Μαγεία χρωμάτων...

"Young Girl Sleeping" 

 Renoir (1880)

Παρατηρητικοί πιγκουίνοι

Μαθήματα πειθαρχίας: Δώστε στα παιδιά λιγότερες επιλογές αλλά περισσότερες αγκαλιές

Οι αίθουσες διδασκαλίας στα σχολεία είναι γεμάτες με εφήβους που δεν υπακούν στους καθηγητές τους και μικρά παιδιά στους δασκάλους τους. Παιδιά που κάνουν φασαρία, που δεν απενεργοποιούν τα κινητά τους –παρ'όλες τις απαγορεύσεις– που επιλέγουν να μην ακούν τους ενήλικες που τους λένε τι να κάνουν και τι να μην κάνουν. Παιδιά που απλά επιλέγουν να μην υπακούουν σε ενήλικες, οι οποίοι φαίνεται να μην έχουν καμία πειθώ και τρόπο να επιβληθούν.

Η βασική διαφορά ανάμεσα σε ένα παιδί και σε έναν ενήλικα, είναι η επιλογή, σωστά; Και πέρα από συγκεκριμένες υποχρεώσεις που έχουμε, όπως το να πληρώσουμε τη δόση του δανείου, τους λογαριασμούς μας ή τη διατροφή της οικογένειας, όλοι οι ενήλικες έχουμε επιλογές: Από το «θα φορέσω τακούνια σήμερα» ή «θέλω γάλα στον καφέ μου» μέχρι το «είναι η κατάλληλη στιγμή να αποκτήσω μωρό;» και «πώς θα είναι η ζωή μου αν χωρίσω;». Οι μικρές ή μεγάλες αποφάσεις είναι το χαρακτηριστικό της ζωής των ενηλίκων.

Τώρα, θυμηθείτε την παιδική σας ηλικία: Σε μεγάλο βαθμό τρώγατε ό,τι σαν έδιναν. Φορούσατε ό,τι σας έλεγαν και οι επιλογές σας, τις περισσότερες φορές, περιορίζονταν στο ποιός θα είναι ο καλύτερος φίλος σας ή με ποιόν θα παίξετε εκείνη την ημέρα. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν είναι μια συναισθηματική αναφορά στις παλιές καλές ημέρες, όταν τα παιδιά ήταν ευχαριστημένα παίζοντας και με ένα τούβλο ή ήταν ευγνώμονα και με ένα γλυκό τις ημέρες των Χριστουγέννων. Η ρήση των Άγγλων ότι «τα παιδιά πρέπει να φαίνονται και να μην ακούγονται», είναι οριακά καταχρηστική και ίσως επιτρέπει σε γονείς και εκπαιδευτικούς να δρουν πολλές φορές σαδιστικά, με το πρόσχημα της πειθαρχίας.

Μια αναφορά όμως της Ofsted, Υπηρεσίας στη Μεγάλη Βρετανία για τα εκπαιδευτικά στάνταρντ και θέματα που αφορούν την παιδική ηλικία, έδειξε ότι σχεδόν 700.000 παιδιά που φοιτούν σε σχολεία της Μ.Βρετανίας, δεν έχουν καθόλου καλή συμπεριφορά και το γεγονός εντυπωσιάζει. Δεν είναι οι καρέκλες που πετιούνται μέσα στις τάξεις που προκαλούν το πρόβλημα, αλλά οι εκπαιδευτικοί που δεν μπορούν να επιβάλλουν την ησυχία και να σταματήσουν τη φλυαρία των παιδιών και την έλλειψη προσοχής μέσα στις τάξεις. Στην ετήσια έκθεσή της, η Ofsted εντόπισε την «περιστασιακή αποδοχή» του χαμηλού επιπέδου και της αναστάτωσης, που σημαίνει ότι «οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει πλέον να παλέψουν για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος, στο οποίο όλα τα παιδιά θα εκπαιδεύονται σωστά και θα κάνουν καλά αυτό που πρέπει».

Η πειθαρχία 30 χρόνια πριν μέχρι σήμερα

Υπάρχει μια θεωρία για όλα αυτά. Όλα ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1980: Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια υπολογιστών εμφανίστηκαν με τη μορφή του Pac–man και το να είσαι γονιός απεικόνιζε το αν είσαι πετυχημένος ή αποτυχημένος.

Η ψυχολογία έγινε παρανοϊκή στο θέμα της «αυτοεκτίμησης», ενώ το MTV κυριαρχούσε. Το 1986, λοιπόν, απαγορεύτηκε η σωματική τιμωρία στα δημόσια σχολεία, σε πολλές χώρες στο δυτικό κόσμο. Οι μαμάδες πήγαν να εργαστούν και επέστρεφαν σπίτι με ενοχικά συναισθήματα. Στους μπαμπάδες αυτό δεν άρεσε και τα διαζύγια άνθισαν. Και εδώ αρχίζει ένας υπέροχος ανταγωνισμός μεταξύ των δύο αντικρουόμενων γονικών παρορμήσεων: Πειθαρχία έναντι επιεικούς ανεκτικότητας. Οι γονείς άρχισαν να γίνονται «φίλοι» με τα παιδιά τους. Και μέσα σε 10 χρόνια το χάσμα μεταξύ των παιδιών και των ενηλίκων που υπήρχε αρχικά, μειώθηκε πάρα πολύ.

