30 αποφθέγματα του σπουδαίου Νομπελίστα Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες...

"Κράτα αυτούς που αγαπάς κοντά σου, πες τους ψιθυριστά πόσο πολύ τους χρειάζεσαι, αγάπα τους και φέρσου τους καλά, βρες χρόνο για να τους πεις “συγνώμη”, “συγχώρεσέ με”, “σε παρακαλώ”, “ευχαριστώ” κι όλα τα λόγια αγάπης που ξέρεις. Κανείς δε θα σε θυμάται για τις κρυφές σου σκέψεις. Ζήτα απ`τον Κύριο τη δύναμη και τη σοφία για να τις εκφράσεις." 

Ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του λογοτεχνικού ρεύματος του “μαγικού ρεαλισμού” και ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της Ισπανόφωνης λογοτεχνίας. Ο συγγραφέας των εκπληκτικών κλασικών έργων “Εκατό Χρόνια Μοναξιά” και “Ο Έρωτας στα χρόνια της Χολέρας”. Ένας από τους πιο δημοφιλείς συγγραφείς του εικοστού αιώνα. Ο Γκαμπριέλ Μαρσία Μάρκες. Κομμουνιστής και φίλος του Φιντέλ Κάστρο, στήριξε αριστερά καθεστώτα – που ήταν ενάντια στην Αμερική- και γι’αυτό το λόγο του απαγορεύτηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα η είσοδός του στις ΗΠΑ. Το 1982 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας “για τα μυθιστορήματα και τα διηγήματά του, στα οποία το φανταστικό και το πραγματικό συνδυάζονται σε ένα πλούσιο κόσμο φαντασίας, αντανακλώντας τη ζωή και τις συγκρούσεις μιας ηπείρου.”   

Σας παραθέτω κάποια από τα σπουδαιότερα αποφθέγματά του… 

“Δεν πρέπει να πεθάνετε χωρίς να έχετε γνωρίσει το θαύμα του να κάνετε αληθινό έρωτα.” 

“Αν συναντήσετε την αληθινή αγάπη, τότε αυτός ή αυτή δεν θα μπορεί να σας κρυφτεί πουθενά- ούτε για μια βδομάδα, ένα μήνα ή έναν χρόνο.” 

“Ίσως ο Θεός θέλει να συναντήσετε πολλούς λάθος ανθρώπους, πριν γνωρίσεις το σωστό, έτσι όταν αυτό συμβεί να είσαι ευγνώμων.” 

“Η καρδιά ελαχιστοποιεί τις κακές αναμνήσεις και μεγαλοποιεί τις καλές.” 

”Εξαιτίας αυτού του τεχνάσματος μπορούμε να αντέξουμε τα βάρη του παρελθόντος.” 

“Κανένας δεν αξίζει τα δάκρυά σου, αλλά όποιος και να τα ‘ξιζε, δεν θα σε έκανε να κλάψεις.” 

“Αν ο Θεός δεν αναπαυόταν την Κυριακή, θα προλάβαινε να τελειώσει τον Κόσμο.” 

“Όλα τα ανθρώπινα πλάσματα έχουν τρεις ζωές: τη δημόσια, την ιδιωτική και τη μυστική.”  

“Αν μια γυναίκα καταπιαστεί με κάτι, ξέρω σίγουρα, ότι θα τα καταφέρει. Είμαι απόλυτα βέβαιος, ότι οι γυναίκες κυβερνούν τον πλανήτη.” 

“Το πρόβλημα με τον γάμο είναι, ότι τελειώνει κάθε βράδυ, μόλις κάνουμε έρωτα και πρέπει να ξαναχτιστεί κάθε πρωί πριν το πρωινό.” 

“Πρέπει πάντα να ακούμε την παιδική φωνή που υπάρχει μέσα μας. Αν αρχίσουμε να ακούμε πάλι το παιδί που υπάρχει μέσα μας, τα μάτια μας θα αρχίσουν πάλι να λάμπουν. Αν χάσουμε την επαφή με το παιδί, που κρύβουμε μέσα μας, τότε η επαφή αυτή θα χαθεί για πάντα.” 

“Μια στιγμή συμφιλίωσης έχει περισσότερη αξία από μια φιλία, που κρατάει όλη μας την ζωή…” 

“Και να θυμάσαι πάντα πως το πιο σημαντικό σε ένα γάμο δεν είναι η ευτυχία, αλλά η σταθερότητα.” 

“Ο άνθρωπος δεν πεθαίνει, όταν πρέπει, αλλά όταν μπορεί.” 

“Μην σταματάτε ποτέ να χαμογελάτε. Ακόμα και όταν είστε στεναχωρημένοι. Ποτέ δεν ξέρετε ποιος μπορεί να ερωτευθεί το χαμόγελό σας.”  

“Παραμείνετε ψύχραιμοι. Ο Θεός σας περιμένει έξω από την πόρτα σας.”  

“Δεν φοράω καπέλο, γιατί δεν θέλω να είμαι αναγκασμένος να το βγάζω για τον οποιονδήποτε.” 

“Οι τρελοί παύουν να είναι τρελοί, αν κάποιος αποδεχτεί την αιτία της τρέλας τους.” 

“Η ανίκητη δύναμη που κινεί τον κόσμο είναι η απεριόριστη και ανιδιοτελής αγάπη, όχι η χαρούμενη.” 

