" Επάνω σ' ένα ακοίμητο αερόστατο
ατενίζουμε το καθάριο χρώμα τ' ουρανού,
τις ανθισμένες κοιλάδες του μυαλού,
την ανεξίτηλη θαλασσινή δροσιά,
τους ορεινούς στυλοβάτες της απεραντοσύνης...
Οι ψυχές μας γίνονται συνοδοιπόροι..."

Σας καλωσορίζω στο ιστολόγιό μου ελπίζοντας να κάνουμε πολλά ταξίδια - ονειρικά και μακρινά - στο χώρο του πνεύματος, της τέχνης και της δημιουργίας...

Κυριακή 31 Αυγούστου 2014




Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της ανεργίας



Η ανεργία, πλήττει έντονα  την ελληνική κοινωνία την τελευταία δεκαετία. Από ψυχολογικής άποψης η ανεργία είναι ένας σοβαρός ψυχοκοινωνικός παράγοντας στρες....
Οι άνεργοι έχουν χαμηλότερη αυτοπεποίθηση, νιώθουν απορριπτέοι από την κοινωνία και με τη σειρά τους αναπτύσσουν αισθήματα εχθρότητας για αυτή, βιώνουν χρόνια πικρία κι απογοήτευση και παρουσιάζουν συμπτώματα κατάθλιψης. Αναπτύσσεται μέσα τους η αίσθηση πως δεν μπορούν να πάρουν στα χέρια τους τα ηνία της ζωής τους κι έτσι ψαλιδίζουν τις προσδοκίες τους από τον εαυτό τους και τους άλλους. Σε περιπτώσεις ανέργων που χάνουν μια μακροχρόνια σταθερή εργασία το στρες που βιώνουν θεωρείται πως είναι μεγαλύτερο από το στρες που εκλύεται από το θάνατο ενός καλού φίλου ή από αυτό της ύπαρξης μιας σοβαρής αρρώστιας στην οικογένεια. Επίσης, στους άνεργους απόφοιτους δευτεροβάθμιας ή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που δυσκολεύονται να βρουν δουλειά μετά την αποφοίτησή τους, συχνά παρατηρείται μια καθήλωση στην ιδιότητα του μαθητή ή του φοιτητή αντίστοιχα, σε συνάρτηση με τον τρόπο ζωής, τις αξίες, την αυτοεικόνα τους και τις προσδοκίες τους από τον εαυτό τους. Όλα τα παραπάνω, σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να εκφραστούν μέσα από ψυχοσωματικά προβλήματα ή να βρουν διέξοδο στον αλκοολισμό και στην κατάχρηση άλλων ουσιών, ακόμα και στη συμμετοχή σε αντικοινωνικές ομάδες και σε άλλες παραβατικές συμπεριφορές.

Επίσης, τα χαρακτηριστικά προβλήματα των ανέργων έχουν επιπτώσεις και στην οικογένεια τους: Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις άνεργων γονιών, η απογοήτευση, η πικρία, η αίσθηση ανικανότητας συντήρησης του εαυτού και της οικογένειας δημιουργούν αμφιθυμικά συναισθήματα του ανέργου σε σχέση με την οικογένειά του, που μπορεί να εκφραστούν μέσα από συνεχή ευερεθιστότητα, συγκρούσεις, σεξουαλικές δυσλειτουργίες και τάσεις φυγής.

Τα προαναφερθέντα προβλήματα των ανέργων μετριάζονται όταν ο άνεργος παρ? όλη την ανεργία του μπορεί να είναι οικονομικά ανεξάρτητος, όταν πριν την ανεργία του χαρακτηρίζονταν από υψηλή αυτοπεποίθηση κι όταν διατηρεί τις κοινωνικές του συναναστροφές και τις άλλες του ενασχολήσεις (κάτι που συχνά εξαρτάται και από τα εισοδήματά του).

Η ημιαπασχόληση ή η απασχόληση σε χαμηλόμισθες ανασφάλιστες εργασίες με αβέβαιο μέλλον, αν και ενδέχεται να μετριάζει κάπως τα άμεσα συναισθήματα απογοήτευσης και πικρίας των ανέργων δεν εξωραΐζει το βαθύτερο άγχος που προέρχεται από την αίσθηση απώλειας ελέγχου της ζωής και του ψαλιδίσματος των ονείρων του εργαζόμενου.