Φτάνουμε στο 2014 και οι τάξεις στα σχολεία διαταράσσονται από εφήβους – παιδιά, συνδεδεμένα με την τεχνολογία και έναν κενό τρόπο ζωής. Με πλεόνασμα πορνό. Με πλύση εγκεφάλου από ριάλιτυ σόου, όπου τα προτρέπουν να «ακολουθήσουν τα όνειρά τους» και δυσαρεστημένους γονείς, στερημένους μεν από χρόνο, αλλά υπερβολικούς με τα δώρα. Σίγουρα, αυτό μπορεί να θεωρηθεί μια τεράστια υπεραπλούστευση και η λύση οπωσδήποτε δεν θα ήταν οι μαμάδες να μείνουν στο σπίτι με αγχολυτικά χάπια ή χάνοντας την οικονομική τους ανεξαρτησία.

Υπάρχει όριο στις επιλογές του παιδιού;

Ανάμεσα σε όλο αυτό το χάος βρίσκεται το κρίσιμο ζήτημα της «επιλογής» και των «ευκαιριών». Με τη σύγχυση των γονιών για τη θετική άσκηση του γονικού τους ρόλου και την ελεύθερη ανατροφή των παιδιών, τα παιδιά του σήμερα δεν δέχονται τίποτα άλλο παρά μόνο επιλογές από μαμάδες και μπαμπάδες που προσπαθούν τόσο σκληρά για να κάνουν το σωστό. Ακούμε πολύ συχνά σε συζητήσεις γονέων τη φράση: «δεν πρέπει το παιδί να κάνει κάτι που δεν του αρέσει ή δεν το επιλέγει».

Καθημερινά αυτό εφαρμόζεται σε όλα τα κορίτσια και τα αγόρια, που θα μπορούσαν να: συμμετάσχουν στην παραγωγή της θεατρικής ομάδας ή σε αγώνες στο κολυμβητήριο, να κάνουν τη σχολική εργασία τους, να τραγουδήσουν στη χορωδία, να βοηθήσουν στην οργάνωση της χριστουγγενιάτικης σχολικής γιορτής, να πετύχουν ένα στόχο. Κάθε φορά που ένας εκπαιδευτικός προφέρει τις λέξεις «είναι προαιρετικό», φαίνεται σαν τα παιδιά να έχουν «αναλάβει τον κόσμο».

Θα μπορούσε βέβαια κανείς να πεί: Γιατί όχι, η ζωή έτσι δεν είναι; Προτιμάς να είσαι εδώ ή εκεί, να εξασκείς αυτό ή εκείνο το επάγγελμα; Υπάρχει ο αντίλογος: Οποιοσδήποτε από εμάς θα μπορούσε να κάνει κάτι που δεν ήθελε ποτέ να κάνει, αλλά αναγκάστηκε.

Λοιπόν, εκεί ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα. Ας δούμε με μια ανέμελη άποψη, ότι όσο ένα 10χρονο αγόρι, αυτό που θα ήθελε πραγματικά να κάνει είναι να παρακολουθεί τηλεόραση όλη την ημέρα - αλλά αυτό δεν είναι μια «επιλογή», τόσο θα μπορούσε να του δοθεί η ευκαιρία να προθυμοποιηθεί/ανταγωνιστεί/πρέπει να πάει/κάνει την εργασία του.

Η συνέπεια αυτής της ευρείας επιλογής στα παιδιά οδηγεί σε αίθουσες διδασκαλίας γεμάτες εφήβους που επιλέγουν να μην σταματούν τη φασαρία, που επιλέγουν να μην απενεργοποιούν τα κινητά τους τηλέφωνα, που επιλέγουν να μην ακούν το μάθημα, γιατί απλά ένας ενήλικας τους το λέει να το πράξουν. Και, στο μυαλό τους, οι ενήλικες δεν έχουν καμιά εξουσιοδότηση και ισχύ για κάτι τέτοιο.

Άλλωστε, στην πραγματικότητα, μια πληθώρα επιλογών που δίνονται, είναι σκουπίδια για τα παιδιά, ειδικά για τα μικρότερα σε ηλικία. Πολύ συχνά δεν παραθέτουμε επιλογές για το τί θα φάνε, επιτρέποντάς τους να κοιτάνε ανέκφραστα το ψυγείο και ζητώντας τους να αποφασίσουν γρήγορα; Τι συμβαίνει με εμάς; Είμαστε πάρα πολύ κουρασμένοι για να πάρουμε εμείς μια ακόμα απόφαση ή προσπαθούμε σκληρά να ευχαριστήσουμε τα παιδιά και ως εκ τούτου, για μια στιγμή έστω, νιώθουμε ότι είμαστε καλοί γονείς; Οι πιθανότητες είναι να απαντήσουν «κροκέτες ψαριού ή κοτόπουλου ». Στη συνέχεια να επιμένουν ότι είπαν «πίτσα», ενώ άλλες φορές να αρνούνται να φάνε, 20 λεπτά αργότερα, αποκαλώντας σας κακή μητέρα –επειδή καθυστερήσατε την ετοιμασία του φαγητού τους.

Τα παιδιά έχουν ανάγκη την πειθαρχία

Η επιλογή είναι πάντα κάτι κουραστικό. Τα παιδιά, χρειάζονται ισχυρά όρια και σαφείς, συνεπείς κατευθύνσεις. Όταν σερφάρουμε στο Διαδίκτυο αναζητώντας συμβουλές για γονείς (για τους εμβολιασμούς των παιδιών, τον ύπνο, τη διατροφή, την εκπαίδευση ... ο κατάλογος είναι ατελείωτος), είμαστε τόσο πλημμυρισμένοι από αντιφατικές ιδέες, ώστε δεν μπορούμε να ακούσουμε τις δικές μας. Και πραγματικά, χωρίς τόσες επιλογές, θα μπορούσαμε ίσως πιο εύκολα να γνωρίζουμε τί είναι καλύτερο για την ανατροφή που δίνουμε εμείς, στα δικά μας παιδιά.