“Πάντα υπάρχει κάτι για να αγαπήσουμε.” 

“Το σεξ είναι η παρηγοριά όταν η αγάπη δεν είναι αρκετή."

“Τα χρήματα είναι τα περιττώματα του διαβόλου.” 

“Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα σε πληγώνουν, οπότε πρέπει να συνεχίσεις να εμπιστεύεσαι, απλά να είσαι.”

“Μην προσπαθείς τόσο σκληρά, τα καλύτερα πράγματα συμβαίνουν όταν δεν τα περιμένεις.” 

”Είναι καλύτερο να πηγαίνεις κάπου την λάθος στιγμή, παρά να περιμένεις για την πρόσκληση.” 

“Ένας άντρας καταλαβαίνει πότε αρχίζει να γερνάει: όταν αρχίζει και μοιάζει με τον πατέρα του.” 

“Ένα ψέμα είναι πιο βολικό από την αμφιβολία, πιο χρήσιμο από την αγάπη και πιο ανθεκτικό από την αλήθεια.” 

“Οι ράτσες που είναι καταδικασμένες να ζήσουν 100 χρόνια μοναξιάς δεν έχουν δεύτερη ευκαιρία σ’ αυτή τη γη.”

“Σ’αγαπώ, όχι για το ποιός είσαι, αλλά για το ποιός είμαι εγώ όταν είμαι δίπλα σου.” 

“Κράτα αυτούς που αγαπάς κοντά σου, πες τους ψιθυριστά πόσο πολύ τους χρειάζεσαι, αγάπα τους και φέρσου τους καλά, βρες χρόνο για να τους πεις “συγγνώμη”, “συγχώρεσέ με”, “σε παρακαλώ”, “ευχαριστώ” κι όλα τα λόγια αγάπης που ξέρεις. Κανείς δε θα σε θυμάται για τις κρυφές σου σκέψεις. Ζήτα απ`τον Κύριο τη δύναμη και τη σοφία για να τις εκφράσεις.”

 http://www.tilestwra.com/

 ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΙΞΗΣ

   Σημεία στίξης είναι ένα σύνολο από «σημάδια» που χρησιμοποιούμε στο γραπτό λόγο και μας βοηθούν να τον διευθετήσουμε / οργανώσουμε σωστά και να τον ζωντανέψουμε, κάνοντας διάφορες παύσεις και χρωματίζοντας τον τόνο της φωνής μας ανάλογα με το μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε. Με τα σημεία στίξης, δηλαδή, δίνουμε ανάλογη κύμανση στη φωνή μας (επιτονισμός) και πετυχαίνουμε να στείλουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το μήνυμά μας, έτσι ώστε ο δέκτης να μπορεί να το κατανοήσει, π.χ. να καταλάβει αν ρωτάμε κάτι ή αν εκφράζουμε το θαυμασμό μας κ.λπ.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΣΤΙΞΗΣ

1.  Μέσα σύνδεσης-σύνταξης-συνοχής του κειμένου  που εξυπηρετούν τις ανάγκες της αναγνωστικής πρόσληψης και κατανόησης…, π.χ. η τελεία μπαίνει και δηλώνει την ολοκλήρωση ενός νοήματος.

2.  Παραγλωσσικά (επιτονισμός, παύσεις...) ή εξωγλωσσικά στοιχεία(χειρονομίες, κινήσεις, έκφραση προσώπου, διάθεση...).

3.  Υφολογικά μέσα: καθορίζουν, δηλαδή, το υφολογικό επίπεδο..., π.χ. ένα ερωτηματικό ενδέχεται να προσδίδει ειρωνική διάθεση στο λόγο ή καταγγελτική...

4.  Σχόλια: συχνά τα σημεία στίξης χρησιμοποιούνται προκειμένου να δηλώσουν κάποιο σχόλιο..., π.χ.:

·      Ερωτηματικό: ενδέχεται να δηλώνει απορία ή ειρωνεία.

·      Θαυμαστικό: ενδέχεται να δηλώνει θαυμασμό, κατάπληξη, έκπληξη ή αμφισβήτηση ή ειρωνεία.

·      Εισαγωγικά: ενδέχεται να δηλώνουν έμφαση ή ειρωνεία ή μεταφορική χρήση της λέξης που περικλείουν.

·      Αποσιωπητικά: ενδέχεται να δηλώνουν απορία ή αγανάκτηση, αποστροφή ή δισταγμό, αποθάρρυνση ή χιούμορ ή ειρωνεία. 

Α. Η ΤΕΛΕΙΑ

Τελεία (.) (παυστικό σημείο στίξης: σχετικά μεγάλο σταμάτημα της φωνής) βάζουμε:

α) στο τέλος κάθε περιόδου, όπου και όταν ολοκληρώνεται ένα νόημα

β) για τη σύντμηση λέξεων (Π. Ιωάννου)

γ) στους αριθμούς για τη διάκριση χιλιάδων, εκατοντάδων χιλιάδων κ.λπ.  

δ) σε κάποιες συντομογραφίες (π.χ., μ.Χ. κ.λπ.).

ε) Μπορεί να χρησιμοποιηθεί τελεία μετά από ένα απόλυτο αριθμητικό για να νοηθεί ως τακτικό: 8. = όγδοος. (Η χρήση αυτή είναι σπάνια.)