Η εκπαίδευση και η οικογένεια μεγαλώνουν τα παιδιά δείχνοντάς τους πως η αναμενόμενη και φυσιολογική πορεία της ζωής τους περιλαμβάνει οπωσδήποτε την εξάσκηση κάποιας εργασίας που αποτελεί και βασικό δομικό υλικό της προσωπικότητας ενός ανθρώπου. Τα παιδιά μεγαλώνοντας έχουν εσωτερικεύσει την αξία της σταθερής εργασίας στο μυαλό τους και χτίζουν όνειρα πάνω στην αξία αυτή. Όταν φτάνει η ώρα να εργαστούν και βλέπουν τις πόρτες της σταθερής εργασίας κλειστές, νιώθουν να ματαιώνονται από την κοινωνία και ταυτόχρονα να τη ματαιώνουν. Καλούνται να αναβάλουν τα όνειρά τους για λιγότερο ή περισσότερο χρόνο. Αυτό δημιουργεί μια, περισσότερο ή λιγότερο, παρατεταμένη διάσταση ανάμεσα τις προσδοκίες τους και στην αλήθεια της πραγματικότητάς τους, ανάμεσα στο ιδανικό και στο υπαρκτό, ανάμεσα στο «θέλω» και στο «μπορώ». Αυτή η διάσταση είναι παράγοντας συνεχούς άγχους που μπορεί να οδηγήσει κάποιες επιρρεπείς προσωπικότητες στην ανάπτυξη ψυχοπαθολογίας.
Η ισχυρή δομή της ελληνικής οικογένειας, ιδιαίτερα στην επαρχία, απορροφά πολλούς από τους κραδασμούς που δημιουργεί η ανεργία και συχνά η όλη δυσαρέσκεια, το άγχος και η απογοήτευση του ανέργου σηκώνονται από τους δικούς της ώμους. Καθώς, ωστόσο, και η οικογένεια σταδιακά χάνει το δέσιμο που είχε στις παλιότερες δεκαετίες και καθώς η ίδια η ανεργία λειτουργεί διαβρωτικά για την οικογένεια, η ανεργία από ατομικό και οικογενειακό πρόβλημα τείνει να εκδηλώνεται, όλο και περισσότερο, σαν κοινωνικό πρόβλημα.

Η οικογένεια μπορεί να βοηθήσει τον άνεργο με την αναγνώριση και κατανόηση των προβλημάτων του, την τόνωση της αυτοπεποίθησής του αναφορικά με τις ικανότητές του και την υποστήριξη του ανέργου σε όποια επιλογή εργασίας κάνει. Σε κάποιες περιπτώσεις, απαραίτητη είναι και η συμβουλευτική στήριξη του ανέργου από κάποιον ειδικό ώστε να μπορέσει να συνειδητοποιήσει ευκολότερα την πραγματικότητά του και τις επιλογές του, να επανεκτιμήσει τις προσωπικές του ικανότητες που ενδέχεται να έχει απαξιώσει, να αποδώσει ρεαλιστικά τις αιτίες της «αποτυχίας» του και να επεξεργαστεί τυχόν βαθύτερες συγκρούσεις του.
Παρόλα αυτά η ανεργία δεν παύει να είναι ένα σοβαρό ψυχοκοινωνικό πρόβλημα κι αφορά κάθε πολιτεία που θέλει να εξασφαλίζει στους πολίτες της συνθήκες ασφάλειας και ψυχικής ισορροπίας.

Ευάγγελος Καναβιτσάς


Ψυχολόγος, MSc in applied psychology


Ζωοδότης Ήλιος...