Με τον ίδιο τρόπο, το θέμα της επιλογής δεν είναι διαφορετικό για τα παιδιά. Το ίδιο ισχύει και για την ανατροφή τους και το χρονοδιάγραμμα των δραστηριοτήτων τους, που μπορεί να τους επιτρέπει να περάσουν μια ολόκληρη μέρα ελεύθερη από τους ενήλικες, εγκαταλείποντας πολύ ωραία το σπίτι μέχρι την ώρα του βραδινού φαγητού, ενώ είναι πιο πιθανό να ακούτε το κινητό τους τηλέφωνο να χτυπά, παρά να ακούτε τη φωνή τους.

Ίσως οι δάσκαλοι και οι καθηγητές να πρέπει να αναπτύξουν μια ήρεμη και με σεβασμό, ουσιαστική καλλιέργεια για την εκμάθηση. Αυτό μπορεί να ξεκινήσει μόνο στο σπίτι: Λιγότερες διαπραγματεύσεις με τα παιδιά μας. Να προσφέρουμε λιγότερες επιλογές, δίνοντας λίγο παραπάνω τον χρόνο μας και ένα εκατομμύριο αγκαλιές, αλλά όχι υλικά αγαθά.

Τα παιδιά έχουν σίγουρα την ανάγκη για πειθαρχία και χρειάζεται να θυμηθούν μια σημαντική παλιά φράση: «Επειδή το λέω εγώ. Γιατί είμαι ενήλικας.»

πηγή: premium.paratiritis.gr

Φθινοπωρινή ανάπαυλα...

Πώς οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες

 

"Οι δάσκαλοι που αγαπούν τη διδασκαλία, μαθαίνουν στα παιδιά να αγαπούν την μάθηση" 

Έχω αναφερθεί ξανά και ξανά σε αυτό το θέμα, προσπαθώντας κάθε φορά να δίνω περισσότερες συμβουλές και συγκεκριμένες οδηγίες για τους εκπαιδευτικούς. 

Ο λόγος που επανέρχομαι είναι ένας: Βλέπω πόσο λάθος συμπεριφέρονται οι εκπαιδευτικοί- ΟΧΙ ΟΛΟΙ, το τονίζω για να μην παρεξηγηθώ- στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, είτε από έλλειψη γνώσεων ή ενδιαφέροντος (και συνήθως αυτός είναι ο λόγος)! 

Βλέπω επίσης πόσο αρνητικό αντίκτυπο έχουν οι λανθασμένοι χειρισμοί στην προσπάθεια και τη διάθεση ενός παιδιού που θέλει να μάθει αλλά δυσκολεύεται, πόσο πολύ απογοητεύεται όταν νοιώθει πως οι προσπάθειες του δεν αναγνωρίζονται, και πόσο εύκολα παραιτείται αφού βλέπει ότι όσο κι αν προσπαθεί δεν θα πάρει ένα μπράβο!

Όλα ξεκινούν από την διάθεση του εκπαιδευτικού να ανταποκριθεί στις ιδιαίτερες μαθησιακές ανάγκες των μαθητών του και να καταφέρει να βρει τρόπους εκπαίδευσης ακόμα και του πιο "δύσκολου" παιδιού στην τάξη. 

Οι παρακάτω συμβουλές απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων.