Δε βάζουμε τελεία α) σε τίτλους κειμένων, π.χ. «Η πατρίδα μου» (όταν όμως υπάρχει και υπότιτλος, τότε μπαίνει, π.χ. «Η πατρίδα μου. Η μεγάλη επιστροφή») , β) σε επικεφαλίδες, γ) σε επιγραφές, δ) σε λεζάντες φωτογραφιών (Ο σκύλος μου, ο Παν), ε) στους αριθμούς των χρονολογιών (Γεννήθηκε το 1998 μ.Χ.) και στ) σε κάποιες συντομογραφίες (ΔΕΗ), ζ) μετά το ερωτηματικό, το θαυμαστικό και τα αποσιωπητικά.

Η τελεία και τα άλλα σημεία της στίξης:

Όταν υπάρχουν εισαγωγικά στο κείμενο, η τελεία σημειώνεται πάντα έξω από αυτά. Το ίδιο ισχύει στις περιπτώσεις χρήσης παρενθέσεων, αγκυλών. Ωστόσο, όταν μέσα στην παρένθεση υπάρχει ολόκληρη περίοδος, τότε η τελεία σημειώνεται μέσα στην παρένθεση.

Β.  Η ΑΝΩ ΤΕΛΕΙΑ

Άνω τελεία (·) (παυστικό σημείο στίξης: σταμάτημα της φωνής λίγο μικρότερη από την τελεία και λίγο μεγαλύτερη από το κόμμα) βάζουμε για να τονίσουμε την αντίθεση ανάμεσα σε δύο μέρη μιας περιόδου, για να διακρίνουμε τα μέρη μιας περιόδου, για να διαχωρίσουμε περιπτώσεις που αναφέρουμε κατά σειρά.

Η άνω τελεία και τα άλλα σημεία της στίξης:

Όταν υπάρχουν στην πρόταση εισαγωγικά ή παρένθεση, η άνω τελεία σημειώνεται έξω από την παρένθεση ή τα εισαγωγικά.

Γ. ΤΟ ΚΟΜΜΑ

Κόμμα (,) (παυστικό σημείο στίξης: μικρότερο σε σχέση με την τελεία σταμάτημα της φωνής) βάζουμε:

1. Όταν έχουμε ασύνδετο σχήμα, όταν δηλαδή παρατάσσονται είτε ασύνδετες λέξεις ή φράσεις είτε όμοιες προτάσεις.

2. Στην παρατακτική αντιθετική σύνδεση, και κυρίως πριν από τον αντιθετικό σύνδεσμο αλλά (Του το είπα, αλλά δεν με άκουσε).

3. Στις κύριες παρενθετικές προτάσεις και στις παρενθετικές φράσεις  πριν και μετά από αυτές.

4. Στην υποτακτική σύνδεση:

α. πριν από τις δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις, όταν η δευτερεύουσα πρόταση δηλώνει κάποια επιρρηματική σχέση (αιτία, χρόνο, υπόθεση κ.λπ.)

β. Στις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις, βάζουμε κόμμα μόνο όταν αυτές έχουν θέση ονοματικού προσδιορισμού και ειδικότερα επεξήγησης, π.χ. «Φοβάμαι και τούτο, μήπως αποτύχω».

γ. Στις δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις βάζουμε κόμμα, όταν αυτές είναι επιρρηματικές ή ονοματικές επιθετικές προσθετικές/παραθετικές/μη περιοριστικές.

Δε βάζουμε κόμμα στις υπόλοιπες περιπτώσεις: α) στις επιρρηματικές που προσδιορίζουν άμεσα το ρήμα, π.χ. «Πήγαινε όπου θέλεις», β) στις ελεύθερες ονοματικές αναφορικές που έχουν θέση υποκειμένου, αντικειμένου ή κατηγορούμενου, π.χ. «Διάβασα όσα μου είπες», β) στις επιθετικές αναφορικές που είναι προσδιοριστικές/περιοριστικές (η πληροφορία αναγκαία για τον προσδιορισμό-κατανόηση της λέξης στην οποία αναφέρεται), π.χ. «Στην κατηγορία αυτή ανήκουν αριθμοί οι οποίοι είναι ζυγοί»

5. Στην επεξήγηση ή παράθεση.

6. Στους αριθμούς για τη διάκριση των δεκαδικών ψηφίων.

7. Στο αναφορικό «ό,τι».

8. Στη κλητική προσφώνηση.

9. Στα προτασιακά-κειμενικά επιρρήματα ή μόρια, αν βρίσκονται μέσα στην πρόταση, πριν και μετά από αυτά (Ο πατέρας μου, λοιπόν, ήλθε μαζί μου).

10) Τους όρους μιας πρότασης που συνδέονται με τους συνδέσμους  μήτε, ούτε, όταν είναι περισσότεροι των δυο, π.χ.: Ούτε ο Πέτρος, ούτε ο Γιώργος, ούτε ο Αλέξανδροςεμφανίστηκαν..

11) Τον σύνδεσμο και, όταν αυτός έχει σημασία συνδέσμου που χρειάζεται κόμμα, π.χ.: Φύγε, και (= γιατί) δε σε χρειάζομαι.