White Peacock Butterfly 







Άλγος


Αφουγκράζομαι το ταλαιπωρημένο σώμα.
Ένα σμήνος μυρμηγκιών αναρριχώνται στα ακροδάχτυλα,
αλλοιώνουν το άγγιγμα,
ποδοπατούν το καλοκαίρι...
Οι παγετώνες ορθώνονται απειλητικοί, 
προοιωνίζουν ένα δυσβάσταχτο χειμώνα.
Παρηγοριά το αναμμένο τζάκι,
αχνιστός καφές,
ένα ζευγάρι κόκκινα γάντια,
μια ζεστή αγκαλιά.
Ο άνθρωπος πορεύεται με ό,τι κουβαλεί στο δισάκι του,
το άλγος τον κατακλύζει...
Όμως συνεχίζει,
αγωνίζεται, 
επιβιώνει,
ζει...
Ανεπανάληπτη η ανάσα της Ύπαρξης!







"Plaza de Paris"

Eliseo Meifrén y Roig (1887)



"Δε σ’ αγαπώ"  Pablo Neruda


Δε σ’ αγαπώ σαν να ‘σουν ρόδο αλατιού, τοπάζι,
σαΐτα από γαρούφαλα που τη φωτιά πληθαίνουν:
σ’ αγαπώ ως αγαπιούνται κάποια πράγματα σκούρα,
μυστικά, μέσ’ από την ψυχή και τον ίσκιο.

Σ’ αγαπώ καθώς κάποιο φυτό που δεν ανθίζει,
μα που μέσα του κρύβει το λουλουδόφως όλο,
και ζει απ’ τον έρωτά σου σκοτεινό στο κορμί μου
τ’ άρωμα που σφιγμένο μ’ ανέβηκε απ’ το χώμα.

Σ’ αγαπώ μη γνωρίζοντας πώς, από πού και πότε,
σ’ αγαπώ στα ίσια δίχως πρόβλημα ή περηφάνια:
σ’ αγαπώ έτσι γιατί δεν ξέρω μ’ άλλον τρόπο,
παρά μ’ ετούτον όπου δεν είμαι μήτε είσαι,
που το χέρι σου πάνω μου το νιώθω σαν δικό μου,
που όταν κοιμάμαι κλείνουν και τα δικά σου μάτια.

Σάββατο 30 Αυγούστου 2014



Γιατί φοβόμαστε τον θάνατο;


Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί η σκέψη του θανάτου μας παγώνει; Γιατί η σκέψη ότι μπορεί να χάσουμε αγαπημένα πρόσωπα μας τσακίζει; Γιατί η σκέψη ότι εμείς μπορεί να πεθάνουμε και να μην ξαναδούμε ανθρώπους που αγαπάμε, μας μουδιάζει; Γιατί ο θάνατος σαν έννοια μας φοβίζει, μας τρομοκρατεί; Στο επιστημονικό άρθρο που θα διαβάσετε θα κατανοήσετε πλήρως γιατί μας καταλαμβάνει ο φόβος του θανάτου, γιατί αναρωτιόμαστε εάν υπάρχει ζωή μετά τον θάνατο και ποιος ο ρόλος της θρησκείας και των φιλοσόφων σε αυτό....