• Ο εκπαιδευτικός οφείλει να δημιουργήσει ένα περιβάλλον μέσα στην τάξη με έμφαση τη συνεργασία μεταξύ των συμμαθητών και μεταξύ των μαθητών με τον εκπαιδευτικό. Πρέπει να παρατηρεί αν υπάρχουν εχθρότητες μέσα στην τάξη, μήπως κάποιος μαθητής γίνεται αποδέκτης κοροϊδίας. Συχνά οι πιο "αδύναμοι" μαθητές μπαίνουν στο περιθώριο από τους άλλους και αυτό πρέπει να το ελέγχει ο εκπαιδευτικός. 
• Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες πρέπει να κάθονται στα μπροστινά θρανία, με κάποιο παιδί που να μπορεί να τους βοηθάει και μακρυά από παράθυρα που μπορεί να αποσπούν την προσοχή.
• Στην παράδοση του μαθήματος προσπαθήστε να χρησιμοποιείται παραδείγματα, χρώματα αν γράφετε στον πίνακα και σχεδιαγράμματα.
• Στην διόρθωση των ασκήσεων, κάντε πάντα ένα θετικό σχόλιο ακόμα και σχετικό με την προσπάθεια που έκανε ο μαθητής. 
• Μην διορθώνετε με κόκκινο, προτιμήστε πράσινο χρώμα που είναι πιο ήπιο, ειδικά αν ένα γραπτό έχει πολλά λάθη. 
• Φροντίστε ώστε οι μαθητές να μην έχουν πολλά να αντιγράψουν από τον πίνακα και ελέγξτε αν οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες έχουν προλάβει την αντιγραφή. Αν δεν έχουν προλάβει μπορείτε να φωτοτυπίσετε το τετράδιο ενός συμμαθητή τους και να τους δώσετε την φωτοτυπία ώστε να μην χάνουν σημαντικές ανακοινώσεις.
• Μπορείτε να μειώσετε την ύλη του διαβάσματος για τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες. π.χ. Πείτε διακριτικά σε αυτούς ότι από τις 3 παραγράφους της ιστορίας να μάθουν τις 2. 
• Σε περίπτωση που ανακοινώνετε κάποια επανάληψη ή τεστ, ελέγξτε αν όλοι οι μαθητές το έχουν σημειώσει. Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες συχνά δυσκολεύονται να κρατούν επαρκείς σημειώσεις. Μπορείτε πολύ απλά να κάνετε εσείς σχετική σημείωση πάνω στο βιβλίο τους.
• Αν βλέπετε ότι κάποιος μαθητής δυσκολεύεται στην επίλυση μιας άσκησης μπορείτε να προσφέρετε ατομικά μια βοήθεια ή επεξήγηση της άσκησης.
• Στις εκθέσεις, δεν υπολογίζονται τα ορθογραφικά λάθη, αλλά μόνο η δομή και οι παράγραφοι τους.
• Μια μεγάλη άσκηση μπορείτε να την κόψετε σε μικρότερα μέρη με πιο συγκεκριμένες οδηγίες και βήματα.
• Ποτέ δεν πρέπει να ακούγονται αρνητικοί χαρακτηρισμοί μέσα στην τάξη αλλά αντίθετα πρέπει να δίνεται έμφαση στα καλά και στην προσπάθεια των μαθητών.
• Αν ένα παιδί δυσκολεύεται να κάνει κάτι, δεν το φέρνουμε σε δύσκολη θέση μπροστά στους συμμαθητές. π.χ. Δεν ζητάμε από έναν μαθητή με δυσκολία στην ανάγνωση να διαβάσει δυνατά ώστε να γελοιοποιηθεί. 
• Προσπαθήστε να βρίσκετε πρωτότυπο εκπαιδευτικό υλικό, να κάνετε το μάθημα πιο ζωντανό και ενδιαφέρον. π.χ. μουσική, κατασκευές, οπτικό υλικό, πρακτικά παραδείγματα και πειράματα.
• Γνωρίστε καλύτερα τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες, δείτε τι τους δυσκολεύει περισσότερο και βρείτε σχετικές ασκήσεις για εξάσκηση και βελτίωση. Υπάρχουν πολλές ιδέες ασκήσεων στο διαδίκτυο. 
• Μιλήστε με τους γονείς, συζητήστε για τις δυσκολίες του παιδιού, δείξτε το ενδιαφέρον σας, έτσι ώστε να έχετε μια καλή συνεργασία. Αναφερθείτε και στα θετικά του παιδιού και όχι μόνο στις δυσκολίες του!
• Δείξτε αγάπη, κατανόηση και συμπάθεια σε όλους τους μαθητές και περισσότερο σε αυτούς που έχουν μαθησιακές δυσκολίες. Προσπαθήστε να τους καταλάβετε, διαβάστε σχετικά άρθρα και προσπαθήστε να μπείτε στη θέση τους. 

Όλα τα παιδιά μπορούν να μάθουν και ο επιτυχημένος εκπαιδευτικός είναι αυτός που καταφέρνει να διδάξει αποτελεσματικά τους πιο "δύσκολους" μαθητές! 

Σοφία Τσιντσικλόγλου

Ειδική Παιδαγωγός

sofiatsin@gmail.com

paidagwgos.blogspot.gr

"Madonna of Port Lligat"

Salvador Dali - 1949

Τάδε έφη... Μάνος Χατζιδάκις

(πριν από τριάντα περίπου χρόνια)

«Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενυσχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του. 

Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Όμως μια τέτοια παιδεία δεν ευνοείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από όλες τις κυβερνήσεις, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι των κομμάτων και της πολιτικής. Κι αποτελεί πολιτική «παράδοση» η πεποίθηση πως τα κτήνη, με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται. 

Ενώ τα πουλιά… Για τα πουλιά, μόνον οι δολοφόνοι, οι άθλιοι κυνηγοί αρμόζουν, με τις «ευγενικές παντός έθνους παραδόσεις». Κι είναι φορές που το κτήνος πολλαπλασιαζόμενο κάτω από συγκυρίες και με τη μορφή «λαϊκών αιτημάτων και διεκδικήσεων» σχηματίζει φαινόμενα λοιμώδους νόσου που προσβάλλει μεγάλες ανθρώπινες μάζες και επιβάλλει θανατηφόρες επιδημίες. 

Πρόσφατη περίπτωση ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Μόνο που ο πόλεμος αυτός μας δημιούργησε για ένα διάστημα μιαν αρκετά μεγάλη πλάνη, μιαν ψευδαίσθηση. Πιστέψαμε όλοι μας πως σ’ αυτό τον πόλεμο η Δημοκρατία πολέμησε το φασισμό και τον νίκησε. Σκεφθείτε: η «Δημοκρατία», εμείς με τον Μεταξά κυβερνήτη και σύμμαχο τον Στάλιν, πολεμήσαμε το ναζισμό, σαν ιδεολογία άσχετη από μας τους ίδιους. Και τον… νικήσαμε. Τι ουτοπία και τι θράσος. Αγνοώντας πως απαλλασσόμενοι από την ευθύνη του κτηνώδους μέρους του εαυτού μας και τοποθετώντας το σε μια άλλη εθνότητα υποταγμένη ολοκληρωτικά σ’ αυτό, δεν νικούσαμε κανένα φασισμό αλλά απλώς μιαν άλλη εθνότητα επικίνδυνη που επιθυμούσε να μας υποτάξει. 

