυχεροί να μην αγνοούμε την ατυχία, αλλά κι όταν δυστυχούμε να μην υπερεκτιμούμε την καλοτυχία και να δεχόμαστε ατάραχοι τα καλά που μας φέρνει η τύχη αλλά και να είμαστε προετοιμασμένοι να αντιταχθούμε σε όσα μας φαίνονται κακά, μας διδάσκει πως όλα όσα οι πολλοί θεωρούν καλά και κακά είναι εφήμερα και πως η σοφία δεν έχει απολύτως τίποτα κοινό με την τύχη.

Από το βιβλίο “Επίκουρος”-  D.S. Hutchinson, επιμέλεια Γ. Αβραμίδης