Δ. ΤΟ ΘΑΥΜΑΣΤΙΚΟ

Θαυμαστικό (!) είναι ένα σημείο στίξης με παυστική αλλά και σχολιαστική λειτουργία. Κυρίως δηλώνει το τέλος μιας περιόδου, απλής πρότασης ή επιφωνηματικής, ενώ ταυτόχρονα δηλώνει ένα μεγάλο φάσμα συναισθημάτων: θαυμασμό, φόβο, απόρριψη… 

Ε. ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΟ

Ερωτηματικό (;)  είναι σημείο στίξης (με παυστική και σχολιαστική λειτουργία) που δηλώνει το τέλος μιας ερωτηματικής πρότασης ή περιόδου, απαιτώντας απάντηση ή δηλώνοντας απορία ή αμφιβολία.

ΣΤ. ΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Εισαγωγικά (« ») (σχολιαστικό σημείο στίξης) βάζουμε για να επιστήσει την προσοχή μας, να επισημάνει δηλαδή ότι το τμήμα του λόγου που θα ακολουθήσει έχει κάποια ιδιαιτερότητα.  

Ζ. ΤΑ ΑΠΟΣΙΩΠΗΤΙΚΑ

Αποσιωπητικά (…) [παυστικό (σταμάτημα της φωνής, παύση σχετικά μεγάλη) και κυρίως σχολιαστικό σημείο στίξης] βάζουμε: για να υπονοήσουμε κάτι ευνόητο, να αποσιωπήσουμε κάτι που δεν λέγεται, να δημιουργήσουμε κατάσταση ευφυολογήματος.

Η. Η ΔΙΠΛΗ ΤΕΛΕΙΑ

Διπλή τελεία (:) (παυστικό σημείο στίξης: προσωρινή παύση της φωνής) βάζουμε:

α) για να διασαφηνίσουμε κάτι που γράψαμε προηγουμένως ή για να απαριθμήσουμε τα μέρη ενός συνόλου

β) για να παραθέσουμε κατά λέξη κάποιο απόσπασμα ξένου λόγου, ύστερα από δική μας εισαγωγική παρατήρηση.

Θ. Η ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ

Παρένθεση (( )) (κυρίως σχολιαστικό σημείο στίξης) βάζουμε κυρίως για να περικλείσουμε, να απομονώσουμε και να παραθέσουμε  κάποιο δευτερεύον, πρόσθετο στοιχείο που θα μπορούσε να παραλειφθεί.

Ι. ΤΟ ΕΝΩΤΙΚΟ – Η ΠΑΥΛΑ

Ενωτικό (-) (παυστικό σημείο στίξης) βάζουμε: για να δηλώσουμε την ένωση στοιχείων και διάζευξη. Ακόμη για να δηλώσουμε την αλλαγή του συνομιλητή σ' ένα γραπτό κείμενο διαλόγου όταν δεν χρησιμοποιούνται εισαγωγικά.

ΙΑ. Η ΔΙΠΛΗ ΠΑΥΛΑ

Διπλή παύλα (- -)  [παυστικό (ανακόπτει προσωρινά το ρυθμό και τον τόνο του λόγου) και σχολιαστικό σημείο στίξης] βάζουμε για να κλείσουμε μέσα τους μια φράση ή μέρος αυτής, η οποία επεξηγεί αυτό που λέμε, συνήθως υπό τη μορφή παραδείγματος,  ή δίνει κάποιες πρόσθετες πληροφορίες, στις οποίες θέλουμε να εστιάσουμε την προσοχή μας.

ΙΒ. Η ΠΛΑΓΙΑ ΓΡΑΜΜΗ

Πλάγια γραμμή (/) (παυστικό σημείο στίξης) βάζουμε κυρίως για να δηλώσουμε διάζευξη («ή»).

Γλωσσικές ασκήσεις Β΄ Γυμνασίου 

Α. Να αντικαταστήσετε στις παρακάτω λέξεις την υπογραμμισμένη λέξη από την αντίστοιχη ελληνική:

1) Όταν το παιδί δε μεγαλώσει σ’ ένα σωστό οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον, είναι δυνατόν να εμφανίσει αργότερα κάποια κόμπλεξ κατωτερότητας που θα το εμποδίζουν να ζήσει φυσιολογικά.

2) Μπαράζ αυξήσεων σημειώθηκε στη αγορά.

3) Ο πρόεδρος αποφάσισε ν’ ασκήσει βέτο και να μην εγκρίνει το νομοσχέδιο.

4) Έρευνες που έχουν γίνει επανειλημμένα στο χώρο της κοινωνικής ψυχολογίας, αποδεικνύουν ότι η παροχή πριμ παραγωγικότητας στους εργαζομένους, αυξάνει κατά πολύ την παραγωγή.

5) Πολλές βιομηχανίες και εταιρίες γίνονται σπόνσορες κάποιων εκπομπών στην τηλεόραση ή πολιτιστικών εκδηλώσεων.

6) Το ελληνικό λόμπι στην Αμερική είναι ένα από τα πιο ισχυρά και γι’ αυτό όλες οι αμερικανικές κυβερνήσεις προσπαθούν να έχουν την υποστήριξή του.

7) Μια επίσκεψη στο γκέτο των μαύρων πιστοποιεί ότι η ισότητα ανάμεσα στους ανθρώπους βρίσκεται ακόμα σε θεωρητικό επίπεδο.

8) Σε όλα τα επαγγέλματα πλέον η χρήση των κομπιούτερ έχει γίνει απαραίτητη.

9) Η παράσταση του αρχαίου δράματος «Οιδίπους επί Κολωνώ» ήταν και το ρέκβιεμ του μεγάλου μας ηθοποιού, Αλέξη Μινωτή.