Ένας πόλεμος σαν τόσους άλλους από επικίνδυνους ανόητους σε άλλους ανόητους, περιστασιακά ακίνδυνους. Και φυσικά όλα τα περί «Ελευθερίας», «Δημοκρατίας», και «λίκνων πνευματικών και μη», για τις απαίδευτες στήλες των εφημερίδων και τους αφελείς αναγνώστες. Ποτέ δεν θα νικήσει η Ελευθερία, αφού τη στηρίζουν και τη μεταφέρουν άνθρωποι, που εννοούν να μεταβιβάζουν τις δικές τους ευθύνες στους άλλους.

(Κάτι σαν την ηθική των γερόντων χριστιανών. Το καλό και το κακό έξω από μας. Στον Χριστό και τον διάβολο. Κι ένας Θεός που συγχωρεί τις αδυναμίες μας εφόσον κι όταν τον θυμηθούμε μες στην ανευθυνότητα του βίου μας. Επιδιώκοντας πάντα να εξασφαλίσουμε τη μετά θάνατον εξακολουθητική παρουσία μας. Αδυνατώντας να συλλάβουμε την έννοια της απουσίας μας. Το ότι μπορεί να υπάρχει ο κόσμος δίχως εμάς και δίχως τον Καντιώτη τον Φλωρίνης). 

Δεν θέλω να επεκταθώ. Φοβάμαι πως δεν έχω τα εφόδια για μια θεωρητική ανάπτυξη, ούτε την κατάλληλη γλώσσα για τις απαιτήσεις του όλου θέματος. Όμως το θέμα με καίει. Και πριν πολλά χρόνια επιχείρησα να το αποσαφηνίσω μέσα μου. Σήμερα ξέρω πως διέβλεπα με την ευαισθησία μου τις εξελίξεις και την επανεμφάνιση του τέρατος. Και δεν εννοούσα να συνηθίσω την ολοένα αυξανόμενη παρουσία του. Πάντα εννοώ να τρομάζω.

Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι. Οι μισητοί δολοφόνοι, που βρίσκουν όμως κατανόηση από τις διωκτικές αρχές λόγω μιας περίεργης αλλά όχι και ανεξήγητης συγγενικής ομοιότητος. Που τους έχουν συνηθίσει οι αρχές και οι κυβερνήσεις σαν μια πολιτική προέκτασή τους ή σαν μια επιτρεπτή αντίθεση, δίχως ιδιαίτερη σημασία που να προκαλεί ανησυχία. (Τελευταία διάβασα πως στην Πάτρα, απέναντι στο αστυνομικό τμήμα άνοιξε τα γραφεία του ένα νεοναζιστικό κόμμα. Καμιά ανησυχία ούτε για τους φασίστες, ούτε για τους αστυνομικούς. Ούτε φυσικά για τους περιοίκους). 

"Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία.  Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος."

Ο εθνικισμός είναι κι αυτός νεοναζισμός. Τα κουρεμένα κεφάλια των στρατιωτών, έστω και παρά τη θέλησή τους, ευνοούν την έξοδο της σκέψης και της κρίσης, ώστε να υποτάσσονται και να γίνονται κατάλληλοι για την αποδοχή διαταγών και κατευθύνσεων προς κάποιο θάνατο. Δικόν τους ή των άλλων. Η εμπειρία μου διδάσκει πως η αληθινή σκέψη, ο προβληματισμός οφείλει κάπου να σταματά. Δεν συμφέρει. Γι’ αυτό και σταματώ. Ο ερασιτεχνισμός μου στην επικέντρωση κι ανάπτυξη του θέματος κινδυνεύει να γίνει ευάλωτος από τους εχθρούς. Όμως οφείλω να διακηρύξω το πάθος μου για μια πραγματική κι απρόσκοπτη ανθρώπινη ελευθερία. 

Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών. Προτιμότερο αργός και σιωπηλός θάνατος από την αντίδραση του ζωντανού και ευαίσθητου οργανισμού που περιέχουμε. 

Το φάντασμα του κτήνους παρουσιάζεται ιδιαιτέρως έντονα στους νέους. Εκεί επιδρά και το marketing. Η επιρροή από τα Μ.Μ.Ε. ενός τρόπου ζωής που ευνοεί το εμπόριο. Κι όπως η εμπορία ναρκωτικών ευνοεί τη διάδοσή τους στους νέους, έτσι και η μουσική, οι ιδέες, ο χορός και όσα σχετίζονται με τον τρόπο ζωής τους έχουν δημιουργήσει βιομηχανία και τεράστια κι αφάνταστα οικονομικά ενδιαφέρονται.

Και μη βρίσκοντας αντίσταση από μια στέρεη παιδεία όλα αυτά δημιουργούν ένα κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει ο εγωκεντρισμός, η εγωπάθεια, η κενότητα και φυσικά κάθε κτηνώδες ένστιχτο στο εσωτερικό τους. Προσέξτε το χορό τους με τις ομοιόμορφες στρατιωτικές κινήσεις, μακρά από κάθε διάθεση επαφής και επικοινωνίας. Το τραγούδι τους με τις συνθηματικές επαναλαμβανόμενες λέξεις, η απουσία του βιβλίου και της σκέψης από τη συμπεριφορά τους και ο στόχος για μια άνετη σταδιοδρομία κέρδους και εύκολης επιτυχίας. 