Του Δημήτρη Κούκη
παιδοψυχολόγου, ψυχοθεραπευτή
Ο βασικότερος αντίπαλος της πίστης και της εμπιστοσύνης είναι ο φόβος. Ένας φοβισμένος άνθρωπος βιώνει επώδυνα το συναίσθημα της απόγνωσης και στην προσπάθειά του να αποφύγει τις φοβίες του, συχνά απομακρύνεται από τον πυρήνα της ύπαρξής του.
Ο πιο σημαντικός φόβος ίσως είναι αυτός του θανάτου, που αποτελεί πανανθρώπινο κι οικουμενικό φαινόμενο και είναι διαρκώς παρών στη σκέψη των ανθρώπων καραδοκώντας σε σκοτεινές πλευρές του μυαλού τους. Η τρομακτική σκέψη του αναπόφευκτου του θανάτου μας εμποδίζει να απολαύσουμε τη ζωή και συχνά πυροδοτεί εκδηλώσεις ψυχοπαθολογικής συμπεριφοράς, όπως η κατάθλιψη ή οι κρίσεις πανικού. Κάποιοι φτάνουν στο σημείο να μισήσουν την ίδια τη ζωή, λόγω της απειλής του θανάτου.
Οι άνθρωποι βιώνουμε το θάνατο άλλοτε ως προσωπική αποτυχία ή ως αδικία, άλλοτε ως χρεοκοπία της ιατρικής και της επιστήμης, άλλοτε ως αδυναμία να κρατήσουμε στη ζωή αυτούς, που αγαπάμε με τρόπο μαγικό.
Ο φόβος του θανάτου πολλές φορές καταλαμβάνει τόσο χώρο και χρόνο στη ζωή μας, ώστε αδυνατούμε να ζήσουμε την ίδια τη ζωή. Είναι τόσο έντονη η παρουσία του, που αποτελεί μια διαρκή απειλή. Κάποιοι πιστεύουν ότι πάσχουν από αμέτρητες αρρώστιες.... Κάποιοι προσπαθούν να προβλέψουν το τέλος της ζωής, για να εμποδίσουν τον ερχομό του ή γίνονται ατρόμητοι για να φοβίσουν το θάνατο... Κάποιοι αναζητούν την αιωνιότητα μέσα από την υστεροφημία, την κοινωνική καταξίωση, την απόκτηση πλούτου και δύναμης… Κάποιοι στρέφονται σε «υπερφυσικές» θρησκευτικές δοξασίες και αστρολογικές προβλέψεις…
Παρ’ όλα αυτά η οδύνη του θανάτου κυριεύει τη ζωή των περισσοτέρων ανθρώπων κι αναστατώνει τη σκέψη και τη συμπεριφορά τους. Η πλήρης άρνηση του επερχόμενου τέλους της ζωής, όπως και η εμμονή σε σκέψεις για το θάνατο, φανερώνουν τον ίδιο ακριβώς φόβο: να κοιτάξουμε κατάματα το θάνατο.
Ο φόβος του θανάτου υπάρχει πάντα κάτω από την επιφάνεια. Μας κυνηγάει σε όλη μας τη ζωή και εμείς χτίζουμε αμυντικούς μηχανισμούς, για να μπορέσουμε να χειριστούμε την επίγνωση του θανάτου. Δεν μπορούμε όμως να τον βγάλουμε απ' το μυαλό μας. Ξεσπάει σε κάθε εφιάλτη μας. «Προτιμάμε καλύτερα να πεθαίνουμε κάθε ώρα από το φόβο του θανάτου, παρά να πεθάνουμε μια φορά» αναφέρει ο Σαίξπηρ.
Αλλά το ζήτημα του θανάτου απασχολούσε έντονα τους ανθρώπους ήδη από πολύ παλιά. Ο Σωκράτης ζητούσε από τους ανθρώπους να σκεφτούν και να φιλοσοφήσουν πάνω σε θέματα ζωής και θανάτου και να τα αποδεχτούν, ενώ ο Επίκουρος πίστευε, ότι η αποστολή της φιλοσοφίας είναι να ανακουφίσει την ανθρώπινη δυστυχία και θεωρούσε βασικότερη αιτία δυστυχίας τον πανταχού παρόντα φόβο μας για το θάνατο.
Η Αγία Γραφή, ως έκφραση της Θείας Αποκάλυψης τού Θεού στον άνθρωπο, αναφέρεται σε ισόβιους δούλους για το φόβο του θανάτου "και απαλλάξη τούτους, όσοι φόβω θανάτου δια παντός του ζην ένοχοι ήσαν δουλείας" (Εβραίους 2/β: 14,15).
Όσο για την σύγχρονη επιστήμη, κατάφερε μεν να εμποδίζει την έναρξη της ζωής, δε μπόρεσε ωστόσο να νικήσει το τέλος της.
Κι ο Γούντι Αλεν ευφυολογώντας ανέφερε ενδεικτικά: «Δεν φοβάμαι το θάνατο, απλώς δεν θέλω να είμαι εκεί όταν θα έρθει»!
Ο σημαντικότερος εν ζωή υπαρξιακός ψυχοθεραπευτής, ο Irvin Yalom, μας προσκαλεί να μην αγνοήσουμε το θάνατο, ούτε να τον ξορκίσουμε, αλλά να πετύχουμε το δυσκολότερο: να συμφιλιωθούμε μαζί του και να αναμετρηθούμε με το μεγαλύτερο ανθρώπινο φόβο.