10) Η συνέχιση της καταπάτησης των δικαιωμάτων της μειονότητας θα αποτελέσει casus belli, σύμφωνα με τις δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού.

 Β. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τις λέξεις που προτείνονται μέσα στην παρένθεση. (ΠΡΟΣΟΧΗ: κάποιες λέξεις περισσεύουν) (υπόνοια, προβολή, ουτοπία, πενία, ανάμειξη, αποψίλωση, θνησιμότητα, πρότυπο, εγκύκλιος, αποπλάνηση, υποκουλτούρα, ευθιξία, ψευδαίσθηση, δίλημμα, ασυλία, ίνδαλμα)

1) Η ……………………………………………….. του δάσους θα ξεκινήσει σταδιακά από την επόμενη χρονιά.

2) Η ………………………………………………… ανηλίκου είναι αδίκημα και τιμωρείται ποινικά.

3) Όταν οι Έλληνες έφτασαν στην Προύσα, αντιμετώπισαν το ……………………………………… να μείνουν και να προστατεύσουν τις εκεί περιοχές ή να προχωρήσουν στο εσωτερικό της Μ. Ασίας.

4) Κατά καιρούς στέλνονται στα σχολεία ………………………………………………… με σκοπό να ρυθμίσουν θέματα οργάνωσης και λειτουργίας του σχολείου.

5) Ο τύπος της γυναίκας που προβάλλεται μέσα στις διαφημίσεις αποτελεί το ……………………………………. πολλών γυναικών.

6) Μετά τις ………………………………………………….. που καλλιεργήθηκαν από τα έντυπα μέσα ενημέρωσης για ………………………………………………………. του υπουργού οικονομικών σε τεράστιο οικονομικό σκάνδαλο, ο εν λόγω υπουργός είχε την …………………………………………………. να παραιτηθεί από το αξίωμά του, μέχρι να διερευνηθεί η υπόθεση χωρίς να κρυφτεί πίσω από τη βουλευτική του ……………………………………………………..

7) Στις χώρες του τρίτου κόσμου τα ποσοστά ………………………………………… είναι υψηλά.

8) Είναι ιδιαίτερα ανησυχητική η γλωσσική …………………………………………. που παρατηρείται στους νέους.

9) Αρκετοί άνθρωποι έχουν την ………………………………………. ότι ψυχαγωγούνται σωστά με πλήθος προϊόντων ……………………………………………………….

 10) Θα ήταν …………………………………………………. αν ελπίζαμε ότι θα απαγορευτεί η χρήση πυρηνικής ενέργειας σ’ όλο τον κόσμο.

Γ. Να προσεγγίσετε την έννοια των παρακάτω λέξεων και στη συνέχεια να τοποθετήσετε την κατάλληλη στα κενά των προτάσεων που ακολουθούν:

ανίερος:

ανιαρός:

Στο τέλος η συζήτηση έγινε ………………………………………. 
Τότε πήρε το λόγο ο Παύλος κι όσα ξεστόμισε χαρακτηρίστηκαν από όλους …………………………………………………

εξάρτυση:

εξάρτηση:

Ο λοχίας ζήτησε από τους στρατιώτες να ετοιμάσουν την ………………………………………… τους και να παρουσιαστούν για να πάρουν όπλα. 
Θα πρέπει να μας προβληματίζει η …………………………………………… τόσων νέων από το κάπνισμα.

λογοκλόπος:

λογοκόπος:

Τον κατηγόρησαν ως ……………………………………………. γιατί τα περισσότερα απ’ όσα έγραφε στο βιβλίο του ήταν σκέψεις άλλων που τις οικειοποιήθηκε. 
Τους ανθρώπους που φλυαρούν, τους ονομάζουμε ………………………………………………

σορός:

σωρός:

Ο ……………………………………………………… των σκουπιδιών μέρα με τη μέρα αυξάνονταν. 
Η ………………………………………………………. του μεταφέρθηκε με αεροπλάνο για να ταφεί στη γενέτειρά του.

ψηλός:

ψιλός: 

Η φωνή της ήταν ιδιαίτερα ……………………………………………………… 
Ο πιο …………………………………………………….. της παρέας ήταν ο Αλέξανδρος.

Γλωσσικές ασκήσεις λογίων εκφράσεων

Α. Να αντιστοιχίσετε τις εκφράσεις της πρώτης στήλης με τις ισοδύναμές τους στη δεύτερη στήλη.

1.   Γη και ύδωρ	· Επιμένουν στα ασήμαντα και αδιαφορούν για τα σπουδαία
2.  Διυλίζοντες τον κώνωπα, την δε κάμηλον  καταπίνοντες	· Είμαι θυμωμένος
3.  Εις επήκοον	· Από πολύ κοντά
4.  Εκ προοιμίου	· Το να μιλάς με λίγα λόγια είναι γνώρισμα σοφού ανθρώπου
5.  Κομίζω γλαύκα ες Αθήνας	· Σύμβολα υποταγής
6.  Κρανίου τόπος	· Μιλώ για πολύ γνωστά πράγματα σα να ήταν νέα
7.  Πνέω τα μένεα	· Από συνήθεια
8.  Το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν	· Πραγματική κόλαση
9.  Καθ’ έξιν	· Εξαρχής
10.   Εκ του συστάδην	· Φανερά

Β. Ακολούθως να δημιουργήσετε από μια πρόταση/περίοδο χρησιμοποιώντας τις παραπάνω λόγιες εκφράσεις.