Βιώνουμε μέρα με τη μέρα περισσότερο το τμήμα του εαυτού μας – που ή φοβάται ή δεν σκέφτεται, επιδιώκοντας όσο γίνεται περισσότερα οφέλη. Ώσπου να βρεθεί ο κατάλληλος «αρχηγός» που θα ηγηθεί αυτό το κατάπτυστο περιεχόμενό μας. Και τότε θα ‘ναι αργά για ν’ αντιδράσουμε. Ο νεοναζισμός είμαστε εσείς κι εμείς – όπως στη γνωστή παράσταση του Πιραντέλο. Είμαστε εσείς, εμείς και τα παιδιά μας. Δεχόμαστε να ‘μαστε απάνθρωποι μπρος στους φορείς του AIDS, από άγνοια αλλά και τόσο «ανθρώπινοι» και συγκαταβατικοί μπροστά στα ανθρωποειδή ερπετά του φασισμού, πάλι από άγνοια, αλλά κι από φόβο κι από συνήθεια. Και το Κακό ελλοχεύει χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή. Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία. Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος.»

Ρομαντική Βουδαπέστη

Δύο αποσπάσματα από παλιότερες συνεντεύξεις του Οδυσσέα Ελύτη. 

Από τον τόμο «Συν τοις άλλοις» 

"Η πολυτέλεια σε διαλύει"

«Οπως βλέπετε, σ' αυτά τα πενήντα τετραγωνικά εργάζομαι και ζω εδώ και πολλά χρόνια. Ούτε είχα ούτε θα ήθελα να έχω ποτέ περισσότερα. Οχι ότι παρασταίνω τον ασκητή. Ο άνθρωπος, πιστεύω, δεν πρέπει να στερείται από τίποτα. 

Πρέπει, όμως, να αρκείται και στα απαραίτητα. Η πολυτέλεια, το περιττό, σε απομακρύνουν από το ουσιώδες, σε διαλύουν.
Είμαι υπέρ της «βασικής ζωής» και αυτή θα έπρεπε νομίζω να εξασφαλίζει σε όλους μια ιδανική πολιτεία. 

Σημειώστε ότι χρειάστηκε να φτάσω στα μισά της ζωής μου για να την εξασφαλίσω κι εγώ. Ναι, αγαπώ τ' αντικείμενα και ζω μαζί τους. Οταν ταξιδεύω, μου λείπουν. Τίποτα απ' ό,τι βλέπετε εδώ δεν είναι ακριβό ή πολύτιμο. 

Εχουν, όμως, όλα για μένα μια σημασία, συνδέονται με την ποίησή μου, τη ζωή μου, τα ταξίδια μου. (...)»

"Δεν είμαι καμωμένος για τη βιτρίνα"

«Οσο περνάν τα χρόνια, τόσο και περισσότερο η δημοσιότητα με τρομάζει. Με απωθεί, θα έλεγα. 

Ως και τα βιβλία μου, όταν τα βλέπω στη βιτρίνα, αισθάνομαι παράξενα. Τι να με κάνετε, λοιπόν, εμένα; Δεν είμαι καμωμένος για τη βιτρίνα. Πολλοί νομίζουν ότι αυτό είναι έλλειψη φιλοδοξίας. Καθόλου. Απλούστατα, δεν καταλαβαίνω τι σόι φιλοδοξία είναι να είσαι δαχτυλοδειχτούμενος και να σε υποδέχονται με χειροκροτήματα. Εμένα η φιλοδοξία μου είναι να αισθάνομαι τρυπωμένος με τη μορφή βιβλίων στη τσάντα κάποιου νέου ή κάποιας κοπέλας, σε ώρες μοναξιάς. 

Η μυστική επικοινωνία είναι το παν. Και η διάρκεια.

Ποίηση για μένα είναι πόλεμος προς τον χρόνο και τη φθορά. 

Κλεισμένος στα πενήντα τετραγωνικά μου, συνεχίζω αυτόν τον πόλεμο. Και άσχετα εντελώς αν βγαίνω νικητής ή όχι, σε μια τέτοιου είδους μάχη, ομολογώ, βρίσκω την ύψιστη ικανοποίηση. 

Σε μιαν εποχή θριάμβου των ποσοτικών εκτιμήσεων, βλέπω την ποίηση σαν τη μόνη ενδεδειγμένη να διαφυλάξει το ιερό και απαραβίαστο της ανθρώπινης προσωπικότητας».

Μου αρέσει!

                         "Πρωινό στον Seine με βροχή"

                      Κλ. Μονέ, 1897-98

Επική διάσταση...

Ημερολόγιο αναμνήσεων

Αναπάντητα βλέμματα με πολιορκούν,

εικόνες ασυγκράτητα κυλούν στο θολωμένο μυαλό,

ελέγχω τον κόσμο και τους ανθρώπους...

Αδυνατώ να κυριαρχήσω μέσα μου...

Ο ωκεανός φουσκώνει,

τεράστια κύματα κλυδωνίζουν το ταλαιπωρημένο κορμί.

Μήπως πρέπει να ολοκληρώσω τη συγγραφή της ζωής;

Μήπως πρέπει να αποσυρθώ;

Όχι, αρνούμαι να παραδοθώ!

Κρατώ στα χέρια τις βαλίτσες των εγκαυμάτων.

Δε με πληγώνουν πια...

Πρακτικές αντιμετώπισης παιδιών με 

προβληματική συμπεριφορά

Καθημερινές συμπεριφορές των παιδιών που ταλαιπωρούν γονείς και εκπαιδευτικούς. Όμως, συχνά δεν «αγγίζουν» παθολογικές συμπεριφορές αλλά πρόκειται για συμπεριφορές που αν δεν αντιμετωπιστούν με κατάλληλο χειρισμό μπορεί να υιοθετηθούν μόνιμα και να προκαλούν δυσκολίες στη προσαρμοστικότητα του παιδιού όπως και στην ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού.