Αν κάτι καταλαβαίνουμε από τα παραπάνω, είναι ότι τελικά ο φόβος του τέλους της ζωής αγγίζει σε υπαρξιακό επίπεδο ευαίσθητες και κρίσιμες πτυχές της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης, κι όχι μόνο του τέλους της. Ο θάνατος και η εσωτερική επεξεργασία του θανάτου αναδεικνύει ξεκάθαρα τη συνολικότερη θεώρηση του καθενός μας για το νόημα της ζωής, για τις σχέσεις με τον εαυτό μας, τους άλλους και τον κόσμο, για το πεπερασμένο της ύπαρξης. Είναι πραγματικά μια βιαιότητα η εμπειρία του πένθους, είναι όμως σημαντικό να αναγνωρίσουμε, ότι η ύπαρξη του θανάτου μάς βοηθά να ζήσουμε καλύτερα. Η χαρά, η νοηματοδότηση της ζωής, οι αναμνήσεις και οι εγγραφές από το παρελθόν, η μοναξιά, η απόγνωση, η ελευθερία, η φθορά, η αρρώστεια... μας οδηγούν να αναμετρηθούμε με τα δεδομένα της ύπαρξης και συνταράσσουν ενδότερες δομές της ψυχής μας. Η επεξεργασία του θανάτου αποτελεί την πιο σκοτεινή πλευρά της ύπαρξής μας, καθώς ο τρόπος με τον οποίο βιώνουμε το επερχόμενο τέλος, εξαρτάται από το πώς βιώνουμε την ίδια τη ζωή μας. Και τελικώς, όταν κάποιος δεν συλλαμβάνει το μεγαλείο της ζωής, γιατί να τον απασχολεί  ο θάνατος;
Αν προχωρήσουμε ένα βήμα πιο πέρα τον συλλογισμό μας, θα καταλάβουμε ότι ο άνθρωπος φοβάται το χρόνο, καθώς αναζητά απεγνωσμένα να ανακαλύψει το μέλλον του, αντί να προσπαθεί να το διαμορφώσει. Και η αδυναμία του να ελέγξει τη ζωή του, τον κρατά καθηλωμένο στο ίδιο σημείο, σταματημένο και στατικό. Ο φόβος υπερτερεί μπροστά στην προσωπική ανάληψη ευθύνης κι ακολουθεί η πλήρης απουσία προσωπικής ελευθερίας. Συνεπώς η μελέτη του θανάτου από αδυναμία μπορεί να γίνει ανάληψη ευθύνης και κατάκτηση ελευθερίας.
Με λίγα λόγια, μιλώντας για το θάνατο, ουσιαστικά μιλάμε για τη ζωή. Και η επεξεργασία του θανάτου μπορεί να χαρίσει στη ζωή ένα νόημα που δεν είχε πριν, αν μετακινηθούμε εσωτερικά από την άρνηση του θανάτου στην αποδοχή της ζωής κι από την απελπισία για το αύριο στη φροντίδα για το τώρα. Αντ’ αυτού, μερικές φορές αναβάλλουμε την ίδια μας τη ζωή, επειδή νοιώθουμε πολύ απασχολημένοι με τα μικρά θέματα που εμφανίζονται.
Η συνάντηση με το θάνατο, άρα, δεν καταλήγει υποχρεωτικά σε απόγνωση, που στερεί τη ζωή από κάθε σκοπό. Αντίθετα, είναι μία εμπειρία που θα μας ξυπνήσει και θα μας οδηγήσει σε μια ζωή πιο πλήρη. Ο φόβος του θανάτου είναι στην ουσία ο φόβος του ανεκπλήρωτου. Γι αυτό και αρπαζόμαστε απ’ τη ζωή, γιατί βιώνουμε τη ζωή μας ως κάτι ανεκπλήρωτο.
Η αγωνία του θανάτου επισκέπτεται κάθε ψυχοθεραπευτική συνεδρία. Η ψυχοθεραπεία αποτελεί βαθιά και περιεκτική εξερεύνηση της πορείας του νοήματος της ζωής ενός ανθρώπου. Και δεδομένου ότι ο θάνατος κατέχει τόσο κεντρική θέση στην ύπαρξη μας και ότι ζωή και θάνατος αλληλοεξαρτώνται, δεν είναι δυνατόν να τον αγνοήσουμε. Ο θεραπευτής στοχεύει να συνδεθεί βαθιά κι αυθεντικά με τους ασθενείς του και καλείται πάντοτε, όχι απλώς να διαχειριστεί τη συμπτωματολογία των περιστατικών, αλλά να αναδείξει και να επεξεργαστεί τη συνολικότερη θεώρηση του θεραπευόμενου για το νόημα της ζωής, για τις έσχατες έγνοιες της ύπαρξης, όπως η φθορά, η ελευθερία, η υπαρξιακή απομόνωση, για τις διαπροσωπικές του σχέσεις, για το πεπερασμένο της ύπαρξης… Κι ασφαλώς κάθε θεραπευτής μέσα από μία τέτοια διαδικασία, μοιραία αναμετράται και ο ίδιος με τα δικά του υπαρξιακά σκοτεινά σημεία περί ζωής και θανάτου.
Όλα τα παραπάνω συνοψίζονται στο αγωνιώδες νεανικό μήνυμα που συναντάμε σε γκράφιτι γραμμένο στους τοίχους της πόλης: «Υπάρχει ζωή πριν το θάνατο;». Τελικά η ανθρώπινη απόγνωση δεν πηγάζει μόνο από απωθημένα ένστικτα, διαταραγμένους τρόπους σκέψης ή τραυματικές μνήμες… αλλά κυρίως από μια κατά πρόσωπο συνάντηση με την ύπαρξή μας, που αξίζει να την δούμε με χαρά.