Γονείς και έφηβοι: Μπορούν να επικοινωνήσουν;

Η εφηβεία, αυτή η περίοδος μετάβασης από την παιδική στην ενήλικη ζωή, γεμάτη αλλαγές, αναταράξεις, μεταπτώσεις, απώλειες αλλά και πολύ σημα-ντικές κατακτήσεις, είναι σίγουρα περίοδος προβληματισμού στις πιο ήπιες περιπτώσεις, εξέγερσης και δυνατής σύγκρουσης στις πιο έντονες. Όπως είναι φυσικό, ο τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των εφήβων και των γονιών τους αλλάζει ριζικά και όχι πάντα με τον καλύτερο τρόπο. Μπορεί, παρ’ όλα αυτά, να διατηρηθεί η επικοινωνία; Μπορούν γονείς και έφηβοι να συνεχίσουν, κάτω από τις καινούργιες συνθήκες, να επικοινωνούν μεταξύ τους;

Εν αναμονή του χάους 

Η εφηβεία είναι, λοιπόν, λόγω αυτών των αλλαγών και των αναταράξεων, η πιο πολυσυζητημένη ίσως ηλικία του ανθρώπου. Για καμιά άλλη ηλικία δεν ανησυχούν τόσο πολύ οι γονείς, οι οποίοι πολύ συχνά, μισοαστεία μισοσοβαρά, εκφράζουν αυτή τους την ανησυχία από την πολύ τρυφερή ηλικία των παιδιών τους: «Αν κάνει έτσι τώρα στα πέντε του, φαντάσου τι μας περιμένει στην εφηβεία!», «Προσπαθώ από τώρα να βάλω κάποιους περιορισμούς, για να αποφύγουμε στην εφηβεία τα χειρότερα… », «Ως τώρα καλά τα πήγαμε, τώρα που έρχεται η εφηβεία να δούμε τι μας περιμένει».

Ανησυχίες και φόβοι, δικαιολογημένοι εν μέρει, άσκοποι όμως από την άλλη μεριά, επειδή, αν κάτι χαρακτηρίζει την εφηβεία, έχει να κάνει με το ότι δεν είναι ούτε προβλέ­ψιμη ούτε γενικεύσιμη. Οι ανατροπές και οι μετα­βολές που συμβαίνουν στον κάθε έφηβο είναι τέτοιες που μπορούν πραγματικά να μετατρέψουν το πιο ήρεμο ­παιδί σε ταύρο μαινόμενο και το πιο ατίθασο σε σιωπηλό και αποτραβηγμένο παρατηρητή. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο κάθε έφηβος αλλάζει: Όχι προς το καλύτερο ή το χειρότερο, αλ­λά ­κατά ένα κομμάτι πιο κοντά προς αυτό που είναι ο εαυτός του και που αρχίζει να φαίνεται καλύτερα όταν η έντονη ­εποχή της εφηβείας έχει πια περάσει. Στο μεταξύ, υπάρχει χάος, άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισ­σότερο εμφανές.

Άπραγοι και αμήχανοι παρατηρητές 

Πολλοί είναι, λοιπόν, οι γονείς που φοβούνται τα χειρότε­ρα και προσπαθούν να ανακαλύψουν στα παιδιά τους τα «σημάδια» γι’ αυτό που πρόκειται να συμβεί. Προσπαθούν να μαντέψουν, να προβλέψουν, να προετοιμαστούν, για να αποφύγουν την «αρρώστια». Η εφηβεία, όμως, είναι αλλαγή, δεν είναι αρρώστια, έστω κι αν μερικές φορές μοιάζει σαν τέτοια. Γι’ αυτό και ως γονείς πολλές φορές κατά τη διάρκεια της εφηβείας των παιδιών μας ­νιώθουμε ότι στεκόμαστε άπραγοι, χωρίς να μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να απαλύνουμε αυτό που τους συμβαίνει.

Παρ’ όλα αυτά, όμως, ο υπερβολικός φόβος και η «παρατήρηση» προς αναζήτηση ανησυχητικών «σημαδιών» εφηβείας στα παιδιά δεν βοηθά την κατάσταση. Όποιος φοβάται, ξεχνά πολλές φορές να αντιδράσει και όποιος παρατηρεί, ξεχνά να ακούσει και να επικοινωνήσει. Και όποιος περιμένει να ανακαλύψει συγκεκριμένα «σημάδια», μπορεί να βγάζει βιαστικά συμπεράσματα και να βλέπει φαντάσματα εκεί που δεν υπάρχουν.