Μερικές ενδεικτικές συμβουλές, λοιπόν, γιατί… Ο καλύτερος ειδικός είναι ο ενημερωμένος γονέας…

Παιδιά με υπερκινητικά στοιχεία

Τα μικρά παιδιά έχουν ανάγκη την έντονη δραστηριότητα και το τρέξιμο είναι ένας φυσιολογικός τρόπος κίνησης γι αυτά. Τα παιδιά, όμως, με υπερκινητικά στοιχεία ξεπερνούν τα φυσιολογικά όρια κίνησης και επιπλέον αυτό συνοδεύεται από διάσπαση προσοχής. Έχουν, επίσης, λιγότερη υπομονή, επιμονή, αυτοπειθαρχία και αδυναμία να παρακολουθήσουν για πολύ μια δραστηριότητα, σε σχέση με άλλα παιδιά της ηλικίας τους. Τέτοια παιδιά, λοιπόν, υποφέρουν από μια έντονη και αποδιοργανωμένη υπερδραστηριότητα, η οποία είναι αλληλένδετη με διάσπαση και μικρή διάρκεια της προσοχής, αδυναμία της συγκέντρωσης σε ένα έργο και έντονη παρορμητικότητα. Τα παιδιά που εμφανίζουν αυτές τις διαταραχές, στην πλειονότητά τους, δεν έχουν καλές σχέσεις με τους συνομηλίκους τους, γιατί φέρονται με τρόπο επιθετικό, ακόμα και καταστροφικό. Ο ανασταλτικός έλεγχος των συναισθηματικών τους αντιδράσεων είναι περιορισμένος κι έτσι τελείως μηδαμινά εμπόδια μπορούν να πυροδοτήσουν ξαφνικά και βίαια ξεσπάσματα οργής, ενώ σε αγχογόνες καταστάσεις μπορεί να επιφέρουν αιφνίδιες κρίσεις πανικού.

Όταν στο παιδί παρουσιάζονται μερικά από τα παραπάνω συμπτώματα σε μικρή ένταση, διάρκεια και συχνότητα, ίσως αυτά τα υπερκινητικά στοιχεία στη συμπεριφορά του να οφείλονται στην ανάγκη του παιδιού να είναι επίκεντρο της προσοχής, στο άγχος, στην ένταση. Όταν, όμως, συναντάμε τα περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα σε συνδυασμό με νευρωτικές συνήθειες συχνά, σε μεγάλη ένταση και διάρκεια, τότε μιλάμε για «υπερκινητικό σύνδρομο», το οποίο χρήζει ειδικής παρακολούθησης. Το «υπερκινητικό»  παιδί εμφανίζει συνήθεις εξελικτικές ανωμαλίες, δηλαδή καθυστέρηση στην ομιλία, αδεξιότητα και αγαρμποσύνη στις κινήσεις του, αντιληπτικές ανεπάρκειες, ελλιπή κατανόηση των σχέσεων των μορφών, δυσκολίες προσανατολισμού στο χώρο (τι βρίσκεται αριστερά και τι δεξιά), καθώς και, αργότερα, δυσκολίες στην εκμάθηση της ανάγνωσης. Τα αίτια αυτού του συνδρόμου μπορεί να είναι σοβαρά συναισθηματικά προβλήματα ή παθολογικά (νευρική ανωριμότητα), όπου είναι πολύ δύσκολη η τροποποίηση της συμπεριφοράς.

Είναι ενδιαφέρον να ειπωθεί ότι το «υπερκινητικό» παιδί συναντά σοβαρά εμπόδια να επιτύχει στο σχολείο, γιατί οι διαταραχές του αντιμάχονται κάθε προσπάθειά του για αποτελεσματική μάθηση. Επίσης, στη μέση και ύστερη παιδική ηλικία αυτό το υπερκινητικό πρότυπο συμπεριφοράς συχνά αντικαθίσταται, σταδιακά, από απάθεια και υποτονικότητα, όπου τα παιδιά συμπεριφέρονται σαν να έχουν χάσει κάθε εσωτερική παρώθηση και πρωτοβουλία. Οι διαταραγμένες σχέσεις με τα άλλα παιδιά συνεχίζονται, ενώ μπορεί να εκδηλωθεί ακόμη και έντονη αντικοινωνική συμπεριφορά. Είναι, λοιπόν, επιτακτική η παρακολούθηση ενός τέτοιου παιδιού από κάποιους ειδικούς, είτε παιδοψυχολόγους, είτε παιδοψυχιάτρους, όσο το δυνατόν νωρίτερα.

Έτσι μόνο θα υποδειχθεί η ενδεδειγμένη μορφή αγωγής για τις τυχόν οργανικές και ψυχολογικές διαταραχές του παιδιού, αλλά ακόμα και η εφαρμογή εξειδικευμένων τεχνικών θεραπευτικής διδασκαλίας, ώσπου να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Τα «υπερκινητικά» παιδιά φέρνουν συχνά σε απόγνωση τον ενήλικα γιατί, όταν το πρόβλημα είναι σοβαρό, δεν μπορεί να ελέγξει την κατάσταση. Οι παρακάτω, λοιπόν, τεχνικές διευθέτησης είναι πολύ δύσκολο να βοηθήσουν τέτοια παιδιά, αφορούν, όμως, τις πιο ήπιες μορφές του προβλήματος, δηλαδή παιδιά με υπερκινητικά στοιχεία

Τεχνικές διευθέτησης του προβλήματος

Καθιερώστε έναν κανόνα: «Μέσα στο σπίτι μόνο περπατάμε». Εξηγήστε ότι ο λόγος για την καθιέρωση του κανόνα είναι να εξασφαλιστεί ότι κανένας δε θα πέσει ή θα τρακάρει με κάποιον άλλον και θα χτυπήσει.