Δημήτρης Κούκης
παιδοψυχολόγος (BA, MSc) – ψυχοθεραπευτής

www.iatropedia.gr
















1       



           Μονήρης ζωή



Υπάρχουν κάποιες νύχτες που στοχάζεσαι πολύ.
Πετάς  στην εστία της ψυχής σου,
αναζητάς  πυγολαμπίδες.
Ξάφνου, εμφανίζονται εμπρός σου
λησμονημένοι έρωτες,
απόκοσμοι άνθρωποι,
φίλοι εχθρών.
Συνδαιτυμόνες του παρελθόντος καθρεφτίζουν τη δική τους αναφορά.
Λίγο πιο πέρα ξαποσταίνουν άνθρωποι χαρούμενοι,
θιασώτες μιας πρόσκαιρης κωμωδίας.
Ένα τειχύδριο τους χωρίζει από άλλους
που ντύνονται με το μαύρο πέπλο της θλίψης.
Δεν κοιτά ο ένας τον άλλον,
μια αέναη εσωστρέφεια τους πνίγει.
Όμως, ένα μικρό αστέρι που πέφτει γιατρεύει τις πληγές,
βάλσαμο στον πόνο της χαρμολύπης.
Άραγε ποιος το έστειλε;
Κάποιος Θεός,
ένα αόρατο χέρι,
η Τύχη,
η δύναμη της Ζωής;
Ίσως τίποτε απ’ όλα αυτά…
Εκεί που φτάνεις στην άκρη του γκρεμού,
νιώθεις τη ζέση της ενέργειας,
μάχεσαι για να νικήσεις το Τέρας.
Ανάμεσα σε όλους αυτούς κι Εσύ,
ασυγκράτητος στοχαστής των λαθών, των νικών, των παθών…







"The Sheep" 

Salvador Dali - 1942




 "A River in Normandy" 

 Louis Aston Knight (1873-1948)



Το καλοκαίρι τελειώνει...

Ξεκινά, όμως, το φθινόπωρο, μια νέα εποχή...

Ώρα για δημιουργία, θετική διάθεση 

και ...

... λίγο διάβασμα !!!!!!!!!!!!!






ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ


ΟΡΙΣΜΟΣ: Πρόκειται για την άποψη ότι ορισμένες φυλές ή ομάδες (π.χ. κοινωνικές, εθνικές, πολιτιστικές …) θεωρούνται ανώτερες από άλλες / Η διάκριση των ανθρώπων ανάλογα με το χρώμα, την καταγωγή, το φύλο ή άλλες ιδιαιτερότητες.