Αναζητώντας διαύλους επικοινωνίας 

Η επικοινωνία, ομολογουμένως δύσκολη και γεμάτη εμπόδια πολλές φορές, είναι αναγκαία (αν και διαφορετικού είδους) κατά την εφηβεία, σχεδόν όσο και κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του παιδιού. Τι μπορούν, όμως, να κάνουν οι γονείς απέναντι σε αυτούς τους συχνά τόσο δυσπρόσιτους εφήβους, που άλλοτε αποτραβιούνται στη σιωπή τους και απομονώνονται και άλλοτε εξεγείρονται με τεράστια ορμή στην παραμικρή παρατήρηση που τους γίνεται; Ας δούμε μία-μία μερικές από τις πιο δύσκολες «στιγμές» της επικοινωνίας με έναν/μία έφηβο/η:

«Και ξαφνικά άρχισε να μου μιλάει άσχημα… » 

Στην προεφηβεία, συνήθως, εκεί γύρω στην ηλικία των 11-12 ετών, αρκετά παιδιά αρχίζουν, διστακτικά στην αρχή και πιο έντονα καθώς μεγαλώνουν, να μιλάνε άσχημα στους γονείς τους, κυρίως βέβαια όταν θυμώσουν, συγκρουστούν, νευριάσουν. Ιδιαίτερα όταν αυτή η συμπεριφορά πρωτοεμφανίζεται, τα παιδιά τρομάζουν και τα ίδια με το θράσος τους, γιατί, όσο θυμωμένα κι αν είναι με τους γονείς τους, δεν παύουν να είναι γι’ αυτά οι πιο σημαντικοί άνθρωποι.

› Πώς το αντιμετωπίζουμε Σε καμία περίπτωση η συμπεριφορά αυτή δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί με χαλαρότητα και να επιτραπεί με το σκεπτικό «Ας κάνουμε ότι δεν ακούμε, δεν το εννοεί». Οι έφηβοι έχουν ανάγκη από όρια και ζητάνε από εμάς να τους δείξουμε ότι περιμένουμε να μας σέβονται όπως τους σεβόμαστε κι εμείς (που είναι επίσης απαραίτητο). Κοφτά και χωρίς ενδοιασμούς, αλλά και χωρίς μακροσκελή κηρύγματα, υπερβολές και δαιμονοποιήσεις, πρέπει να τους δείξουμε ότι δεν ανεχόμαστε αυτή τη συμπεριφορά.

Αντιµετωπίστε τους εφήβους µε σταθερότητα

Η επικοινωνία µε τους εφήβους είναι τόσο δύσκολη, επειδή οι έφηβοι είναι διχασµένοι: Από τη µια νιώθουν ότι θέλουν να στείλουν στο φεγγάρι τους γονείς τους κι από την άλλη έχουν τεράστια ανάγκη από τη σταθερότητα που αυτοί τους παρέχουν, ακριβώς επειδή οι ίδιοι αισθάνονται «τη γη να τρέµει κάτω από τα πόδια τους». Όποιο, λοιπόν, κι αν είναι το παιδαγωγικό µας «ύφος», αυστηρό ή επιεικές, φιλικό ή αυταρχικό, αυτό που έχει σηµασία είναι να είµαστε όσο µπορούµε πιο σταθεροί και σίγουροι απέναντί τους σχετικά µε αυτά που περιµένουµε, που απορρίπτουµε, που επιθυµούµε, που χαιρόµαστε σε αυτούς.

«Ρωτάω και δεν παίρνω απάντηση» 

Ένα δύσκολο παιχνίδι επικοινωνίας με τους εφήβους είναι αυτό της «σωστής απόστασης». Οι έφηβοι έχουν ανάγκη από περισσότερο ιδιωτικό χώρο, ο οποίος μάλιστα έχει μια ιερότητα που δεν υπάρχει σε άλλες ηλικίες. Έτσι, οι ερωτήσεις των γονιών εκλαμβάνονται συχνά σαν ανεπιθύμητες εισβολές στον ιδιωτικό αυτό χώρο.

› Πώς το αντιμετωπίζουμε Οι γονείς πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε πια να ξέρουμε όλα όσα συμβαίνουν στη ζωή τους με κάθε λεπτομέρεια. Δεν πρέπει, όμως, να αφήσουμε να μας επιβληθεί η σιωπή σαν νόμος. Έστω για πρακτικά θέματα, όπως τι ώρα θα γυρίσει, πού θα βρίσκεται αν αργήσει το βράδυ, δικαιούμαστε να έχουμε απάντηση.

«Δεν τολμάμε να μιλήσουμε πια για θέματα όπως το σχολείο και οι βαθμοί, τα ρούχα, η εμφάνισή τους… » 

Πολλοί έφηβοι, εξαιτίας της ανάγκης τους να ταυτιστούν πλέον περισσότερο με τους συνομηλίκους τους και λιγότερο με την οικογένειά τους, ντύνονται άλλοτε προκλητικά, άλλοτε ατημέλητα, άλλοτε εκκεντρικά.

 ›  Πώς το αντιμετωπίζουμε Φυσικά δεν μπορούμε να περιμένουμε να ντύνεται όπως θα άρεσε σε εμάς τους γονείς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι «απαγορεύεται» να πούμε την άποψή μας για την εμφάνιση του παιδιού μας, ειδικά όταν αυτή είναι κραυγαλέα: Ένα παιδί που κυκλοφορεί σχεδόν μεταμφιεσμένο θα ένιωθε σαν να μην το βλέπουν, αν οι δικοί του δεν έλεγαν τίποτε για την αμφίεσή του. Όσον αφορά το σχολείο και τους βαθμούς, όσο κι αν διαμαρτύρονται, οι έφηβοι έχουν ανάγκη να νιώθουν ότι οι γονείς τους ενδιαφέρονται, ότι ανησυχούν και συζητούν μαζί τους τυχόν δυσκολίες και ψάχνουν να βρουν τρόπους αντιμετώπισης των δυσκολιών αυτών.