Τακτοποιήστε έτσι τα έπιπλα και τον εξοπλισμό μέσα  στον χώρο ώστε να μην υπάρχουν μεγάλοι ανοιχτοί διάδρομοι, που να προκαλούν το τρέξιμο.

Δώστε στα παιδιά αρκετό χρόνο για να εκτονωθούν και να τρέξουν έξω από το σπίτι.

Διαβεβαιώστε τα ότι όταν βρίσκονται έξω, μπορούν να τρέξουν όσο θέλουν.

Αν χρειάζεται η επιβολή μιας λογικής συνέπειας, βάλτε το παιδί να περπατάει κρατώντας το χέρι σας. Την επόμενη φορά που θα προκύψει κάποια παρόμοια κατάσταση ρωτήστε το παιδί αν θέλει να περπατήσει μόνο του ή αν θέλει βοήθεια. Η συνήθης συνέπεια να κάνετε το παιδί να γυρίσει από εκεί που ξεκίνησε, σπάνια φέρνει αποτελέσματα, γιατί είναι τιμωρία και αναγκάζει το παιδί να κάνει ακριβώς το αντίθετο από τις δικές του προθέσεις (να φτάσει γρήγορα). Διδάξτε τη σωστή συμπεριφορά με διαφωτιστικό τρόπο, που να βοηθάει το παιδί να πετυχαίνει αυτό που θέλει με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.

Υπενθυμίστε του το λόγο για τον οποίο το περπάτημα είναι σημαντικό. Μέσα από παίξιμο ρόλων, δείξτε σε αργή κίνηση πως κάποιος που στρίβει μια γωνία μπορεί να πάθει σοβαρό ατύχημα με ένα παιδί που τρέχει.

Ζευγαρώστε το παιδί που τρέχει και λειτουργεί υπερκινητικά με κάποιον άλλον που είναι καλό όσον αφορά το περπάτημα.

Πείτε στο παιδί, όταν περπατά, πως αναγνωρίζετε τη σωστή του συμπεριφορά. Επιβραβεύστε τα με λόγια, πείτε του μπράβο που περπατά  μέσα στην αίθουσα και ξέρει πως να κρατά τον εαυτό του και τους άλλους ασφαλείς.

Αν η αιτία του προβλήματος είναι η ανάγκη του παιδιού να είναι επίκεντρο της προσοχής, αγνοήστε τη συμπεριφορά του.

Τα παιδιά, όπως είναι φυσικό, αποκτούν, καθόλη την πορεία της ανάπτυξής τους, όχι μόνο καλές συνήθειες, χρήσιμες δεξιότητες και απαραίτητες γνώσεις, αλλά και κακές συνήθειες, φόβους και φαντασιώσεις. Ιδιαίτερα στην εποχή μας παρατηρείται πολύ συχνά το φαινόμενο της εμφάνισης διαφόρων προβλημάτων στη συμπεριφορά ορισμένων παιδιών. Τα προβλήματα αυτά είναι ποικίλα και η σοβαρότητά τους διαφορετική κάθε φορά.

Οι τεχνικές διευθέτησης και η γενικότερη αντιμετώπιση των προβλημάτων συμπεριφοράς πρέπει να γίνεται σύμφωνα με αντιαυταρχικές μεθόδους. Είναι σημαντικό, βέβαια, με αγάπη και κατανόηση να αντιμετωπίζονται τα παιδιά που δεν μπορούν να ενταχθούν τόσο εύκολα σε οποιαδήποτε  κοινωνική ομάδα και που δημιουργούν διαταρακτική συμπεριφορά στις προσπάθειες προσαρμογής τους. Πολλοί υποστηριχτές της δημοκρατικής αγωγής πιστεύουν ότι η αντιμετώπιση του παιδιού σαν αυτόνομη και ισότιμη προσωπικότητα, από μόνη της, τις περισσότερες φορές φτάνει για να προληφθεί η προβληματική συμπεριφορά του.

Της Νίκης Χατζηχαλεπλή

www.otyposnews.gr

  

"Πέρασες" - Kωνσταντίνος  Χατζόπουλος (1868-1920)

Πέρασες και είχες στα μαλλιά

ρόδα και φως και είχες στο χέρι

κρίνα λευκά και στάχυα απ᾽τον αγρό·

και σε είδα και είπα κι έφτασε

το καλοκαίρι.

Μα ήρθες και σκόρπισες τα στάχια στο νερό,

τα ρόδα στον αέρα·

και μ᾽έναν κρίνο στάθηκες, ωχρή

σα φθινοπώρου μέρα.

Στάθηκες ωχρή

με το βλέμμα πέρα,

κι ήταν τόσο ωχρή

και τριγύρω η μέρα.

Κι ήταν η ώρα ωχρή,

βράδυ ως να είχε γίνει·

μόνο ένα άυλο φως

γύρω σου είχε μείνει,

και ήσουν σα να λες,

όπως είχες μείνει:

Είχα μιαν αυγή,

μιαν άνοιξη προσμείνει.

Κι έβλεπες τα ρόδα

κάτω στο νερό

και τον κρίνο ωχρό

κοίταζες το χέρι.

Κοίταζες: σαν κάτι

να έτρεμε ξερό·

κοίταζες: σαν κάπου

να έφευγε φτερό,

κι άπλωσες το χέρι.

Και ήταν σα φτερό

μες το φως το ωχρό

που ένευε το χέρι.