Είναι διαχρονικό φαινόμενο. Παρατηρείται σε κοινωνίες που έχουν υποβαθμιστεί οι αξίες ή σε εποχές οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Ο ρατσισμός απορρέει από γενικεύσεις, στερεότυπα και προκαταλήψεις.

ΜΟΡΦΕΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ: φυλετικός, εθνικός, θρησκευτικός, ταξικός, κοινωνικός (γυναίκες, άτομα με ειδικές ανάγκες, τσιγγάνους, ομοφυλόφιλους, τοξικομανείς, φορείς AIDS, οπαδούς διαφορετικών ομάδων …)


ΑΙΤΙΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ

· Ψυχολογικά (άνθρωποι με συμπλέγματα κατωτερότητας προσπαθούν   να αυτοεπιβεβαιώνονται τονίζοντας τα αρνητικά γνωρίσματα των άλλων)
· Θρησκευτικά
· Οικονομικά (οικονομική κρίση, ανεργία, προσπάθεια προώθησης οικονομικών συμφερόντων π.χ. γερμανικός ναζισμός, Apartheid Ν. Αφρικής)
· Ιστορικά (αποικιοκρατία, κατάλοιπο υπεροχής ορισμένων λαών)
· Πνευματικά (έλλειψη παιδείας και ενημέρωσης, υποβαθμισμένη κριτική ικανότητα)
· Ηθικά (κρίση αξιών, έλλειψη ανθρωπισμού)
· Κοινωνικά (πολυεθνικές κοινωνίες, γιγαντισμός μεγαλουπόλεων, αποξένωση ανθρώπου από συνάνθρωπο, μαζοποίηση, βία, εγκληματικότητα …)
· Μετανάστευση και ξενοφοβία
· Αρνητική επιρροή Μ.Μ.Ε. (παραπληροφόρηση, καλλιέργεια ξενοφοβίας και προκαταλήψεων)


ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ

· Προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια
· Ενισχύει την κοινωνική ανισότητα και αδικία ενώ παράλληλα «καλλιεργεί» τις κοινωνικές συγκρούσεις
· Εκβαρβαρίζει τις ανθρώπινες σχέσεις
· Ενισχύει την κάθε είδους εκμετάλλευση (οικονομική, κοινωνική, ηθική …) των κοινωνικά αδύναμων ομάδων
· Οδηγεί στην περιθωριοποίηση μεγάλες κατηγορίες ανθρώπων κατακερματίζοντας την κοινωνία (π.χ. τα «γκέτο» των μαύρων στις Η.Π.Α.)
· Αυξάνει τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας (εξάπλωση ναρκωτικών, βίας και εγκληματικότητας). Αυτά τα φαινόμενα έρχονται ως αποτέλεσμα της κοινωνικής απόρριψης που υφίστανται αυτές τις κατηγορίες ή της αδυναμίας να καλύψουν τις στοιχειώδεις και βασικές ανάγκες τους αφού δεν υπάρχει φυλετικός ή βιολογικός προσδιορισμός της εγκληματικής συμπεριφοράς.
· Κλονίζει το δημοκρατικό πολίτευμα και θέτει σε κίνδυνο την εύρυθμη λειτουργία των πολιτικών θεσμών
· Δημιουργεί τεράστια προβλήματα στη διεθνή ασφάλεια και ειρήνη


ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ

· Γόνιμη και ανθρωπιστική παιδεία (μέσω οικογένειας, σχολείου, Μ.Μ.Ε., εκκλησίας …) Καλλιέργεια σεβασμού στη διαφορετικότητα
· Ουσιαστική κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (π.χ. καταγγελία των οποιωνδήποτε παραβιάσεων)
· Υιοθέτηση κοινωνικής πολιτικής για τους μετανάστες, ώστε να γίνεται ευκολότερη η κοινωνική τους ένταξη 
· Βελτίωση της νομοθεσίας που αφορά στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
· Ενεργοποίηση των πνευματικών ανθρώπων και ανάληψη πρωτοβουλιών για την έγκυρη ενημέρωση της κοινής γνώμης
· Πνευματική καλλιέργεια και ανάπτυξη κριτικής ικανότητας
· Καλλιέργεια του διαλόγου
· Διεθνής συνεργασία για την καταπολέμηση του ρατσισμού και ενεργοποίηση των διεθνών οργανισμών