«Όλα τα κάνω στραβά, δέχομαι κριτική για τα πάντα» 

Κατά την εφηβεία των παιδιών τους, οι γονείς εκθρονίζονται. Αυτοί που ήξεραν και μπορούσαν τα πάντα, που ήταν οι καλύτεροι, οι εξυπνότεροι και οι ομορφότεροι, γίνονται ξαφνικά αντικείμενα αυστηρότατης κριτικής και ανελέητης αμφισβήτησης, κάτι που δεν είναι ούτε ευχάριστο ούτε ανώδυνο γι’ αυτούς.

› Πώς το αντιμετωπίζουμε Εδώ καλούμαστε να δείξου­με αυτοπεποίθηση. Αντί να αμυνόμαστε με οργή ή αντίθετα να προσπαθούμε να κάνουμε τα πάντα για να τους γίνουμε περισσότερο αρεστοί, έχουμε μια ευκαιρία να τους δείξουμε ότι μπορείς να έχεις διαφορετικές απόψεις και εντούτοις να συζητάς και να εκτιμάς τον άλλον.

«Αισθάνεται συνέχεια, ή τουλάχιστον έτσι λέει, ότι δεν τον/την καταλαβαίνουμε… » 

Ένα από τα πράγματα που μοιραία περνά ο κάθε έφηβος και από το οποίο, παρά τις όποιες καλές μας προθέσεις, δεν μπορούμε να τον απαλλάξουμε, είναι η αίσθηση ότι δεν τον καταλαβαίνει κανείς και πολύ λιγότερο οι γονείς του. Ο ίδιος είναι που δεν καταλαβαίνει τον εαυτό του, γιατί όσα αντιλαμβάνεται και όσα νιώθει φάσκουν και αντιφάσκουν.

› Πώς το αντιμετωπίζουμε Ας προσπαθήσουμε να μην παριστάνουμε ότι καταλαβαίνουμε γιατί «έτσι ακριβώς ήμουν κι εγώ». Στην εφηβεία, ένα παιδί θέλει να μοιάζει όσο το δυνατόν λιγότερο στους γονείς του και δεν το καθησυχάζουμε επαναλαμβάνοντάς του πόσο πολύ μας μοιάζει. Αρκεί να του δείχνουμε ότι κάνουμε προσπάθεια να καταλάβουμε τα δικά του συναισθήματα και ότι, δυστυχώς, πολλές φορές δεν μας είναι εύκολο αυτό.

«Είναι σαν να μην υπάρχει στο σπίτι, κλείνεται στο δωμάτιό του/της κι εξαφανίζεται… » 

Ο ιδιωτικός χώρος, η προστατευτική σφαίρα που δημιουρ­γεί γύρω του, συμβολίζει τον καινούργιο κόσμο που φτιάχνει για τον εαυτό του. Η μουσική του, η επικοινωνία με τους φίλους, το κλείσιμο στο δωμάτιο πρέπει να γίνουν σεβαστά από τους γονείς, γιατί ο έφηβος δεν μπορεί να κάνει χωρίς αυτά.

› Πώς το αντιμετωπίζουμε Κάποιες κοινές στιγμές των γονιών με τον έφηβο είναι σημαντικό να συνεχίσουν να υπάρχουν, έστω κι αν εκείνος δυσανασχετεί. Όταν, λόγου χάρη, τρώμε όλοι μαζί, πρέπει να παρίσταται (εκτός από εξαιρέσεις, όταν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος) και μάλιστα χωρίς τα ακουστικά του mp3 στα αυτιά!

«Μπορούμε, εντέλει, να συμβιώσουμε αρμονικά;» 

Όλα τα παραπάνω δεν εγγυώνται μια γαλήνια και αρμονική συμβίωση, ιδιαίτερα με έναν/μία επαναστατημένο/η έφηβο/η. Ούτε εξασφαλίζουν ότι θα είμαστε οι τέλειοι γονείς για τους εφήβους μας. Άλλωστε, αυτό είναι το τελευταίο που έχουν ανάγκη: Εφηβεία και τελειό­τητα είναι έννοιες διαμετρικά αντίθετες. Εξάλλου, αν είμαστε τέλειοι, πώς θα καταφέρουν να αποκοπούν από εμάς; 

› Πώς το αντιμετωπίζουμε Μέσα σε αυτή την ταραγμένη περίοδο που περνά η σχέση μας με τα έφηβα παιδιά μας, θα βοηθούσε σημαντικά να διατηρήσουμε μερικές πόρτες ανοιχτές, οι οποίες να κρατούν ζωντανή την επικοινωνία μεταξύ μας, ακόμη και σε στιγμές κρίσης. Κι αν κάποιες φορές αισθανόμαστε να μην ξέρουμε πια αυτό το απρόσιτο πλάσμα που έχουμε απέναντί μας, που δεν μοιάζει καθόλου με το αγαπημένο μας μικρό παιδί, τότε δεν έχουμε παρά να κάνουμε αυτό που κάναμε συχνά όταν ήταν μωρό: Να πάμε πάνω από το κρεβάτι του το βράδυ και να το κοιτάξουμε καθώς κοιμάται. Δεν έχει ακόμη κάτι από το αγγελικό πρόσωπο που είχε και τότε;

Η κ. Λουίζα Βογιατζή είναι συμβουλευτική ψυχολόγος

http://antikleidi.com/