Παρασκευή 29 Αυγούστου 2014



ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ (τήλε=μακριά + όραση)



ΘΕΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

ØΤο πιο δημοφιλές μέσο μαζικής ενημέρωσης που συνδυάζει εικόνα και ήχο
ØΠαρέχει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να πληροφορούνται για τα γεγονότα που συμβαίνουν – την ίδια στιγμή – σε όλο τον κόσμο
ØΕίναι φορέας κοινωνικοποίησης γιατί προβάλλει και «επιβάλλει» αντιλήψεις, αξίες, πρότυπα και τρόπο σκέψης
ØΠροάγει την πολιτική συνείδηση, προσφέρει στον πολίτη τη δυνατότητα να παρακολουθήσει την πολιτική ζωή, να κρίνει τα δημόσια πρόσωπα και πράγματα
ØΙσχυροποιεί – μέσα από τη πολυφωνία – το δημοκρατικό πολίτευμα
ØΨυχαγωγεί τον άνθρωπο – χωρίς κόστος – και πολλές φορές σε ικανοποιητικό επίπεδο
ØΠροάγει την οικονομία μέσω της διαφήμισης
ØΜπορεί να γίνει αποτελεσματικό μέσο διδασκαλίας (εκπαιδευτική τηλεόραση)
ØΟι τέχνες και οι επιστήμες γίνονται γνωστές στο ευρύ κοινό, με αποτέλεσμα η γνώση να μην είναι προνόμιο των λίγων
ØΦέρνει πιο κοντά τους ανθρώπους και τους λαούς/ συντελεί στην προσέγγιση των πολιτισμών και τη δημιουργική συνύπαρξη





ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

ØΣυχνά παραπληροφορεί (απόκρυψη πληροφοριών, αλλοίωση ειδήσεων, εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων)
ØΕξυπηρετεί τον εντυπωσιασμό και τη σκανδαλοθηρία
ØΑλλοιώνει το δημοκρατικό πολίτευμα αφού συχνά υπηρετεί συγκεκριμένα πολιτικά συμφέροντα και σκοπιμότητες
ØΩθεί τους θεατές στον καταναλωτισμό μέσω της διαφήμισης
ØΠροβάλλει πρότυπα βίας είτε μέσω των ταινιών είτε μέσα από τις ειδήσεις
ØΑπομακρύνει το άτομο από το διάβασμα
ØΠροκαλεί οικογενειακή αποξένωση
ØΔημιουργεί αδρανείς δέκτες και τους «ναρκώνει»
ØΚάνει τον άνθρωπο να σκέφτεται, να μιλάει και να συζητάει τυποποιημένα (ατομική πνευματική αλλοτρίωση)
ØΠροβάλλει παραποιημένη ιστορία, κακόγουστες σειρές, κακές διασκευές λογοτεχνικών έργων (μαζική πνευματική αλλοτρίωση)



ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (για την ορθή λειτουργία της τηλεόρασης)

ØΥπευθυνότητα των λειτουργών της τηλεόρασης, σωστή και επαρκής μόρφωση, αντικειμενικότητα, σεβασμός προς το κοινό
Ø Αξιοκρατική επιλογή των υπευθύνων της τηλεόρασης
ØΈλεγχος τυχόν παρεκτροπών από τις αρχές της δημοσιογραφικής δεοντολογίας
ØΑπεξάρτηση από οικονομικές δεσμεύσεις
ØΟικονομικές διευκολύνσεις της πολιτείας στους διάφορους τηλεοπτικούς σταθμούς (κρατικές επιχορηγήσεις), ώστε να μην ελέγχονται από τους κάθε φορά χρηματοδότες
ØΣωστή παιδεία που θα επιτρέπει τη συνολική άνοδο του πνευματικού επιπέδου, ώστε το τηλεοπτικό κοινό να μπορεί να κρίνει με επάρκεια τα μηνύματα και τις πληροφορίες που δέχεται
ØΟρθή επιλογή εκπομπών